Dagblaðið Vísir - DV - 10.09.2012, Blaðsíða 11

Viðtal 11Mánudagur 10. september 2012
sé ekki vandamál. „Þetta er orðinn
svo brútal heimur. Það er erfitt að fá
fólk til þátttöku vegna þess.“
Sigmundur segist fyrst og fremst
benda fólki á að skítkastið venjist.
„Það er alveg vonlaust í stjórnmál-
um að ætla sér að leiðrétta allt sem
er haldið fram um mann. Það er
kannski erfiðara að segja fólki sem
hefur áhyggjur af þessu að það sé
ástæðulaust. Auðvitað hefur þetta
áhrif á fólk og það eina sem maður
getur sagt er að þetta venst.“
Óheilbrigður tíðarandi fyrir hrun
„Það var mjög ákveðinn tíðarandi
fyrir hrun. Hann var mjög valdamik-
ill og sterkur. Þeir sem ekki skrifuðu
upp á hann áttu sér ekki viðreisnar
von. Það var mjög óheilbrigt ástand.“
Sigmundur segir valdahlutföll sam-
félagsins hafa breyst á einu andartaki
í október árið 2008. „Nýr tíðarandi
tók völdin. Völd þessa nýja tíðaranda
finnst mér jafnvel engu minni en
völd þess fyrri.“ Hann hefur áhyggj-
ur af því að valdajafnvægið hafi með
hruninu sveiflast of langt frá frjáls-
hyggjunni. „Ég er þeirrar skoðun-
ar að hrunið sé fall frjálshyggjunnar.
Þá segja helstu frjálshyggjusinnar að
vandamálið sé bara að þetta hafi ekki
verið nógu hrein frjálshyggja. Það
sama og kommúnistarnir sögðu um
fall Sovétríkjanna. Þá vantaði bara
hreinan marxisma.“ Sigmundur seg-
ist enn vona að samfélagið leiti í átt
að meira jafnvægi í stað þess að leita
stöðugt öfganna á milli.
Verkafólk gleymt
„Mér finnst vanta að menn noti tæki-
færið núna eftir fall frjálshyggjunnar
til að huga að gömlum og hefðbundn-
um baráttumálum sósíalista um stöðu
verkafólks,“ segir Sigmundur sem tel-
ur núverandi ríkisstjórn hafa einbeitt
sér um of að málefnum sem eigi upp-
runa sinn hjá háskólafólki. „Mér finnst
fólk án langskólamenntunar algjör-
lega gleymast í umræðunni. Það er
mjög sterk áhersla í vinstriflokkun-
um á hugsjónir sem maður þekkir úr
háskólanum. Mjög mikilvægar hug-
sjónir um réttlætismál og jafnrétti. Ég
er ekki að segja að það eigi að gleym-
ast en ég er að segja að fólk án langr-
ar skólagöngu hefur svolítið gleymst.“
Sigmundur segir áhyggjuefni ef
ákveðnir hópar finni sig ekki hluta af
forgangsröðun yfirvalda.
„Þetta er mikið áhyggjuefni og
getur leitt til þess að ákveðinn hóp-
ur upplifir sig gleymdan. Að ekkert sé
verið að hugsa út í hagsmuni þeirra.
Það getur opnað fyrir stjórnmálaflokk
sem er að nýta sér þetta án þess að
bera hagsmuni þeirra fyrir brjósti.“
Stjórnarandstöðuflokkurinn
Sigmundur svarar með hefðbundn-
um hætti spurningunni um hvort
hann telji að flokkurinn hans hafi
staðið undir ábyrgð sinni sem stjórn-
arandstöðuflokkur. Hann segir flokk-
inn hafa reynt að meta góðar hug-
myndir, sama hvaðan þær komi.
„Svo maður hætti sér út í eina mest
notuðu klisju stjórnmálanna,“ seg-
ir Sigmundur. „Ég skal ekkert draga
neinar dulur á það að ég og við urð-
um fyrir miklum vonbrigðum með
minnihlutastjórnina og hvernig það
gekk. Við sáum það fyrir okkur sem
merki þess að við værum að styðja
fyrsta skrefið að breyttum stjórn-
málum.“ Sigmundur segist heilt
á litið ánægður með störf Fram-
sóknar í stjórnarandstöðu. „Vegna
þess að áhrif stjórnarandstöðu og
raunar óbreyttra þingmanna er al-
mennt mjög takmörkuð þá er hlut-
verk stjórnarandstöðunnar miklu
frekar vörn en sókn. Sóknarfærin úr
stjórnarandstöðu eru mjög takmörk-
uð. Einfaldlega vegna þess að sama
hversu góð hugmyndin er þá fer hún
ekki í gegn.“
Skilgreinir sig sem elítu
Það vakti á sínum tíma athygli þegar
Sigmundur Davíð talaði um elítur
í samhengi við Icesave og Evrópu-
sambandið. Sigmundur er með
auðugustu mönnum, vel mennt-
aður og með tengsl inn í vel stæð-
ar fjölskyldur. Sigmundur svarar ját-
andi spurningunni um hvort hann
sé ekki sjálfur hluti af svokallaðri
elítu. „Á sínum tíma skilgreindi ég
hvað ég átti við. Það fór ekkert á milli
mála að ég skilgreindi sjálfan mig
sem hluta af elítunni.“ Hann seg-
ir að sem þingmaður sé hann sjálf-
krafa í betri aðstöðu til að hafa áhrif
en aðrir. „Ég var að tala um þann
hóp sem stýrir umræðunni í samfé-
laginu. Stjórnmálamenn, háskóla-
fólk og þá sérstaklega þeir sem eru
í hópi álitsgjafa, fjölmiðlamenn og
forystu menn í hreyfingum atvinnu-
lífs, hvort sem um er að ræða at-
vinnurekendur eða verkalýðsfélög.“
Þú ert semsagt meðvitaður um að
þú tilheyrir elítunni? „Algjörlega.“
Sigmundur segir að sem þing-
maður geti hann komið sjónarmið-
um sínum á framfæri. Það geri hann
að vissu leyti þótt stjórnmálamenn
séu sjaldan sáttir við hversu vel sjón-
armið þeirra komist til skila. „Ég er
líka í þeirri stöðu að þurfa ekki dags-
daglega að hafa áhyggjur af afkom-
unni. Bæði er ég með þokkaleg laun
sem þingmaður og eins og frægt er þá
er konan mín úr mjög vel stæðri fjöl-
skyldu. Það hefur ekki áhrif dagsdag-
lega, þetta er bara eitthvað sem hún
lítur á sem framtíðar arf. Þó verður
maður að viðurkenna að það veitir
manni ákveðið öryggi. Kosturinn er sá
að maður þarf ekki að hafa áhyggjur
af því þótt maður segi það sem manni
finnst. Ekki að hafa áhyggjur að það
geti leitt til tekjumissis.“ Sigmundur
segist sjálfur telja að góð fjárhagsleg
staða hans hafi hjálpað honum í
stjórnmálunum. „Vonandi myndi
maður segja allt sem manni finnst
jafnvel þótt maður væri í annarri
stöðu hvað þetta varðar.“
Sýna stöðu fólks skilning
Sigmundur leggur áherslu á að eitt
hlutverk þingmanna sé að sýna
stöðu fólks skilning sama hvar þeir
standi sjálfir. „Bæði þetta með stöðu
þingmanna og mína persónulegu
stöðu þá verður maður alltaf að hafa
hugfast að aðrir geta verið í ólíkri
stöðu. Það hlýtur að vera grund-
vallaratriði hjá þingmönnum og
stjórnmálamönnum að þeir geti litið
á hlutina ekki bara frá sínum eigin
bæjardyrum heldur einnig sett sig í
spor annarra. Það ætti raunar að vera
fyrsta krafan til stjórnmálamanna.“ n
Er hluti af
Elítunni
„Það hlýtur
að vera
grundvallar atriði
hjá þingmönnum
og stjórnmála-
mönnum að þeir
geti [...] sett sig í
spor annarra
Engar peningaáhyggjur Sigmundur Davíð Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins segist meðvitaður um að örugg fjármálastaða hans veiti honum visst öryggi.
Óvinsælt Alþingi Sigmundur vonar að
traust almennings á Alþingi aukist. Sjálfur
segist hann raunar undrandi að einhver
segist enn bera mikið traust til þess.„Ég er kjörinn for-
maður tveimur
vikum eftir að ég gekk í
flokkinn.