Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.2013, Blaðsíða 3

Fréttir 3Mánudagur 2. september 2013
S
íðastliðinn miðvikudag gaf
Landsbankinn út tilkynn-
ingu um afkomu bankans á
fyrri árshelmingi ársins. Að
sögn forsvarsmanna bank-
ans var afkoma bankans góð á fyrri
hluta ársins og hagnaður sagð-
ur nema 15,5 milljörðum króna
á árshelmingnum. Það er tæpum
3,6 milljörðum meira en á sama
tímabili í fyrra.
Sé hins vegar rýnt í sundurlið-
aðan hagnað bankans er ekki allt
sem sýnist. Aukinn hagnað má
að stórum hluta rekja til virðis-
breytingar, eða endurmats á virði
eigna bankans. Virðisbreyting árs-
helmingsins nemur 6,3 milljörð-
um og er því einn þriðji heildar-
hagnaðar bankans. Það er því ljóst
að ef ekki væri fyrir endurmat á
eignum bankans hvort sem það sé
fyrirtæki, fasteignir eða lánasöfn í
eigu bankans væri hagnaður bank-
ans töluvert minni enn í fyrra.
„Bólgið verðmat“
Ólafur Arnarson hagfræðingur tel-
ur varasamt að líta á aukinn hagnað
sem jákvæð teikn. „Þessi hagnaður
kemur ekki úr rekstri, þetta er ekki
venjulegur rekstrarhagnaður.“ Hann
segir að á Íslandi sé eignabóla. Bank-
inn uppfæri verðmæti fasteigna
sinna í takt við þróun á markaði.
„Sömuleiðis er verðbólga á
skuldabréfamarkaði svo þeir geta
réttlæt það að hækka mat á eignum
í fyrirtækjum. Verðbólga er þannig
að ekki er innistæða fyrir verðlagn-
ingunni. Þetta er ekki rangt mat
en þetta er bólgið verðmat.“ Að-
spurður hvort virðisbreytingin gæti
reynst röng segir Ólafur: „Matið
getur hæglega klikkað. Skulda-
bréfasöfn allra bankana eru of-
metin því engar líkur er á því að
þau innheimtist að fullu á því verði
sem þau eru skráð á. Þar á meðal
verðtryggðu lánin sem hafa stökk-
breyst. Það liggur fyrir að þau
munu ekki innheimtast að fullu,
hvort sem það gerist með niður-
færslu lána eða lántakendur lendi
í greiðsluþroti,“ segir Ólafur.
Hann bendir einnig á að ekki
sé búið að reikna út gengistryggðu
lánin svo horfur séu á nokkurri
óvissu fyrir bankana að mati Ólafs.
Leiðrétting á ólögmætum
lánum ólokið
Sé litið til afkomu bankans óháð
endurmati á eignum bankans horf-
ir staðan öðruvísi við. Vaxtatekj-
ur lækka um rúma 1,5 milljarða,
kostnaður vegna móttöku hluta-
bréfa var 4,7 milljarðar og nei-
kvæður hagnaður af aflagðri starf-
semi var um 2,5 milljarðar. En á
hinn boginn hækka þjónustutekj-
ur og aðrar rekstrartekjur um 1,8
milljarða. Við það bætist að laun og
önnur gjöld lækka um rúmlega 500
milljónir en nokkur árangur náðist
við að lækka rekstrarkostnað.
Sé því litið til hagnaðar bank-
ans að virðisbreytingunni frádreg-
inni kemur í ljós að hagnaðurinn er
um þremur milljörðum minni en á
sama tímabili í fyrra. Auk þess verð-
ur að hafa í huga að vinna við leið-
réttingu á endurreikningum lána
með ólögmæta gengistryggingu er
ólokið. Miðað er við að leiðréttingu
lána ljúki fyrir áramót.
Endurmat á lánasöfnum
Kristján Kristjánsson, upplýs-
ingafulltrúi Landsbankans, vís-
ar þessari gagnrýni á bug. Hann
segir gott og gilt að rýna í virðis-
breytingar hjá bönkum en ómögu-
legt sé að gagnrýna breytinguna
nema eignasafn bankans sé skoð-
að. Kristján segir verðbreytinguna
ekki eiga rót sína í auknu fast-
eignverði né hækkandi úrvalsvísi-
tölu Kauphallarinnar. „Þarna ver-
ið meta upp lánasöfn og breyta
verðmati eftir því sem afkoma
þeirra sem eiga að greiða af lánun-
um breyttist og þetta er gert eftir
ákveðnum viðurkenndum formúl-
um og hefur ekkert með [eigna-
bólu] að gera“. n
Segir hagnaðinn
byggðan á bólu
n Stóran hluta hagnaðs Landsbankans má rekja til endurmats á eignum
Hjálmar Friðriksson
blaðamaður skrifar hjalmar@dv.is
Í samræmi við áætlanir Bankinn hagn-
aðist um 15,5 milljarða króna á fyrri helmingi
ársins 2013 og er það um 3,6 milljörðum
meira en á sama tímabili í fyrra.
„Þessi
hagnaður
kemur ekki
úr rekstri
Í samræmi við áætl-
anir Bankinn hagnaðist
um 15,5 milljarða króna á
fyrri helmingi ársins 2013 og
er það um 3,6 milljörðum
meira en á sama tímabili í
fyrra. Mynd: Sigtryggur Ari
Segir brotið á
mannréttindum
Jóns Baldvins
Brotið var á mannréttindum Jóns
Baldvins Hannibalssonar, fyrr-
verandi utanríkisráðherra, þegar
sú ákvörðun var tekin að leyfa
honum ekki að vera gestafyrirles-
ari við áfanga í Háskóla Íslands.
Þetta er mat Ögmundar Jónasson-
ar, þingmanns Vinstri grænna,
og greindi hann frá því í pistli á
heimasíðu sinni. „Þessi umræða
snýst ekki um einstaklinga heldur
grundvallarreglur í réttarríki sem
vill kallast mannréttindaþjóðfé-
lag. Með ákvörðun sinni hefur Há-
skóli Íslands gerst sekur um brot á
mannréttindum og hljótum við að
krefjast þess að hann endurskoði
hana,“ skrifaði Ögmundur.
Fimm þúsund
mávar skotnir
Rúmlega 5.000 mávar hafa verið
skotnir í Reykjavík það sem af er
ári. Frá þessu er greint á fréttavef
Ríkisútvarpsins en Reykjavíkurborg
hefur gripið til aðgerða til að fækka
vargfugli. Sílamávi hefur fjölgað
verulega á höfuðborgarsvæðinu og
borgarráð samþykkti sérstakar að-
gerðir til að mæta því. Á meðal þess
sem hefur gert til að fækka mávi
er að eitra fyrir fuglinum en það
sem af er ári hafa 5.400 mávar verið
skotnir. Flestir hafa legið í valnum á
öskuhaugunum í Álfsnesi.
Von á auknum
niðurskurði
vegna dóms
„Það þýðir þá meiri útgjöld sjóðs-
ins og við því þarf að bregðast,“
sagði Illugi Gunnarsson, mennta-
og menningarmálaráðherra, í
samtali við fréttastofu Ríkisút-
varpsins á sunnudag. Þar ræddi
hann um fjárhagsvanda LÍN og
sagði hann aukast með nýföllnum
dómi þar sem námsmenn höfðu
betur gegn ríkinu.
Gerðar voru breytingar á regl-
um lánasjóðsins þar sem auknar
kröfur voru gerðar um námsfram-
vindu námsmanna og að grunn-
framfærslan yrði hækkuð um þrjú
prósent. Héraðsdómur Reykjavík-
ur komst að þeirri niðurstöðu að
ákvörðun stjórnar LÍN um aukna
námsframvindu stæðist ekki lög
og því er staða sjóðsins sú í dag
að námslán hafa hækkað og seg-
ir RÚV þau lán fara til stærri hóps
en til stóð. Staða sjóðsins sé því
verri en ráð var fyrir gert, að sögn
Illuga. Hann sagðist þó ekki ætla
að víkja undan hagræðingarkröfu
upp á eitt og hálft prósent en ekki
sé ljóst hvar verður skorið niður.