Són - 01.01.2013, Page 92

Són - 01.01.2013, Page 92
90 Sveinn Yngvi egilSSon (1843). Þar skilgreinir Grímur skáld snillinginn (poetisk Geni) og samband hans við þjóðar bókmenntir (Nationallitteratur eða Nationalpoesi). Hann notar líka hugtakið Nationalgeni eða þjóð skáld í þessu sam hengi og tekur Shake speare, Dante, Goethe, Schiller og Oehlen schläger sem dæmi um slík skáld (Grímur Thomsen 1843:5; sbr. Hallfreður Örn Eiríks- son 1994:330 og 1998:200–211; Kristján Jóhann Jónsson 2004:94–95 og 2012:183). Shakespeare er að mörgu leyti fyrirmynd 18. og 19. aldar manna um hinn þjóð lega skáld snilling eins og Jonathan Bate hefur rakið í bók sinni The Genius of Shakespeare (1997:157–216). Hlutverk þjóð skálds ins er að vekja anda þjóðar innar, enda er það gætt sérstakri anda gift (geni/ genius = andi). Grímur lýsir sam bandinu á þennan hátt: Geniet (det poetiske naturligvis i dette Tilfælde), hvem det af For- synet er beskaaret, at samle Folke livets ad spredte Straaler i sin Aand, som i et Brænde glas og dermed opflamme Nationerne og an tænde deres Hjerter, skaber denne National poesi, der er Moderen til den poetiske Sands; thi da kommer Folket til Bevidsthed om de aande lige Skatte, som have skult sig og slumret ufrugtbare i dets egen Fortids og Nutids Skjød, og lærer da først at vurdere dem, naar den seer dem iklædte Digtningens Herlighed. (Grímur Thomsen 1843:4–5.) Forsjónin hefur samkvæmt þessu valið skáldsnillinginn til að safna hinum dreifðu geislum þjóðlífsins í sál sína eins og í brennigleri sem kveikir svo í þjóð inni. Það er snillingur inn sem býr til þennan þjóðar- skáld skap, sem fæðir af sér bókmennta smekkinn; því þá verður þjóðin sér með vituð um þau and legu auð æfi sem hafa legið í dvala og lærir þá fyrst að meta þau, þegar hún sér þau íklædd dýrð skáld skapar ins. Þannig skil greinir Grímur þátt þjóð skáldsins eða skáld snillingsins í þjóðar bók- mennt unum og til vitnunin sýnir hve út breiddar slíkar hug myndir voru á fyrri hluta 19. aldar. Þær ein fald lega lágu í loftinu, hvort heldur var í Kaup manna höfn eða Vínar borg, á Íslandi eða í Slóveníu. Jónas Hallgrímsson er reyndar ekki tekinn með í upp taln ingu Gríms, en hann var þó álitinn skáld snill ingur af ýmsum sam tíma mönnum sínum og þar á meðal sjálfum biskupinum yfir Íslandi, Stein grími Jóns- syni, sem lýsti því yfir árið 1839 að Jónas væri „et poetisk geni“ (Jónas Hall gríms son 1989:IV, 34). Jónas setti sig í stellingar þjóð skálds og kallaði fyrir rennara sinn, Bjarna Thoraren sen, því nafni í erfi ljóði árið 1841 („þjóð skáldið góða“, Jónas Hall gríms son 1989:I, 135). Hann mælti fyrir munn þjóðar innar í kvæðunum kveðja og Þökk Íslendinga til
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150

x

Són

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Són
https://timarit.is/publication/1139

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.