Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.2011, Blaðsíða 14

14 | Neytendur 21. september 2011 Miðvikudagur
S
amfylkingin og Besti flokk-
urinn hafa ekki staðið
við loforð sín um að auka
ferðatíðni og bæta leiða-
kerfi strætó, líkt og kveð-
ið er á um í samstarfsyfirlýsingu
flokkanna. Karl Sigurðsson, for-
maður umhverfis- og samgöngu-
ráðs Reykjavíkurborgar, segir að
málin séu í skoðun en að fátt hafi
verið ákveðið. Verð í strætó hefur
hækkað um 25 prósent í stjórnartíð
meirihlutans í borginni en þess skal
þó getið að verðskráin hafði stað-
ið óbreytt í fjögur ár þegar gjaldið
hækkaði um síðustu áramót.
Farþegar greiða lágt hlutfall
Tekjur Strætós bs. af sölu fargjalda
hafa nánast staðið í stað frá árinu
2001 í krónum talið að því er fram
kemur á heimasíðu Strætós bs.
Þar segir að almennt verðlag hafi á
sama tíma hækkað um 80 prósent.
Stjórn Strætós bs. hafi það mark-
mið að strætisvagnafargjöld séu í
takt við það sem gerist í nágranna-
löndunum þar sem fargjaldatekjur
standi undir allt að 60 prósentum
kostnaðar. Samsvarandi hlutfall hjá
Strætó bs., sem er í eigu sveitarfé-
laga á höfuðborgarsvæðinu, sé 20
prósent. Úr þessu má lesa að far-
gjöld í strætó gætu hækkað veru-
lega á komandi misserum. Karl
Sigurðsson segir það þó ekki mark-
miðið. „Við teljum svigrúm til að
hafa hlutfall fargjalda hærra en það
þýðir ekki endilega að það standi til
að hækka gjaldið meira núna,“ segir
hann í samtali við DV.
Stóðu við loforð um
að svíkja loforð
Besti flokkurinn lofaði ýmsu í að-
draganda kosninga. Hann lofaði því
til dæmis að hann ætlaði ekki að
standa við loforðin. Við það hefur
hann staðið hvað strætó varðar. Um
þá sem minna mega sín stendur í
stefnumálum flokksins: „Við vilj-
um allt það besta fyrir svoleiðis lið
og bjóðum því ókeypis í strætó og
sund þannig að maður geti ferðast
um Reykjavík og verið hreinn þótt
maður sé fátækur eða eitthvað að
manni.“ Annað stefnumál flokks-
ins er að ókeypis verði í strætó fyr-
ir námsmenn og aumingja. Hvorki
er í dag ókeypis í strætó fyrir náms-
menn né öryrkja en þó skal tekið
fram að námsmenn geta keypt kort
í strætó á niðursettu verði.
Fjölga forgangsreinum
Karl segir að hópur á vegum borg-
arinnar sé að skoða þá möguleika
sem í boði séu til að efla almenn-
ingssamgöngur umfram þær for-
gangsreinar sem settar hafi verið
upp fyrir strætisvagna. „Við höfum
litið til strætóskýlanna og kannski
möguleika á sérstökum afsláttum
fyrir nema í Reykjavík. Það hef-
ur ýmislegt verið gert áður og við
erum að skoða hvaða það hefur
gefið í raun. Við erum ekki kom-
in með neitt „konkret“,“ segir Karl.
Hann segir aðspurður að til greina
komi að fjölga forgangsreinum fyr-
ir strætisvagna. Það hafi gefið góða
raun. „Við erum að ræða þetta við
framkvæmdastjóra Strætós bs. og
samgönguskrifstofu Reykjavíkur-
borgar. Og svo auðvitað þarf lög-
reglan að vera með í ráðum,“ segir
hann.
Vagnar á korters fresti
Karl segir ekki stefnuna að frítt
verði fyrir alla í strætó, þó flokk-
arnir séu opnir fyrir því að þeir sem
minna megi sín greiði lægra far-
gjald. Markmiðið sé umfram allt
að fá fleiri til að nota vagnana. „Við
myndum ekki vilja gefa fólki, sem
hefur efni á því að kaupa strætis-
vagn, frítt í strætó.“
Eins og áður sagði gáfu Samfylk-
ingin og Besti flokkurinn það út að
auka ætti ferðatíðni og bæta leiða-
kerfi strætó. Það hefur ekki náð
fram að ganga, heldur hefur ferðum
verið fækkað utan álagstíma. Karl
segir að það sé verðugt markmið að
koma því til leiðar að strætisvagnar
gangi á korters fresti. Unnið sé nú
að því að ná samkomulagi við ríkið
um að það leggi milljarð árlega til
eflingar almenningssamgangna og
hjólreiða á höfuðborgarsvæðinu –
gegn því að sveitarfélögin falli frá
meiri háttar framkvæmdum í gatna-
kerfinu. Þá yrði það í höndum ríkis-
ins að sjá um stofnleiðakerfi strætós
en sveitarfélögin gætu þá sett pen-
ing í að auka tíðni vagnanna.
Hækkun minni en
verðlagshækkun
Frá og með 1. október hækkar
verðskrá fyrir tímabilskort í strætó.
Þegar sú hækkun gengur í gegn
hafa fargjöld í strætó hækkað um
25 til 26 prósent á einu ári. Fargjöld
höfðu verið óbreytt frá því löngu
fyrir hrun, eða frá því í janúar 2007.
Frá þeim tíma hefur almennt verð-
lag í landinu hækkað um 42,7 pró-
sent. Það þýðir með öðrum orð-
um að það er ódýrara í dag að taka
strætó en árið 2007 miðað við aðrar
vörur eða þjónustu í landinu – jafn-
vel þó það sé dýrara í krónum talið.
Á hinn bóginn má benda á að kaup-
máttur launa hefur lækkað um lið-
lega 10 prósent frá því í janúar 2007.
Laun fólks hafa því ekki haldið í við
verðlag í landinu. Fólk getur sem
sagt ekki keypt jafn mikið af vörum
og þjónustu og fyrir hrun. Launa-
fólk í landinu hefur því efni á færri
strætóferðum en árið 2007.
Þrjú þúsund á mánuði
Eins og áður sagði hafa fargjöld í
strætó hækkað mikið á þessu ári, eða
um 25 til 26 prósent, þegar horft er til
n Fyrirheit um að bjóða ákveðnum hópum frítt í strætó hafa ekki orðið að veruleika n Markmið að fargjöld standi
undir hærra hlutfalli kostnaðar n Karl Sigurðsson, formaður samgönguráðs, segir forgangsreinar hafa gefist vel
Svikin loforð um strætó
„Við myndum ekki
vilja gefa fólki,
sem hefur efni á því að
kaupa strætisvagn, frítt í
strætó.
Þ
ú getur sparað þér miklar
fjárhæðir með því að leggja
einkabílnum og taka strætó
eða hjóla. Samkvæmt út-
reikningum FÍB nemur kostnaður
við að nota nýjan fólksbíl sem eyðir
8 lítrum á hundraðið 426 þúsund
krónum á ári. Það miðast við hóf-
legan 15 þúsund kílómetra akstur.
Sá sem á jeppa og ekur 30 þúsund
kílómetra greiðir meira en milljón
fyrir notkunina eina.
Ef við miðum áfram við fólksbíl-
inn þá kostar um 190 þúsund krón-
ur að borga fyrir tryggingar, skatta
og skoðun, um 30 þúsund krónur
fara í bílastæði og þrif og verðrýrn-
unin er liðlega 340 þúsund krónur
á ári. Þá er ótalinn fjármagnskostn-
aður og kostnaður vegna láns eða
fjármögnunar á bílnum. Það kost-
ar með öðrum orðum einstakling,
sem á nýjan fólksbíl skuldlausan,
um eina milljón krónur á ári að
reka bílinn.
Til samanburðar kostar árskort
í strætó 38.500 krónur. Nærri lætur
að 26 einstaklingar gætu keypt sér
árskort í strætó fyrir þann kostnað
sem bifreiðareigandi þarf að standa
undir. Með því að selja bílinn og
nota aðeins strætó sparar þú rúm-
lega 2.500 krónur á dag og getur því
leyft þér þann munað að taka leigu-
bíl reglulega, á milli þess sem þú
tekur vagninn.
Sá sem kýs að hjóla getur spar-
að sér álíka pening en afar misjafnt
er hversu mikill upphafskostnaður
felst í því að hefja hjólreiðar. Gott
reiðhjól kostar oftast frá 60 eð 70
þúsund krónum en nauðsynlegt
getur verið að kaupa öryggisbún-
að á borð við vesti, hjálm og hlífar.
Upphafskostnaðurinn getur verið
þónokkur en þeir sem nota hjól-
ið reglulega ættu að vera fljótir að
borga það upp.
baldur@dv.is
Loforð Besta flokksins
n Bæta kjör þeirra sem minna mega sín
Við viljum allt það besta fyrir svoleiðis lið og bjóðum því ókeypis í strætó og sund þannig
að maður geti ferðast um Reykjavík og verið hreinn þótt maður sé fátækur eða eitthvað
að manni.
n Ókeypis í strætó fyrir námsmenn og aumingja
Við getum boðið meira af ókeypis en allir aðrir flokkar því við ætlum ekki að standa við
það. Við gætum haft þetta hvað sem er, til dæmis ókeypis flug fyrir konur eða ókeypis
bílar fyrir fólk sem býr útá landi. Það skiptir ekki máli.
n Loforð Samfylkingar og Besta flokksins:
- Auka skal ferðatíðni og bæta leiðakerfi strætós. Tryggt verði að strætó gangi alla daga
ársins. Strætó fái forgang á stofnleiðum og leiðakerfið taki mið af því að börn komist
milli heimila sinna og frístundastarfs.
n Loforð ríkisstjórnarinnar
- Unnin verði áætlun um sjálfbærar samgöngur í samvinnu við sveitarfélögin, með það
að markmiði að draga úr þörf fyrir einkabílinn. Í slíkri stefnu verði almenningssam-
göngur um allt land stórefldar og fólki auðveldað að komast leiðar sinnar gangandi eða
á reiðhjóli. Almenningssamgöngur verði sjálfsagður hluti samgönguáætlunar.
Baldur Guðmundsson
baldur@dv.is
Samgöngur
Í skoðun Karl segir unnið að því að finna
fleiri leiðir til að bæta almenningssamgöngur.
Bíllinn kostar milljón á ári
n Rekstrarkostnaður nýrrar bifreiðar er sláandi
Sóar peningum Sparaðu a.m.k. 2.500
krónur á dag með því að leggja bílnum.