Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2008, Page 160

Raunar vekur athygli að Dever nefnir Wellhausen aldrei á nafn í riti
sínu og finnst mér það veikleikamerki því enginn fræðimaður hefur valdið
jafnmiklum þáttaskilum í gamlatestamentisfræðum og Wellhausen þó svo að
þau þáttaskil hafi orðið fyrir rúmri öld eða á tímabilinu 1878 til 1900.
I kjölfarið komu fræðimenn sem lögðu áherslu á mikilvægi hinnar
munnlegu geymdar og bandarískir fornleifafræðingar með hinn nafntogaða
William Foxwell Albright (1891-1971) í broddi fylkingar töldu að
fornleifafræðifundir þeirra leiddu í ljós að Gamla testamentið væri í
grundvallaratriðum trúverðug söguleg heimild.
Afsprengi Albright-skólans en hafnar hugtakinu „biblíuleg
fornleifafræði“
Þó að Dever hafi löngum verið talinn afsprengi Albright-skólans þá hafnar
hann því sem nefnt var „biblíuleg fornleifafræði“ og vill fremur kenna
fornleifafræði sína við sýrlensk-palestínska menningarsvæðið. En vissulega
má segja að hin biblíulega fornleifafræði hafi spannað enn víðara svið. Undir
hana heyri lönd eins og Egyptaland, Sýrland og Mesópótamía.
En á undanförnum árum hafa efasemdir ýmissa fræðimanna aukist um
sannfræði margra hinna mikilvægustu atburða sem Gamla testamentið
greinir frá, svo sem brottförina af Egyptalandi og landnámið í Kanaanslandi.
Háværar hafa líka orðið raddir ýmissa gamlatestamentisfræðinga sem gefa
harla lítið fyrir sannfræði Gamla testamentisins yfirleitt og telja flest rit þess
mun yngri en áður var talið og jafnvel að stór hluti hinna sögulegra rita þess
sé lítið annað en skáldskapur.
Endurskoðunarsinnar eða „nihilistar“
Þessir fræðimenn hafa haít sig mjög í frammi. Þeir kalla sig endurskoðunarsinna
en þá nafngift vill Dever gjarnan nota um sjálfan sig en kallar ýmsa hinna
róttækustu úr röðum endurskoðunasinna einfaldlega „nihilista“. Þeir sem þá
nafnbót fá hjá honum eru einkum tengdir háskólunum í Kaupmannahöfn
og í Sheffield. Það er ekki síst Philip Davies, Niels Peter Lemche, Thomas
L. Thompson og Keith W. Whitelam sem Dever setur í þennan flokk og
ekki er hugtakið hugsað sem heiðurstitill. Hann segir að þarna sé um að
158