Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1900, Blaðsíða 135
133
AÍS Rcjkjíivík er tiltölulega meira veösett en aörir kaupstaðir, sjest af töflunnl sem
hjer fer á eftir:
Reykjavík ... Virðingarverð Þinglýstar 1898 veðskuldir 1898 ... 2572 þús. kr. 927 þús. kr. Veðskuldir af 100 virðingar- verðs. 40%
Isafjörður . 482 95 O ©" O c*
Akureyri ... 342 — — 53 15%
Seyðisfjörður ... 329 26 8%
Verzlunarstaðir °g hús í Suðuramtinu ... 668 152 23%
Verzlunarstaðir °g hús í Vesturamtinu . .. - U45 227 — — 20%
Verzlunarstaðir °g hús í Norðuramtinu .. 313 18 6%
Verzlunaistaðir °g hús í Austuramtinu 605 89 15%
Væri hús annarrstaðar veðsett tiltölulega eins og Reykjavík, þá hefðu þinglýstar veð-
skuldir 1898 verið 1 miljón króna hærri, en þær voru. Væri sú miljón losuð úr húseignun-
um, væri hún mjög álitlegur fjárstofn fyrir kaupstaðarbúa annarsstaðar til að færa út atvinnu
sína, eða byrja á einhverju nvju með henni.
Lánsmarkaðurinn og vátrygging húsa utan Reykjavíkur eru í vegi fyrir því að kaup-
staðirnir geti þróast eins og þeir mundu gjöra, ef skilyrðin væri betri. Sá sem yfirgefur
landbúnaðinn, annaðhvort af því að landbúnaðurinn hefir ekki getað fætt hann, eða hefir ekki
haft pláss fyrir hann lengur, hann fer vanalega til kaupstaðanna, og sje þá hvorki til þak
yfir höfuð honum þar, eða verk fyrir höudum, er hann afgangs og fer af landi burt, eða
verður handbendi annara.
Húsaskatturinn liefir verið einhver hin vissasta tekjugrein laudssjóðsins síðan hann
var lögleiddur, og liefir vaxið stóðugast og jafnast. En hnnn er svo lítil tekjugrein að hans
gætir mjög lítið. Hann hefir verið.
1879 kr. 2061,75 1896 kr. 5211,00
1880 -- 2194,50 1897 — 5769,75
1885 — 3566,25 1898 — 6354,75
1890 — 3922,50 1899 — 6652,50
1895 — 4866,75
bkatturinn stendur í vissu hlutfalli við virðingarverðið á húseignum einstakra manna, þannig
að hver miljón virðingarverðs þeirra eigna svarur lijer um bil 1000 kr. skatti.