Dagblaðið Vísir - DV - 08.11.2013, Síða 13

Fréttir 13Helgarblað 8.–10. nóvember 2013
F
jórtán nefndir, starfshópar,
verkefnastjórnir og teymi
hafa verið mynduð frá kosn­
ingum til að reyna að finna
lausnir og leiðir til að fella
niður hluta verðtryggðra skulda
einstaklinga og bæta stöðu heimila
í landinu. Þetta kom fram í munn­
legri skýrslu sem Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson forsætisráðherra
flutti á Alþingi fimmtudag. Þar fór
hann yfir hvað hefði verið gert í
kjölfar þingsályktunar um aðgerðir
vegna skuldavanda heimila á Ís­
landi sem samþykkt var á sumar­
þingi.
Loforðið um niðurfærslu höfuð­
stóls verðtryggðra húsnæðislána og
afnám verðtryggingarinnar voru
stærstu kosningaloforð Sigmund­
ar Davíðs og Framsóknarflokks­
ins og algjör grunnforsenda mynd­
unar nýrrar ríkisstjórnar eins og
fram kemur í stjórnarsáttmálanum.
Ríkis stjórnin hefur hins vegar ekki
verið samstíga um hvað nákvæm­
lega eigi að gera. Hefur stjórnar­
andstaðan meðal annars gagnrýnt
ósamræmi í málflutningi Bjarna
Benediktssonar fjármálaráðherra
og Sigmundar Davíðs.
Lofaði engum nefndum
Fyrir kosningar lofaði Bjarni félög­
um sínum í flokknum og um leið
kjósendum að það ætti ekki að
stofna nefndir heldur ráðast í að­
gerðir í þágu heimilanna. „Engar
nefndir, enga starfshópa, engar taf­
ir, aðeins aðgerðir í þágu heimil­
anna,“ lofaði Bjarni á landsfundi
Sjálfstæðisflokksins í febrúar síðast­
liðnum þar sem flokkurinn lagði
línurnar fyrir kosningarnar sem þá
voru framundan. Við þetta uppskar
Bjarni mikinn fögnuð fundargesta.
Á sama fundi náðist ekki samstaða
um að flokkurinn setti niðurfell­
ingu skulda á oddinn en samþykkt
var að leggja fram lyklafrumvarp á
komandi þingi.
Nefndirnar eru hins vegar í sam­
ræmi við kosningaloforð Fram­
sóknarflokksins sem lofaði því að
stofna nefnd til að finna leiðir til að
framkvæma loforðin um skulda­
niðurfellingu. Erfitt var þó að skilja
af því loforði að nefndarflaumurinn
yrði jafn mikill og raunin er orðin.
Í stjórnarsáttmálanum komu fram
fyrstu vísbendingarnar um hversu
margar nefndir ríkisstjórnin ætlaði
að setja á fót – minnst sex nefndir.
Sérfræðingarnir skipuðu sjálfir
fjórar nefndir
Fyrst ber að nefna sérfræðingahóp
sem skipaður var í ágúst undir for­
mennsku Sigurðar Hannessonar
sem vinnur að tillögum um út­
færslu á höfuðstólslækkun verð­
tryggðra húsnæðislána. Sá hópur
hefur síðan skipað fjóra undirhópa
sem hver skoðar tiltekin mál. Einn
hópurinn undirbýr tillögur um
framkvæmd leiðréttingarinnar,
annar um stofnun leiðréttingar­
sjóðs, enn annar fjallar um notkun
skattkerfisins til að ná fram mark­
miðunum og fjórði hópurinn tekur
fyrir hvata til að skuldbreyta lánum
í óverðtryggð.
Framsókn lofaði líka að afnema
verðtryggingu sem hluta af aðgerð­
um í þágu heimilanna. Í samræmi
við það var skipaður sérstakur sér­
fræðingahópur. Fjármála­ og efna­
hagsráðuneytið skipaði svo starfs­
hóp til að fjalla um greinargerð
sem unnin var í ráðuneytinu um
möguleika á því að leggja gjald á
fjármálafyrirtæki vegna umtals­
verðra tafa á endurútreikningi lána.
Fjölmennur samvinnuhópur
Búið er að skipa svo sérstakan
vinnuhóp sérfræðinga í velferðar­
ráðuneytinu og innanríkisráðu­
neytinu sem kannar hvernig gera
megi yfirskuldsettum íbúðar­
eigendum kleift að losna undan
eftirstöðvum lána sem veðið sjálft
stendur ekki undir. Þess fyrir utan
er búið að skipa sjö manna verk­
efnastjórn sem fjallar um fram­
tíðarskipulag húsnæðismála og 32
manna samvinnuhóp um sama
málefni. Fjögur teymi starfa svo
á vegum samvinnuhópsins sem
greina álitaefni og móta tilögur
um fyrirkomulag fjármögnunar
almennra húsnæðislána hér á
landi, uppbyggingu á virkum leigu­
markaði, skilvirk félagsleg úrræði í
húsnæðismálum og hvert hlutverk
stjórnvalda við veitingu þjónustu
í almannaþágu á húsnæðislána­
markaði er.
Óljóst hversu margir eru í
nefndunum
Ekki er hægt að segja nákvæmlega
hversu margir eru í nefndunum
en samkvæmt þeim upplýsing­
um sem þó liggja fyrir má gera ráð
fyrir því að nefndarmenn séu hátt
í 60 talsins. Sjö nefndarmenn eru
í sérfræðingahópnum um höfuð­
stólslækkun sem og í nefnd um
afnám verðtryggingar af neytenda­
lánum. Sjö starfa svo líka í verk­
efnastjórn um framtíðarskipan
húsnæðismála. Þá eru fimm í
nefnd sem skoðar möguleika á
gjaldi á fjármálafyrirtæki vegna tafa
á endurútreikningi lána. Langflest­
ir eru samráðshópi um framtíðar­
skipan húsnæðismála eða 32. Ekki
liggja fyrir upplýsingar um hversu
margir eru í hinum hópunum eða
teymunum níu.
Liggur bráðum fyrir
Ekki er langt þangað til megintillög­
ur um hvernig á að ná skuldaniður­
fellingunni fram liggja fyrir. Reikn­
að er með að nefndin sem hefur það
verkefni að útfæra mismunandi
leiðir til að ná fram markmiðinu
skili tillögum sínum á næstu tveim­
ur vikum. Það er þó talsvert seinna
en lesa mátti úr orðum Sigmundar
Davíðs á Facebook í aðdraganda
kosninga. „Til að það sé á hreinu
kemur leiðrétting skulda fram
strax, en áhrifin af leiðréttingunni
koma inn í efnahagskerfið á löng­
um tíma, sem er æskilegt. Þetta er
ekki flókið,“ sagði hann á Facebook­
síðu sinni.
Þó að tillögurnar liggi fyrir fljót­
lega er alls óvíst hvenær „strax“ er.
Meðal aðgerða sem ráðist hefur
verið í vegna undirbúnings fyrir­
hugaðra skuldaniðurfellinga og að­
gerða í þágu skuldsettra heimila er
umfangsmikil gagnaöflun og grein­
ing Hagstofunnar á skuldum land­
ans. Frumvarp sem heimilaði þessa
miklu, og umdeildu, gagnaöflun
var samþykkt í september en Hag­
stofan sjálf telur að gögnin liggi ekki
fyrir fyrr en á næsta ári. Gera má því
ráð fyrir að heimilin þurfi að bíða í
nokkra mánuði í viðbót. n
Aðalsteinn Kjartansson
blaðamaður skrifar adalsteinn@dv.is
Framtíðarlausn
Nefndirnar skoða
sumar hverjar
lausnir á húsnæðis-
málum til framtíðar.
Mynd Sigtryggur Ari
„Sá hópur hefur
síðan skipað fjóra
undirhópa sem hver
skoðar tiltekin mál
Lofaði Sigmundur Davíð lofaði kjósendum
skuldaniðurfellingum í kosningabaráttunni.
Nú leita margar nefndir að leiðum til að
standa við það og bæta stöðuna á húsnæð-
ismarkaði til frambúðar. Engar nefndir Bjarni fór mikinn í ræðu á
landsfundi Sjálfstæðismanna fyrir kosningar
og lofaði að ekki væru skipaðar nefndir um
mál heldur ráðist í aðgerðir. Mynd Sigtryggur Ari
Fóru ránshendi
um Færeyjar
Héraðsdómur Reykjaness dæmdi
á fimmtudag par á þrítugsaldri í
þrjátíu daga fangelsi fyrir að hafa
hnuplað úr verslunum í Færeyjum.
Þrátt fyrir að rannsókn málsins hafi
lokið fyrir þremur árum var ákæra
ekki birt fólkinu fyrr en í september
síðastliðnum. Því var ákveðið að
skilorðsbinda fangelsisdóminn.
Fólkið stundaði umfangsmik­
inn þjófnað úr tveimur verslunum
í Færeyjum. Í versluninni VB í
Vágur tóku þau, ófrjálsri hendi,
Dolce & Gabbana­sólgleraugu,
Sony Ericsson­farsíma og Pana­
sonic­myndavél, sem og hár­
snyrtivörur. Þá fóru þau í TB­hús­
ið í Tvøroyri og tóku annan síma,
myndavél og ballerínuskó. Verð­
mæti þýfisins er 1,3 milljónir ís­
lenskra króna. Fólkið vildi ekki
skipaðan verjanda, heldur játaði
sök. Þau sögðust hafa verið í mik­
illi neyslu á þessum tíma. Þau
höfðu skilað þýfinu og voru kom­
in á beinni braut í lífinu. Hún er
í barneignarleyfi, en hann í fastri
vinnu.
40 prósent
treysta Mat-
vælastofnun
Þrjátíu og níu prósent lands­
manna bera frekar mikið eða
mjög mikið traust til Matvæla­
stofnunar en fimmtán prósent
bera frekar eða mjög lítið
traust til stofnunarinnar. Þetta
kemur fram í tilkynningu sem
Matvælastofnun sendi frá
sér og er vísað í niðurstöður
viðhorfskönnunar sem Félags­
vísindastofnun Háskóla Íslands
framkvæmdi um traust almenn­
ings til stofnunarinnar.
Tekið var 1.511 manna lag­
skipt tilviljunarúrtak úr netpanel
Félagsvísindastofnunar. Úrtak­
ið var lagskipt eftir kyni, aldri og
búsetu til þess að það endur­
speglaði sem best samsetn­
ingu landsmanna. Gagnaöflun
hófst 3. október 2013 og lauk 16.
október 2013. Alls svöruðu 979
og er svarhlutfall 65%. 46% svar­
enda sögðust hvorki bera mikið
né lítið traust til stofnunarinnar.
Reyna að uppfylla
loforð Framsóknar
n Fjölmargar nefndir og teymi hafa verið mynduð frá kosningum í vor
Eitt ár í gæslu-
varðhaldi
Lögreglan í Tékklandi hefur
fengið vikufrest til að ákæra
tvær íslenskar stúlkur sem hafa
sætt gæsluvarðhaldi þar í landi
í eitt ár fyrir fíkniefnasmygl.
RÚV greinir frá þessu, en þar
kemur fram að ekki megi halda
fólki lengur en ár í fangelsi
í Tékklandi án ákæru. Sem
kunnugt er voru stúlkurnar
handteknar í nóvember í fyrra.
Þær eru nítján ára og voru með
um átta kíló af kókaíni í fór­
um sínum. Þær voru að koma
frá München en þangað komu
þær frá Brasilíu. Stelpurnar
hafa í dag setið í fangelsi í eitt
ár, en hafa ekki verið ákærðar.
Aðeins má halda þeim í ár, en
eftir að ákæra er gefinn út má
halda þeim í tvö ár, þar til dóm­
ur fellur.