Lögmannablaðið - 01.12.2009, Blaðsíða 22

22 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 4 / 2009
Enn höggvið að rótum réttarríksins
Ingimar Ingason, framkvæmdastjóri LMFÍ
Samkvæmt frumvarpi til laga um
breytingu lögum nr. 88/1991, um
aukatekjur ríkis sjóðs, sem lagt hefur
verið fyrir Alþingi, er m.a. að finna
tillögur um hækkun margvís legra
gjalda. Í almennum athugasemdum
með frumvarpinu kemur fram að um sé
að ræða tillögur um hækkun gjalda sem
flest hver hafa haldist óbreytt að
krónutölu frá árinu 2004, á sama tíma
og vísitala neysluverðs hafi hækkað um
tæplega 51%. Jafn framt kemur fram að
lagt sé til að gjöldin hækki að jafnaði
um 50%, þó þannig að fjárhæð þeirra
standi, eftir atvikum, á hálfu eða heilu
hundraði. Þó sé lagt til að dóms mála­
gjöld hækki hlutfallslega meira en
önnur gjöld til þess að mæta auknum
kostnaði við rekstur dómskerfisins og
einnig til þess að draga úr þeim mikla
fjölda smærri mála sem því berast.
Þrátt fyrir að stjórn Lögmannafélags
Íslands hafi í bréfi til stjórnvalda fyrr á
þessu ári, bent á nauðsyn þess að
tryggja dómstólum fjárhagslegan og
faglegan stuðning til að takast á við
gríðarlega aukið álag á dómstólunum
og réttarvörslukerfinu í heild á næstu
misserum, telur stjórn félagsins fram­
komnar tillögur um hækkun dómsmála­
gjalda afleita leið að því markmiði.
Telur stjórnin að boðaðar hækkanir
einstakra gjalda, sem numið geta vel
yfir 2.000%, verði með engu móti
réttlættar með því að þannig megi
draga úr fjölda smærri mála sem berast
dómskerfinu. Telur stjórn félagsins að
slíkt geti falið í sér takmörkun á aðgengi
almennings að dómstólum, sem er brot
gegn 65. og 70. gr. stjórnarskrárinnar,
en þessi ákvæði tryggja jafnan rétt allra
til að fá úrlausn um rétt indi sín og
skyldur með réttlátri málsmeðferð
innan hæfilegs tíma fyrir óháðum og
óhlutdrægum dómstóli, óháð efnahag.
Telur stjórn Lögmannafélags Íslands að
með framkomnum hækkunartillögum
séu ís lensk stjórnvöld að gera enn eina
atlöguna að íslensku réttarkerfi og í
reynd réttarrík inu, en á undanförnum
árum hafa stjórnvöld ítrekað gripið til
aðgerða sem takmarkað hafa aðgengi
almennings að dómstólum, m.a. með
strangari skilyrðum fyrir gjafsókn eða
gjafvörn í málum. Með þeim tillögum
sem nú liggja fyrir þinginu er enn
höggvið í sama knérunn og um leið að
rótum réttarríksins.
Stjórn Lögmannafélagsins hefur komið
framangreindum sjónarmiðum á
framfæri við ráðherra dóms­ og mann­
réttindamála og fjármálaráðherra, sem
og fjárlaga­ og alls herjarnefnda
Alþingis.
Sérstakur rökstuðningur
málskostnaðarákvörðunar
Nýlega var kveðinn upp dómur í
Héraðsdómi Norðurlands eystra í
forsjármáli, þar sem m.a reyndi á
ákvörðun um þóknun lögmanns vegna
gjafsóknar/gjafvarnar, sem stefnda hafði
verið veitt í málinu. Samkvæmt fram­
lögðum málskostnaðarreikningi og
ítarlegri tímaskýrslu lögmannsins fóru
Af vettvangi félagsins