Dagblaðið Vísir - DV - 07.03.2012, Blaðsíða 2

2 Fréttir 7. mars 2012 Miðvikudagur
Handtekinn á Landspítalanum:
Með hníf og
leikfanga-
byssu
Lögreglunni á höfuðborgarsvæð-
inu barst tilkynning um ellefu
leytið á þriðjudagsmorgun um
mann sem öryggisverðir á Land-
spítalanum í Fossvogi höfðu
stöðvað. Í tilkynningu frá lögreglu
kemur fram að maðurinn hafi ver-
ið með leikfangabyssu á sér auk
þess sem hann var með barefli og
hníf. Manninum var því vísað út af
spítalanum.
Þegar lögreglumenn bar að
garði þurftu þeir að beita varnar-
úða á manninn vegna viðbragða
hans, að því er kemur fram í til-
kynningunni.
Maðurinn var síðan færður á
lögreglustöð þar sem hann var
vistaður í fangaklefa og var hann
yfirheyrður síðdegis á þriðjudag.
Ekki er vitað hvað honum gekk til.
Hjálpar ungri
guðdóttur sinni
Stofnaður hefur verið reikningur til
styrktar þriggja ára stúlku, Emmu
Lind Aðalsteinsdóttur, sem greind-
ist með illkynja krabbamein í byrjun
vikunnar. Emma Lind greindist með
illkynja krabbamein frá grindar-
botni að þvagblöðru.
Guðfaðir stúlkunnar, Einar Björn
sem búsettur er erlendis, stofnaði
Facebook-síðu þar sem hægt er að
nálgast nánari upplýsingar. Hann
segist hafa fundið til vanmáttar
síns verandi svo langt í burtu en
engu að síður viljað gera eitthvað til
að hjálpa fjölskyldunni. Því ákvað
hann að setja af stað söfnun fyrir
fjölskylduna og biðlar til fólks um
að styrkja hana.
„Nú bý ég í Svíþjóð og get voða-
lega lítið hjálpað þeim í gegnum
þetta en ég mun reyna eins og
ég get. Þess vegna hef ég stofnað
bankareikning á nafni Emmu sem
mun vera styrktarsjóður fyrir áfram-
haldandi meðferð fyrir þessa elsku
sem hefur á sínum 3 árum gefið
mér mjög mikið. Ég bið þig ef þú átt
möguleika að senda þetta áfram svo
að sem flestir sjái þetta, öll hjálp er
vel þegin,“ segir Einar.
Reikningsnúmerið er: 515-14-
407100 kt. 130908-2330.
Annar var
ekki í belti
Rannsókn lögreglu á alvar-
legu umferðarslysi sem varð á
Reykjanesbraut í Hafnarfirði
um miðnætti á laugardags-
kvöld beinist meðal annars
að því hvort að um ofsaakstur
hafi verið að ræða. Þar var bíl
ekið út af veginum en fimm
karlmenn voru í bílnum. Tveir
þeirra slösuðust alvarlega.
Hinir síðarnefndu voru báð-
ir farþegar í bílnum en grunur
leikur á að annar þeirra hafi
ekki verið í bílbelti.
Annað umferðarslys varð á
höfuðborgarsvæðinu á laugar-
dag en um hádegisbil var ekið á
sjö ára stúlku við Árbæjarlaug.
Stúlkan var flutt á slysadeild en
hún brákaðist á fæti.
A
f vitnisburði þeirra sem
borið hafa vitni fyrir lands-
dómi var ekkert hægt að
gera til að koma í veg fyr-
ir hrun bankakerfisins árið
2008. Það er þó ekki hægt að skilja
það öðruvísi en að viðvörunarbjöll-
ur hafi glumið alls staðar í kringum
Geir H. Haarde, fyrrverandi forsætis-
ráðherra, og ríkisstjórnina. Björg-
vin G. Sigurðsson, fyrrverandi við-
skiptaráðherra, sagði til að mynda
fyrir dómnum að ekkert hafi mátt
segja eða gera til að koma ekki af stað
allsherjar hruni. „Það glitti í að það
væru mjög tröllvaxnir atburðir yfir-
vofandi,“ sagði Björgvin sem stangast
að einhverju leyti á við það sem Geir
sagði sjálfur fyrir dómnum á mánu-
dag. Svo virðist sem allir hafi séð
hættuna sem fram undan var nema
þá helst Geir sjálfur.
Geir sagðist hafa brugðist við öll-
um tillögum um hvernig koma mætti
stjórn á bankakerfið hvort sem þær
komu frá Seðlabanka Íslands eða
einhvers staðar annars staðar. Sagð-
ist hann þó hafa skort stjórntæki
til þess og að það hefði ekki tekist.
Hann lýsti sig saklausan af öllum
ákæruliðunum en hann hefur gagn-
rýnt áður og gerði það fyrir dómnum
að ákæran á hendur honum væri illa
unnin, ómarkviss og óljós. Áður hef-
ur komið fram í umsögn verjanda
Geirs, Andra Árnasonar, að óvíst sé
hvort ákæruatriði standist kröfu um
skýrleika sem gerð er í lögum.
Ráðuneytisstjóri mataði Geir
Ráðuneytisstjóri í forsætisráðu-
neytinu mat það fyrir hönd Geirs
hvað hann þyrfti að vita um það
sem rætt var á fundum samráðs-
hóps stjórnvalda um fjármálastöð-
ugleika. Hópurinn var samsettur af
ráðuneytis stjórum nokkurra ráðu-
neyta sem og forstjóra Fjármálaeft-
irlitsins og fulltrúa Seðlabankans.
Geir gat fyrir dómnum lítið gert grein
fyrir þeirri vinnu sem átti sér stað í
samráðshópnum og aðspurður um
hvaðan neyðarlögin komu, það er að
segja hver samdi lögin, gat Geir ekki
nefnt neina ákveðna einstaklinga.
Sagðist hann telja að lögin hefðu ver-
ið unninn af hópi starfsmanna á veg-
um fjármálaráðuneytisins.
Geir sagði skýrt í dómnum að
hann hafi ekki talið sig geta gripið
fram fyrir hendurnar á þeim eftir-
litsstofnunum sem starfandi voru á
Íslandi mánuðina fyrir hrun og að
skýrt hafi verið að þessar stofnanir
gegndu ennþá hlutverki sínu þrátt
fyrir vinnu samráðshópsins. Hópur-
inn hafði engar valdheimildir. „Nei,
ekki samkvæmt lögum,“ svaraði Geir
spurningu Sigríðar Friðjónsdóttur,
saksóknara Alþingis, um þetta at-
riði. Sagði hann hópinn aðeins hafa
verið upplýsinga- og samráðshóp.
Það kom fram í máli Geirs að sam-
ráðshópurinn hafi átt að vinna út frá
þeirri hugmyndafræði að markaðs-
aðilar leysi sinn vanda.
Það var mat Geirs að hann hafi
ekki getað gripið til neinna aðgerða
til að koma stjórn á risavaxið banka-
kerfið og þannig komið í veg fyrir
hrunið. Davíð Oddsson, fyrrverandi
seðlabankastjóri, sem sjálfur hef-
ur vægast sagt umtalsverða reynslu
af starfi forsætisráðherra, tók undir
þessi orð Geirs og talaði um að vald-
dreifing í íslensku þjóðfélagi væri
orðin slík að forsætisráðherra hefði
ekki lengur það vald sem aðrir menn
hefðu til að grípa inn í.
Fékk hjálp frá Strauss-Kahn
„Hvað hefði það átt að vera? Það
hefði aldrei komist í gegnum þingið.
Bankarnir hefðu áður farið á haus-
inn,“ svaraði Geir spurningu sak-
sóknara um hvort ekki hafi verið
gripið til neinna aðgerða til að bank-
arnir drægju úr eigin áhættu, það er
að minnka efnahagsreikninga sína.
Samkvæmt vitnisburði Davíðs hafði
Seðlabankinn þó sagt að það væri
mikilvægt atriði.
Davíð segist hafa fengið álit frá
Dominique Strauss-Kahn, fyrrver-
andi forstjóra Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins, um stöðu efnahagsmála á
Íslandi og talaði hann um að Strauss-
Kahn hafi verið hinn vænsti maður
og brugðist skjótt við. „Ég hringdi
einhvern tímann í Strauss-Kahn og
bað hann að senda hingað hóp til
að rannsaka hvernig við stæðum,
hvernig bankakerfið stæði. Hann
sendi samdægurs mannskap til að
fara yfir stöðuna.“ Sagði Davíð að
niðurstaðan hefði verið á pari við
hans eigin mat.
Davíð var mjúkur í röddinni þegar
hann hóf vitnisburð sinn en hægt
og bítandi varð hann háværari og
raddstyrkur hans jókst eftir því sem
nánar var farið í aðdraganda hruns-
ins. Hann hallaði sér aftur í sætinu
sem staðsett var fyrir miðju salarins
og lék í raun á als oddi, sé tekið tillit
til aðstæðna, og uppskar hlátur við-
staddra í nokkur skipti.
Bankamenn sýndu
stjórnvöldum hroka
„Þessir bankamenn buðu manni
ekki góðan daginn fyrir minna en
fimm milljarða,“ sagði Davíð sem
lýsti nokkrum sinnum í vitnaleiðsl-
unum hvernig stjórnendur íslensku
bankanna hefðu sýnt stjórnvöldum
hér á landi eins konar hroka. Davíð
viðurkenndi að bankamennirnir
hefðu á vissan hátt sýnt snjallræði í
því hvernig þeim tókst að tryggja sér
lánsfé og nefndi hann meðal annars
að Kaupþingsmenn hefðu tryggt sér
hærri lánafyrirgreiðslu hjá Evrópska
seðlabankanum en til að mynda
Spánn.
Davíð virðist ekki hafa verið einn
þeirrar skoðunar að innlánasöfn-
un íslenskra bankamanna hafi verið
yfir gengileg. „Það var mat manna að
íslenskir bankamenn hafi stundað
yfirboð,“ sagði Davíð og vísaði með-
al annars til fundar með bankastjóra
Seðlabanka Þýskalands. Bankastjór-
inn sagði á fundi seðlabankastjóra
Evrópuríkja í Sviss að mesta ógnin
við evrópskt bankakerfi væri tilraun
einstakra banka til að sprengja upp
innlánskerfi nokkurra landa. „Mér
fannst hann vera að tala beint til
mín,“ sagði Davíð og bætti við að það
væri vegna innlánasafna íslenskra
bankastofnana víða um Evrópu.
Langur aðdragandi að hruninu
Björgvin G. Sigurðsson, fyrrverandi
viðskiptaráðherra, og Arnór Sig-
hvatsson, fyrrverandi aðalhagfræð-
ingur Seðlabankans og núverandi
aðstoðarbankastjóri hans, sögðu
báðir að óveðursský hafi verið á
lofti árin fyrir sjálft hrunið. Björgvin
sagði að það hafi verið árið 2007 sem
aðdragandi kreppu á lánamörkuð-
um hafi hafist. Arnór tók hins vegar
talsvert sterkar til orða og sagði að
það hafi í raun ekki verið hægt að
afstýra hruninu strax eftir árið 2006
og að teikn hafi verið á lofti um var-
hugaverða stöðu strax árið 2005, um
þremur árum fyrir hrun. Björgvin
sagði þó að engin hafi búist við hinu
versta.
Þrátt fyrir langan aðdraganda að
hruninu virðast engar áætlanir hafa
verið til um hvernig bregðast ætti
við fyrr en í maí árið 2008 en að sögn
Björgvins kom Jónas Fr. Jónsson, þá-
verandi forstjóri Fjármáleftirlitsins,
fram með tillögur um aðgerðir færi
allt á versta veg. Þær tillögur voru
svo notaðar til grundvallar neyðar-
lögunum. Það kom einnig fram að
Björgvin fékk engin gögn frá fund-
um samráðshópsins heldur einung-
is munnlegar upplýsingar frá ráðu-
neytisstjóra, líkt og Geir.
Björgvin sagði að neyðarlögin
hafi verið langstærsti hluti þeirra
áætlana sem stjórnvöld höfðu í að-
draganda hrunsins. Saksóknari
spurði hvort einhverjar aðrar áætl-
anir hafi verið tilbúnar og svaraði
Björgvin því játandi án þess þó að til-
taka önnur meðul en neyðarlögin.
Síðar nefndi hann þó að Jón Sigurðs-
son, fyrrverandi stjórnarformaður
Fjármálaeftirlitsins, hafi í raun haft
það markmið að koma innlánsreikn-
ingum bankanna erlendis í dóttur-
félög. Í því samhengi má þó nefna
að í rannsóknarskýrslu Alþingis hafi
það komið fram að Jón hafi í raun
verið notaður í markaðsefni Lands-
bankans á Icesave-reikningunum.
Ekkert hefur verið á tíma
Dagskrá landsdóms hefur ekki hald-
ið, hvorki á mánudag né þriðjudag.
Vitnaleiðslur hafa dregist umtals-
vert og var ekki hægt að koma öðr-
um en Geir fyrir á dagskrá dómsins
á mánudag en samkvæmt heimild-
um DV hafði verið gert ráð fyrir því
að Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, fyrr-
Aðalsteinn Kjartansson
blaðamaður skrifar adalsteinn@dv.is
Viðvörunarbjöllur
allt í kringum Geir
n Geir segist hafa skort stjórntæki til að takast á við risavaxið bankakerfið
„Þessir bankamenn
buðu manni ekki
góðan daginn fyrir minna
en fimm milljarða.
Atli Þór Fanndal
blaðamaður skrifar atli@dv.is
Skorti valdheimildir Geir H. Haarde verst fyrstur ráðherra fyrir landsdómi. Geir sagði í skýrslutöku fyrir dómnum að hann hafi skort vald-
heimildir til aðgerða.