Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.2011, Blaðsíða 17

N
ýlega varð konu það á að
segja í yfirheyrslum að hún
hefði misskilið sjálfa sig.
Þetta orðalag vakti kátínu
og eftir umræður um þetta á
heimspekikaffihúsi, varð mér hugsað
til þess að stundum virðist ríkið mis-
skilja sig sjálft.
Stundum virðast ríkisvaldið, Al-
þingi, embættismannakerfið og ráðu-
neytin alls ekki samkvæm sjálfu sér
og hvert öðru í orði og gerðum. Þau
segja eitt en gera annað.
Ríkið hefur misskilið hjólreiðar
Á sviði grænna og heilbrigðra sam-
gangna hefur verið töluvert um það
að yfirvöld misskilji sig. Bæði ríki og
sveitarfélög koma með flottar yfir-
lýsingar um auknar hjólreiðar og al-
menningssamgöngur en koma svo
með útspil sem eru líkleg til að hafa
þveröfug áhrif.
Hjólreiðar eru samgöngumáti sem
er í miklum vexti víða um heim. New
York, Sevilla, London, Dublin og stór-
borgir í Kína gera til dæmis mikið
fyrir hjólreiðar þessa dagana. Ís-
lensk yfirvöld virðast ekki hafa fylgst
með þessari þróun. Fjálglega er talað
um grænar samgöngur, að draga úr
þörfinni á innflutningi orkugjafa, að
bæta lýðheilsu, bæta borgarbraginn,
vinna gegn umferðarteppum, meng-
un, umferðarslysum, draga úr sóun,
hagræða í útgjöldum hins opinbera,
fyrir tækja og heimila.
Auknar hjólreiðar eru hluti af
lausninni á öllum þessum sviðum
en yfirvöld virðast mjög oft ekki gera
sér grein fyrir tengingunni. Yfirvöld
draga lappirnar eða eru lygilega svifa-
sein varðandi alvöruátak til að auka
hjólreiðar. Þau virðast jafnvel ekki
trúa eigin rökum og ábendingum um
lausnir, eða loka eyrunum fyrir þeim
og sía út það sem snýr að mögulegum
breytingum á ferðamáta.
Sveitarfélög, ráðuneyti og emb-
ættismenn eru jafnvel að setja og
leggja til reglur sem draga úr aðgengi
til hjólreiða. Og sumt snýr einnig að
fótgangandi. Innanríkisráðuneyt-
ið leggur t.d. til í frumvarpi til nýrra
umferðarlaga að ráðherra geti sett
hamlandi, og órökstuddar reglur, um
skyldunotkun á „hvers kyns öryggis-
búnaði“. Þar eru einnig lagðar til um-
ferðarreglur á stígum sem skortir stoð
í raunveruleikanum. Útfærslur gatna-
móta leggja stein í götu hjólandi og
gangandi. Ef ekki er beitt gagnrýnni
hugsun og haft alvörusamráð, getur
áratugur aðgerða í umferðaröryggis-
málum leitt til enn frekari takmark-
ana með tilliti til hjólreiða og í raun
skerts öryggis.
Stjórnvöld misskilja sig og eigin
stefnu þegar þau auka misrétti milli
hjólreiða og annarra samgöngumáta
í stað þess að auka jafnræði. Í stað
þess að fagna auknum hjólreiðum
og styðja við þær með betri aðbúnaði
eru Vegagerðin og sveitarfélögin enn
að sniglast áfram með því að nota
fyrstu ríkisfjárveitingarnar til upp-
byggingar fyrir hjólreiðar sem löggjaf-
inn veitti loks fyrir um 4 árum og bera
við tæknilegum ágreiningi um túlkun
illa skrifaðra laga.
Innlendar og erlendar opinberar
skýrslur sýna að fjárfestingar í hjól-
reiðum skila sér margfaldar til baka
og skila hagnaði nokkuð hratt. Samt
er eins og trúin á hjólreiðar sé ekki
næg til að réttlæta einu sinni jafn-
ræði til handa almenningi sem hjólar.
Menn stefna að því að niðurgreiða
„grænni“ bíla, veita áfram skattfrjálsa
ökutækjastyrki og niðurgreiða bíla-
stæði, en vilja á sama tíma ekki lækka
skatta á reiðhjól, varahluti eða sam-
göngustyrki sem hvetja fólk til að nota
annan fararmáta en einkabílinn.
Opnar hjólaráðstefna sam-
skiptin upp á gátt?
Að sjálfsögðu eru líka mörg já-
kvæð teikn á lofti og nokkur skref
hafa verið stigin í rétta átt, líka hjá
hinu opinbera. Í ár markaðist upp-
haf Samgönguviku af metnaðarfullri
ráðstefnu um samgönguhjólreiðar í
Iðnó, 16. september, undir yfirskrift-
inni „Hjólum til framtíðar“. Innanrík-
isráðherra og borgarstjóri Reykjavík-
urborgar mættu í pontu ásamt öðru
góðu fólki. Innanríkisráðherra spurði
meira að segja erlendan sérfræðing
út í hið umdeilda hjálmaskyldumál.
Þessari skyldu segist ráðherra, líkt og
sérfræðingurinn, vera á móti, en ætl-
aði samt að leiða hana í lög. Þessi við-
leitni á ráðstefnunni lofar góðu.
Menn fengu að hlýða á sérfræð-
inga úr hjólasendiráðum Hollands
og Danmerkur og einnig umboðs-
mann hjólreiða og göngu frá Olden-
burg í Þýskalandi. Meðal efnis sem
vakti athygli eins fjölmiðils voru gögn
frá borginni og Landlækni um mikla
aukningu í hjólreiðum undanfarin ár.
Á höfuðborgarsvæðinu virðast hjól-
reiðar hafa tvöfaldast, og í miðborg-
inni notar tíundi hver reiðhjólið til
samgangna.
Á ráðstefnunni gafst tækifæri til
að hefja vegferð til hugarfars þar sem
hjólreiðar eru metnar að verðleikum.
Viðstaddir öðluðust aukinn skilning
á hjólreiðum sem mjög svo raunhæf-
um og hagkvæmum hluta af lausn-
inni á mörgum af helstu vandamál-
unum samfélagsins í dag. Lausn sem
um leið veitir gleði og skapar nánd
og manneskjulegra samfélag. Nánari
upplýsingar um ráðstefnuna og efni
erinda eru á vef Landssamtaka hjól-
reiðamanna; lhm.is.
Höfundur er verkfræðingur og
stjórnarmaður í Landssamtökum
hjólreiðamanna.
Umræða | 17Miðvikudagur 21. september 2011
Hver vilt þú að verði næsti forseti Íslands?
„Bergþór Pálsson, óperusöngvari.“
Heiðrún Hákonardóttir
51 árs skrifstofustjóri
„Einhver kröftugur, alþýðlegur einstak-
lingur.“
Kristín Hauksdóttir
45 ára verkefnisstjóri
„Ég hef bara ekkert hugsað út í það.“
Bjarki Sigurðsson
67 ára strætóbílstjóri
„Ég veit það ekki.“
Sigríður Dóra Kristjánsdóttir
18 ára menntaskólanemi
„Að minnsta kosti ekki Ólafur Ragnar
Grímsson aftur.“
Ari Hulquist
32 ára grænmetissali
1 Fengu að heyra um auðæfi DorritarForsetinn fór lofsamlegum orðum
um eiginkonu sína á ráðstefnu fyrr í
mánuðinum.
2 „Ég er mjög þakklátur“Herbert Guðmundsson er ánægður með
væntanlega heimildamynd um sig.
3 Lilja segir að lántakar verði að grípa til aðgerða
Lilja Mósesdóttir segir að grípa verði
til aðgerða sem tryggi að bankar fari
aftur að lána út peninga.
4 Endar Ísland eins og Japan?Ólafur Ísleifsson um hagnað bank-
anna og reynslu Japana af stöðnun í
efnahagslífinu.
5 Samkynhneigð í lagi ef kynlífinu er sleppt
Friðrik Schram, prestur Íslensku
Kristskirkjunnar, er á móti kynlífi
samkynhneigðra.
6 Talsambandslaust við TalMaría Ásmundsdóttir er ósátt við
þjónustu farsímafyrirtækisins Tals.
7 Charlie Sheen fær bætur frá Warner Bros
Leikarinn óstýriláti fær 25 milljónir
dala eftir að hann var rekinn úr Two
and a Half Men.
Mest lesið á dv.is
Myndin Svangur svanur Þessi svanur lagði mikið á sig til að ná í brauðbita úr hendi vegfaranda við Tjörnina í Reykjavík á
þriðjudag. MynD GunnAR GunnARSSOn
Maður dagsins
Forréttindi
að takast á
við Mozart
Daníel Bjarnason
Daníel Bjarnason tónlistarmaður er hljóm-
sveitarstjóri sýningarinnar Töfraflaut-
unnar eftir Mozart sem verður sýnd í Hörpu.
Æfingar á verkinu eru hafnar og ganga vel
að sögn Daníels. Daníel getur ekki nefnt
eitthvert eitt uppáhaldstónskáld því hann
segir listann óendanlegan.
Hver er maðurinn?
„Daníel Bjarnason tónlistarmaður.“
Hvar ert þú alinn upp?
„Ég er alinn upp bæði í vesturbæ og
austurbæ Reykjavíkur og einnig í Banda-
ríkjunum.“
Hvað drífur þig áfram?
„Áhugi á því sem ég er að gera drífur mig
áfram.“
Átt þú þér fyrirmynd?
„Já, ég á mér mjög margar fyrirmyndir á
ýmsum sviðum.“
uppáhaldstónlistarmaður?
„Mínir uppáhaldstónlistarmenn eru allt of
margir til að telja upp. Listinn fer eftir veðri
og vindum.“
uppáhaldshljóðfæri?
„Sinfóníuhljómsveit er mitt uppáhalds-
hljóðfæri.“
uppáhaldstónskáld?
„Það er það sama og með uppáhaldstón-
listarmennina. Listinn er óendanlegur.“
Hvernig er að takast á við verk
Mozarts?
„Það eru stórkostleg forréttindi að fá að
takast á við Mozart.“
Átt þú þér draumaverkefni?
„Já, það er svo mikið af tónlist sem mig
langar til að stjórna og einnig tónlist sem
mig langar til að skrifa. Svo þau eru mörg
draumaverkefnin.“
Hvernig ganga æfingar á Töfraflaut-
unni?
„Æfingar ganga mjög vel. Í gær vorum við
með æfingu í fyrsta skiptið í gryfjunni þar
sem við prófuðum hljómburðinn en hljóm-
sveitin hefur ekki spilað þar ofan í áður svo
þetta er allt mjög spennandi.“
Ríkið misskilur sig
Dómstóll götunnar
„Á sviði hjólreiða
misskilur ríkið sig
og sama gildir um sveit-
arfélögin.
Morten Lange
skrifar um hjólreiðar
Aðsent