Málfregnir - 01.11.1992, Síða 29

Svar: Hvorugt. Rétt er: „Ég kvíði fyrir“.
Hér er tvenns að gæta:
1. Sögnin kvíða er aldrei ópersónuleg.
Sá sem ber kvíðboga fyrir einhverju er
gerandi sagnarinnar, ég, þú, hann
o.s.frv. Ef ég er haldinn kvíða, þá kvíði
ég; ef þú ert haldinn kvíða, þá kvíðir þú
o.s.frv.
2. Sögnin kvíða hefir blandaða beyg-
ingu, og það gæti villt um fyrir einhverj-
um. í nútíð beygist hún sem veik sögn
(ég kvíði), en sterk í þátíð (ég kveið). í
kennimyndum er hún beygð sem sterk
væri: kvíða - kveið - kviðum - kviðið, og
ætti samkvæmt því að beygjast eins og
sagnirnar líða, ríða, sníða, skríða og
margar aðrar, en svo er ekki. Ég líð, þú
líður, hann líður, en ég kvíði, þú kvíðir,
hann kvíðir. Upphaflega hafði kvíða
veika beygingu og heldur henni í nútíð
(beygist eins og níða og stríða), en hefir
samið sig að sterkum sögnum í þátíð.
Ekki er ólíklegt að sögnin svíða geti
átt einhvern þátt í því að fipa menn.
Hún hefir eingöngu sterka beygingu, en
í notkun er hún ýmist persónuleg eða
ópersónuleg, eftir því hver merkingin er.
Að beygingu minnir hún mjög á sögnina
kvíða og merkingarlegur skyldleiki er
ekki víðs fjarri heldur. Sviði er líkam-
legur sársauki, en kvíði sálrænn. Sá sem
finnur til sviða í sári, segir með réttu:
„mig svíður“. Sá sem finnur til kvíða í
brjósti kynni að vilja segja á sama hátt:
*„mig kvíður“. Pað er auðvitað rangt
mál, en gæti átt sér þessa skýringu — eða
einhverja aðra jafn-góða.
Málvillur er langoftast auðvelt að skilja
og skýra, en þær batna lítið við það. Þær
halda áfram að vera villur, þótt auðskildar
séu eins og önnur mannleg mistök.
29