Són - 01.01.2013, Side 97

lAnd, ÞjÓð og tungA 95
á sínu móður máli og notar auk þess endur reisnar form eins og oktövu
og tersínu, en eddu hættir mið alda verða honum líka formleg fyrir mynd
og eru þáttur í upp hafn ingu nútíma málsins. Loka markið var hið sama
hjá þessum og ýmsum öðrum þjóð skáldum, að upp hefja þið þjóð lega
og koma menningu heima landsins á kortið í al þjóð legum saman burði.
Jónas og Prešeren fara ekki alltaf sömu leið að þessu marki og eru í sjálfu
sér ólík skáld að mörgu leyti, en þeir stefna báðir að upp hafn ingu lands,
þjóðar og tungu. Þessi upp hafn ing var að nokkru leyti form leg og fólst
ekki aðeins í form eigindum tungu málsins, bragar háttum og öðru slíku,
heldur einnig í form legri lýsingu landsins sam kvæmt viður kenndum
mæli kvörðum í fagur fræði. Þessum tveimur skáldum tókst ætlunar verk
sitt með slíkum ágætum að þeir voru sjálfir upp hafnir eftir dauða sinn og
öðluðust æðstu viður kenningu þjóð ríkisins. Þeir urðu þjóð skáld og eru
enn í há vegum hafðir þó að liðið sé vel á aðra öld frá því að þeir kvöddu
þennan heim.
HEIMILDIR
Andrews, Malcolm. 1989. The Search for the Picturesque. Landscape Aesthetics
and Tourism in Britain, 1760–1800. Aldershot: Scolar Press.
Bate, Jonathan. 1997. The Genius of Shakespeare. Lundúnum: Picador.
Cooper, Henry Ronald, Jr. 1981. Francè Prešeren. Boston: Twayne Publishers.
Dović, Marijan. 2010. „France Prešeren: A Conquest of the Slovene
Parnassus.“ History of the Literary Cultures of East-Central Europe.
Junctures and disjunctures in the 19th and 20th centuries. 4. bindi: Types and
stereotypes. Ritstj. Marcel Cornis-Pope og John Neubauer. Amsterdam/
Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. (Comparative History
of Literatures in European Languages XXV.), bls. 97–109.
Dović, Marijan. 2011. „The Canonization of Cultural Saints: France Prešeren
and Jónas Hallgrímsson.“ Slovene Studies 33.2, bls. 153–170.
Grímur Thomsen. 1843. Om den nyfranske Poesi. Et Forsøg til Besvarelse af
Universitetets æsthetiske Priisspørgsmaal for 1841: „Har Smag og Sands for
Poesi gjort Frem- eller Tilbageskridt i Frankrig i de sidste Tider og hvilken er
Aarsagen?“ Kaupmannahöfn.
Guðmundur Hálfdanarson. 2001. Íslenska þjóðríkið, uppruni og endimörk.
Reykjavík: Hið íslenska bókmenntafélag og ReykjavíkurAkademían.
Guðrún Kvaran. 2011. „Vatnareyðar sporðablik, málblíðar mæður og
spegilskyggnd hrafntinnuþök. Um orðasmíð í ljóðum Jónasar
Hallgrímssonar.“ Skírnir, 185. ár, hausthefti, bls. 318–342.