Jökull - 01.12.1964, Blaðsíða 35

FLOKKUN OG SAMSTÆÐUR
hafíss eða milli isreks og fastiss-spangcir við
ströndina.
sludge
krap: næsta stig eftir svifís. ísnálar og ís-
þynnur mynda ísgraut í sjólokunum og
hlaupa jafnvel saman í hvíta krapagúla, er
standa upp úr. Þá hefst skrið og krapaför í
straumvatni. Krapið endurvarpar lítt birtu,
svo að sjórinn verður fölgrár yfir að líta.
strip
spöng: löng og mjó ísröst, 1000 m eða
minna á breidd, oftast úr smájökum, sem
lónað hafa frá aðalísbreiðu og þjappazt sam-
an af vindi og sjó.
tabular berg
sléttaborg: gríðarstórir borgarísjakar með
þverhníptum íshömrum á alla vegu, en
sléttir að ofan. Brotna úr ísþiljum, einkum
við Suðurskautslandið. Lárétt hjarnlög sjást
í hömrunum.
tide crack
fjörubrestur: nefnist sprunga, er ætíð verð-
ur milli strandskarar og fastiss, sem jafnan
hefst og sígur með sjávarföllum.
tongue
tunga: oddar, sem skaga allmarga kílóm.
út úr ísjaðrinum vegna vinda og strauma.
very close pack ice
samfellt isrek: jakar liggja fast saman, en
ekki samfrosta. Sér varla í auðan sjó. íshula
7/8—8/8-
very open pack ice
jakastangl (hrul): mjög strjálir, stakir jakar.
íshula 1 /s—3/8-
water sky
vatnshiminn (Þ. Th.): Dökkir skuggar á
lofti, er skýin endurspegla vakir í ísbreiðu,
sund eða polla.
winter ice
vetrarís: lagnaðarís frá síðasta vetri, oftast
sléttur og lítt sprunginn. Þykkt frá 15—200
cm. ísrek er einkum brotinn vetrarís á
reki.
weathered ice
veöraður is: ishrannir og stóris veðrast og
volkast smám saman og verða ávalir eða
jafnvel sléttir að ofan.
young ice
nýlegur lagnaðarís (nýís): millistig úr hemi
eða íslummum í vetraris, 5—15 cm þykkur.
Eftirfarandi yfirlit er til hægðarauka, er finna
skal viðeigandi orð til að lýsa hafís.
I. Hafís
A. Myndun og eyðing
1. íshroði
a. svifís
b. krap
c. hem (innan við 5 cm á þykkt)
d. íslummur (um 30 cm á þykkt og 3 m
1 þvermál)
2. Nýlegur lagnaðarís (þykkt 5—15 cm)
3. Vetrarís (15—200 cm)
4. Stórís, norðanís (þykkt yfir 200 cm)
5. Vorís, ísfrauður.
6. ískurl (varla yfir 200 cm í þvermál).
B. Fastís
1. Fastís, (landfastur lagnaðarís)
2. Fjarðafreri (skörin allt að 200 cm upp
úr sjó)
3. Isþiljur (skörin yfir 200 cm upp úr sjó)
4. Strandskör, fjörumóður.
C. ísrek
1. íshula og þéttleiki
a. jakastangl (!/s—3/s)
b. gisið ísrek (3/s—e/s)
c. þétt ísrek (6/8—7/s)
d. samfellt ísrek (7/s—8/8» sér vart í sjó)
e. hafþök af ís, jakarnir samfrosta
2. Skipulag
a. ístakmörk
b. ísjaðar (snjallur eða grisjaður)
c. bugur
d. tunga
e. spilda
f. isbelti
g. spöng
h. isdrómi
3. Háttalag
a. hrönnun, skrýfing
b. hrófun
4. Jakastærð
a. jakar (léttir eða þungir eftir þykkt;
litlir, meðal, stórir og gríðarstórir
eftir stærð)
b. íslummur (minni en 30 m í þvermál)
c. stórir jakar (allt að 10 m í þvermál
og 5 m upp úr)
d. veltijakar (mara í kafi að mestu)
e. kurl (innan við 200 cm í þvermál)
JÖKULL 1964
93