Dagblaðið Vísir - DV - 07.08.2013, Blaðsíða 23

Menning 23Miðvikudagur 7. ágúst 2013
40 sekúndur sem skóku heiminn
Þ
að er undarlegt að sjá hvað
einræðiskerfi vinna oft á móti
sjálfum sér. Í hinni frábæru
mynd Das Leben Der And-
eren var sýnt hvernig eftirlitskerfið í
Austur-Þýskalandi gróf smám saman
undan eigin stoðum og í heimilda-
mynd um hljómsveitina Pussy Riot
sem sýnd er í Bíó Paradís má sjá
hvernig ríkisstjórn Pútíns í Rúss-
landi, sem æ meir minnir á einræðis-
stjórn, gerir slíkt hið sama.
Hljómsveitin Pussy Riot var
handtekin fyrir gjörning í rétttrún-
aðarkirkju í Moskvu og var uppá-
komunni beint gegn Pútín. Viðbrögð
stjórnvalda þóttu afar harðneskjuleg
og voru tveir meðlimir hljómsveitar-
innar dæmdir í tveggja ára fangelsi
í kjölfarið. Þetta leiddi til harða við-
bragða um allan heim og eru marg-
litar skíðagrímur hljómsveitarinnar
nú orðnar alþjóðlegt tákn um and-
stöðu gegn Pútín og jafnvel gegn
harðlínuöflum almennt.
Leikstjórarnir hafa haft aðgang að
ótrúlega miklu myndefni, bæði frá
fyrri gjörningum sveitarinnar sem og
undirbúningnum að þeim sem þær
urðu frægar fyrir. Við fáum líka að sjá
þessar 40 sekúndur sem skóku heim-
inn og viðtöl við aðstandendur. Þar
fyrir utan er bæði skoðað hið pólit-
íska umhverfi sem og bakgrunnur
stúlknanna, en svo virðist sem hrun
Sovétríkjanna hafi komið miklu róti
á huga þeirra sem þá voru að alast
upp.
Það eina sem vantar er viðtal við
stúlkurnar sjálfar, enda varð því ekki
komið við, en þær svara fyrir sig úr
glerbúri sem rússneska réttarkerfið
hefur svo mikið dálæti á að nota und-
ir sakborninga. Ekki er annað hægt
en að dást að því hvað þær eru ein-
beittar í erfiðri aðstöðu, og sérstak-
lega Tolokonnikova kemur vel út og
verður meginpersóna myndarinnar.
Stórstjörnur á borð við Madonnu
og Yoko Ono lýstu yfir stuðningi sín-
um í kjölfarið og vafalaust sjá menn
Pútíns eftir að hafa ekki sleppt stúlk-
unum lausum um leið. Þeir hafa hins
vegar ákveðið að láta slag standa
og nýlega kom í ljós að áfrýjun hef-
ur verið hafnað, sem gerir myndina
mjög tímabæra. n
Bíómynd
Valur Gunnarsson
valurgunnars@gmail.com
Pussy Riot:
A Punk Prayer
IMDb 7,1 RottenTomatoes 77 Metacritic 73
Leikstjórar: Mike Lerner og Maxim Pozdorovkin
Leikarar: Nadezhda Tolokonnikova, Maria
Alyokhina og Yekaterina Samutsevich
Sýnt í Bíó Paradís
R
agnheiður er kynlífsráðgjafi
Rásar2 ásamt því að vera
framkvæmdastjóri Knitting
Iceland. Hún vinnur nú að
kynlífshandbók sem hefur vinnu-
heitið Klofvegahandbókin og er
væntanleg hjá Forlaginu í vetur.
Er eitthvað sérstakt sem einkenn-
ir kynlíf Íslendinga umfram kynlíf
annarra þjóða?
Kannski hefur smæð samfé-
lagsins áhrif þegar kemur að því að
kynnast nýju fólki. Auðvelt er að
finna upplýsingar um fólk sem gef-
ur okkur öryggiskennd. Amerískar
vinkonur mínar tala í alvöru um
að þær þurfi að passa sig því deitið
gæti verið fjöldamorðingi. Þær eru
líka stressaðar ef lappirnar eru ekki
nýrakaðar og spá mikið í hver á að
borga kaffibollann eða máltíðina.
Við hér erum ekki með rótgróna
stefnumótamenningu sem setur alls
kyns væntingar á bæði kynin. Stund-
um heyrist að íslenskar konur séu
ágengari en konur annars staðar,
en ég held að þetta sé merki um að
þær séu ekki hræddar við að sækja
sér það sem þær langar í. Þrátt fyr-
ir óútskýrðan launamun erum við
ansi framarlega á jafnréttismerinni
og ófeimni kvenna er ein birtingar-
myndin. Ég held samt að við ríðum
ósköp svipað og aðrar þjóðir.
Fyrir tæpum áratug var mikið rætt
um hina svokölluðu klámkynslóð.
Hefur ný klámkynslóð tekið við,
eða hefur þróunin mögulega geng-
ið til baka?
Ég held að allar kynslóðir hljóti
að vera klámkynslóðir, munurinn
er bara hvernig klámsins er neytt.
Þegar ég var ung var hægt að kaupa
Tígulgosann og Samúel í sjoppum
og klámblöð í bókabúðum. Sjafn-
aryndi fannst í öllum bókahillum og
þeir djörfustu skoðuðu „bláu möpp-
una“ á vídeóleigum. Netið hefur gert
það að verkum að hver sem er getur
hvenær sem er nálgast eins svæsið
klám og hugurinn girnist. Sumar
hliðar í þróun upplýsingaækni eru
jákvæðar en aðrar síður. Mér finnst
prýðilegt að geta fundið mér safaríka
sögu á literotica.com, en hryllir við
að tíu ára bekkingar geti óvart dottið
inn á gangbang-síður í saklausu vafri
um netið.
Er meiri þörf á kynfræðslu nú en
áður þar sem aðgengi að klámi
hefur aukist?
Hefðbundin kynfræðsla hefur
haft sterkan fókus á æxlun og hvern-
ig ber að verjast vá af völdum kynlífs,
eins og þungun og kynsjúkdóma –
þessar upplýsingar geta allir nálgast
mjög auðveldlega á netinu. Full-
næging karla er nátengd getnaði, en
konur geta jafnvel ungað út heilum
tug barna án þess að fá það svo mik-
ið sem einu sinni. Fullnæging kon-
unnar skiptir engu máli í æxluninni
en öllu máli í nautninni. Við þurfum
að ræða frekar nautnina og það að
eiga í kynferðislega gefandi sam-
böndum – hvernig við biðjum um
það sem okkur langar í og hvernig
við setjum mörk í nánum samskipt-
um við aðra. Það er þörf að styrkja
sjálfsmynd fólks á öllum aldri,
sérstaklega kynferðislegu sjálfs-
myndina. Það þarf að tala meira um
snípinn og G-blettinn við stelpur og
konur.
Á pólitík heima í svefnherberginu?
Ef jafnrétti kynjanna og femín-
ismi er pólitík þá á hún svo sannar-
lega heima í svefnherberginu.
Þegar ég las spurninguna duttu mér
reyndar í hug nokkrir kynþokkafullir
pólitíkusar, Árni Páll (með skeggið),
Birgitte Nyborg, Ragna fyrrverandi
dómsmálaráðherra og Jens Stolten-
berg …
Hvað ber helst að varast í kynlífi?
Að gera hluti sem kona/maður er
ekki sátt/ur við, dómhörku og for-
dóma.
Hver er lykillinn að góðu kynlífi?
Að þekkja sjálfan sig og þarfir
sínar. Að vera forvitin/n og opin/n
og halda sífellt áfram að uppgötva.
Að geta orðað kröfur sínar og mörk.
Ekki gleyma kynlífssambandinu við
sjálfa/n sig óháð öðrum kynlífssam-
böndum í lífinu.
Ragnheiður Eiríksdóttir
Sex spurningar
um kynlíf
Hvað geta bækur kennt
okkur um kynlíf og ást?