Jökull - 01.12.1963, Blaðsíða 30

dregur úr skyggni við jörðu. Sést oft glitra
á kristalfleti í sólskini. I ísaþoku sjást oft
lýsandi súlur og litlir litbaugar.
ice jam
ishrönn: ísruðningur í árfarvegum eða sjáv-
arís, sem haugast saman í þrengslum.
iceport
íslcegi (íshöfn): vík eða sýling í ísbrún, þar
sem skip geta lagt að og fermt eða losað
á isþiljuna.
ice prisms
ima: stakar ísnálar, plötur eða súlur, svo
smáar að þær virðast hanga í loftinu. Stund-
um ímir úr skýjum, stundum úr heiðríkju.
(Það ímir ekki á svartan sauð). Ljósfyrir-
bæri svipuð og í ísaþoku.
ice streams
jökulrastir: spildur á meginjöklum, sem
hreyfast stundum í aðra stefnu en jöktill-
inn báðum megin. Sjást stundum greini-
lega á yfirborði, en oft óljóst.
iceicle
grýlukerti: hangandi fleinar úr glærum ís,
myndast af drjúpandi vatni í frosti.
icing
ising (klökun): ísmyndanir, er hlaðast á ber-
skjaldaða hluti svo sem flugvélar, skip, loft-
net, símaþræði o. s. frv. Klakinn getur ým-
ist verið glær eða þelgrár. Ising getur mynd-
azt beint úr loftraka eins og héla, en veldur
þá varla óþægindum nema flugvélum. I
<iðru lagi myndast ísing af frostköldu regni
líkt og glerungur eða af særoki (á skipum).
ice pyramid (dirt cone)
clrýli, sandstrýtur: strýtumyndaðir íshólar
eða þúfur á jöklurn, þaktir sandi og leir
að utan, en ísglærir hið innra.
island ice
jökuley: lítið eyland alþakið jökli.
moraine
jökulalda, jökulgarður, jökulurð: hryggir
og hávaðar úr grjóti eða jarðvegi, sem
skriðjöklar ýta eða aka saman. Helztu af-
brigði eru: a) botnurðir, sem myndast und-
ir jöklum; b) jaðaröldur, er myndast með-
fram jökuljöðrum c) randir, sem spinnast
niður eftir skriðjöklum (miðurðir, urðarran-
ar); d) þveröldur, er liggja framan við jökul-
sporða (framöldur). Garðar þessir eru jafnan
fylgifiskar skriðjökla og bera vitni um stærð
þeirra og lögun, þótt Jieir séu löngu horfn-
ir.
new snow
mjöll (nýsnœvi): nýlega fallinn snjór, sem
í má greina upphaflega gerð kristallanna.
nunatak
jökulsker: klappir og fell, sem stinga kolli
upp úr jöklum og eru umkringdir jökli á
alla vegu.
old snow
harðfenni: .njóalög, sem eru að ummynd-
ast í hjarn og fallin eru fyrir svo löngu, að
upphafleg gerð kristalla verður ekki greind.
permafrost
freðjörð (sifreði): jarðvegur eða berglög, sem
hafa verið kaldari en 0°C um áraraðir,
jafnvel árþúsundir.
piedmont glacier
rótarjökull: hvelfdar jökultungur, sem
skríða fram um þröng skörð eða dalklofa
og breiðast út á sléttlendi við fjallsrætur.
powder snow
mulla: þurr og mjög laus snjór úr nýlegum
ískristöllum (sbr. mjöll, nýsnævi).
randkluft = bergshrund
jaðarsprunga (jökulgap).
rime
hrim: ísmyndun úr ískornum með lofthol-
um á milli, oft skreytt kristalgreinum.
Myndast úr örsmáum, frostköldum regn-
dropum, er lrjósa snögglega og aukast móti
vindi.
ripple marks
þeygráð: smágárur á snjó, helzt sumarsnjó,
sem sól og vindar valda.
roches moutonnées
hvalbök: ávalar, jökulsorfnar klappir.
shore ice
fjörumóður: isbunkar, sem myndast undir
sjávarbökkum á vetrum. Myndast oft af
fannfergi og ágjöf eða særoki, stundum líka
af ískurli, sem berst á landið með brimvelt-
unni. (Sbr. sullgarður).
skavler, sing. skavl = sastrugi
skaflar (rifskaflar): hvassbrýndir, óregluleg-
ir hryggir, sem myndast í snjókomu og
hvassviðri (silar) eða sem rofbörð í gömlum
snjó (rifskaflar).
seracs
ísdrangar: hvassir kambar, milli jökul-
sprungna, skörðóttir og klofnir.
snout
jökulsporður.
26
JOKULL 1963