Jökull - 01.12.1964, Blaðsíða 33

vatn. Sést oft yfir nýmynduðum sundum og
vökum eða hlémegin við ísjaðra.
glacier
jökull: snjó- og klakabreiða, sem skríður sí-
fellt undan brekkunni og breiðist út, ef
hún kemst á flot. Helztu gerðir jökla eru:
meginlandsjöklar (miðjöklar), isþiljur, jök-
ulhettur, rótarjöklar, skálarjöklar og ýmsar
gerðir fjalljökla.
glacier tongue
jökultunga: skriðjökull, sem gengur út á
sjó, oftast á floti.
growler
veltijaki (boljaki): jaki, sem veltist í sjólok-
unum, oftast úr hörðum ís og kollóttur.
Minni en stórjakar. I öldugangi lieyrist
gnauðandi sjávarsog frá jökum þessum.
hummocked ice
ishrannir, skrýfingar: hafís, sem hefur haug-
azt upp í garða og hóla. Gamlir garðar
veðrast og verða oft kynlegir ásýndum.
hummocking
hrönnun, skrýfing: Svo nefnist það, er slétt-
ur is brotnar af þrýstingi og hrannast upp
í garða eða hauga. Þegar jakar snúast jafn-
framt um sjálfa sig og ísinn skrúfast upp í
hauga, kallast fyrirbærið skrýfing.
iceberg
borgaris (fjalljaki): gríðarmiklir jakar eða
spildur, sem brotnað hafa úr jiikulsporðum
eða ísþiljum á floti. Gnæfa oft hátt upp úr
sjó (og aldrei minna en 5 metra).
ice blink
isblili: ljósgul slikja á skýjum, er stafar af
endurspeglun frá ísreki. eða isbreiðu, þótt
sjálfur ísinn sjáist ekki.
icebound
ísgirt: höfn eða skipalægi er talið ísgirt,
þegar eigi verður siglt þangað skipum vegna
isreks eða lagnaðarisa nema með aðstoð ís-
brjóta.
ice cake
ísflaga: lítill jaki, innan við 10 m i þvermál.
ice ciuster
isdrómi: samanbarið ísrek, sem nær yfir
mörg liundruð km2 og fyrirfinnst á sömu
slóðum sumar hvert.
ice cover
ishula: Greinir hversu margir áttundu hlut-
ar sævar eru huldir ísi. 8/g þýðir því haf-
þök, þar sem hvergi sést í auðan sjó að
heitið geti.
JÖKULL 1964
ice edge
isjaðar, isrönd: endimörk ísbreiðu eða ís-
reks gegn opnu hafi. Þegar vindur og öldu-
gangur eða straumur leggst á ísjaðarinn,
verður hann saman barinn og snjallur, en
stundum er kurl og gisið ísrek meðfram
aðaljaðrinum, og kallast hann þá grisjaður.
ice foot
strandskör, fjörumóður: mjó ísbrydding
með landi fram, sem hreyfist ekki af sjávar-
föllum og helzt, eftir að fastís hefur losnað
frá landi.
ice front
skör, isþil: lóðrétt brún isþilju, er veit til
hafs. Hæðin getur verið frá 2 metrum (skör)
upp í 50 m (ísþil).
ice isiand
iseyja: geysistórir, flatir borgarísjakar á
Norður-íshafi, 30—50 m þykkir og allt að
500 km2 að flatarmáli. Iseyjar eru alsettar
reglubundnum, ávölum gárum og því auð-
kennilegar úr lofti. Þær eru flestar ættaðar
frá ísþiljum (jökulþiljum) við norðurströnd
Ellesmere-eyjar eða Norður-Grænland.
ice Iimit
ístakmörk: venjuleg lega isjaðars í mánuði
hverjum eða öðru tilteknu tímabili sam-
kvæmt meðaltali margra ára.
ice piedmont
stratidjökull (rótarjökull): ísalög á láglend-
isræmu á sjávarströnd undir fjallahlíðum.
Yfirborði strandjökla hallar hægt til sjávar.
Geta verið allt frá 50 metrum upp í 50
kílómetra á breiddina og girða ströndina á
löngum köflum þverhníptum jökulhömr-
um. Oft ganga þeir á sæinn út sem isþiljur.
ice rind
hem: þunnur, en seigur og gljáandi lagn-
aðarís, er myndast tir krapi á kyrru vatni.
Jrykktin innan við 5 cm.
ice rise
isbunga: ísfláki, sem hvílir á föstu undir-
lagi, umluktur ísþilju á alla vegu eða að
nokkru leyti og auðum sjó eða landi á hinn
bóginn. Isbungur eru oft hvelfdar eða ával-
ar að ofan. Hinar stærstu eru um 100 km
í þvermál.
ice sheet
ísbreiða, jökulbreiða: samfelldar, alljrykkar
og víðlendar þekjur af ís og hjarni, ýmist
á föstu undirlagi (meginjöklar) eða á floti
(isþiljur). Jökulbreiður, sem eru innan við
91