Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1900, Side 122
120
Bœði fækkar fjenu síðari árin og tölu kaupstaSarbúa fjölgar. Ef fjölguu kaupstað'arbúa hefði
verið dregin frá 1897, hefðu það ár komið 1090 sauðkindur á hvert 100 annara landsbúa.
Markaður fyrir lifandi sauðfje, í stuð hins enska markaðs, er ekki enn fundinn, enda
hafa ekki verið gjörðar miklar tilraunir til þess. Markaöur fyrir saltkjöt eins og það er flutt
út hjeöan, synist vera í Noregi, en Norðmenn hafa lagt toll á innflutning þess. Vel mætti
ætla, að sá tollnr væri kaup kaups fyrir útflutningstollana hjeðan, á síld, hvalslýsi og
hvalafurðum, ef það er ekki verndartollur fyrir innlent kjöt í Noregi.
Gcitfje fer óðum fjölgandi síðari árin, svo ekki verður gengiö fram hjá því í
litinu. Tala geitfjár hefir verið á ýmsum tímum: "
1703 818 1891—95 meðaltal . ... 86
1770 755 1896 99
1858—59 767 1887 . ... 188
1861—69 meðaltal 343 1898 235
1871 80 195 1899 . ... 225
1881 90 62
Stundum hefir geitfje verið talið með sauðfjenu, því það er tíundaö eins og kindur,
stundum hefir sumt af því verið talið með sauðfjenu, en sumt ekki. Af þessu verður tala
þess sum árin mjög óáreiöatileg. Fjölgunin síðustu árin ber ef til vill fremur vott um, aö
þetta sje að lagast, eti um fjölgun geitfjár l rauu og veru. Geitur hafa því miður enn ekki
fengið þá þýðingu fyrir búðarkýr. landsbúa, sem þær ættu að hafa, en hún er að þær sjeu þurra-
Hross hafa verið á ýmsum tímum:
1703 26909 1871—80 meðaltal 32487 Að folöldum
1770 32638 1881 90 31205 meötöldum
1783 36408 1891 95 33730 36465
1821—30 meðaltal... 32700 1896 39065 43235
1849 37557 1897 39513 42470
1858—59 40219 1898 40408 44134
1861—69 meðaltal . ... 35515 1899 39261 41942
Folöld eru talin með síðast 1849, og svo aptur á síðasta dálkiuum, eptir 1890.
Bezt sjest hvernig hrossaeignin stendur af sjer, þegar litið er á hve mörg hross
koma á hvert 100 landsbúa.
Hross og folöld voru á landinu:
1703 53 hross á hvert 100 manns
1770 71 — - — 100 —
1849 63 — - — 100 —
1896 56 — - — 100 —
1897 56 — - — 100 —
1898 58 — - — 100 —
Hrossaeiguin 1770 er tiltölulega mjög há, og ef engar skýrslur væru fyrir hendi
frá árunum þar i kring til samanburðar sýndist manni að skýrslurnar mundu hafa verið
ónákvæmar mjög, eða rangar frá því ári. En 1783 tekur sama sig upp, þá er hrossaeignin
jafnvel meiri, svo líkindi eru til þess, að síðari hlut 18. aldar hafi menn átt mikið af hrossum,
og hafi látið þau ganga sjálfala á vetrum. Þótt hrossum heldur fækkaði en hitt, þá er það
naumast apturför í búnaði. Það getur þýtt, að menn selji öll óþörf hross, og fari betur með
hin.