Jökull - 01.12.1964, Blaðsíða 49

Frá austustu öldu við Sauðá liggja háir hrauk-
ar í beina stefnu austur, svo langt sem séð
varð, og síðan liggja þeir austur yfir Kverkár-
nes, sem kunnugt er.
Er við höfðum nýlokið mælingum, kom R
1069 og flutti okkur í Fagradal. Sýndist þeim
félögum Kreppa ekki fær bílum.
Um kvöldið fréttum við í talstöð, að Guðm.
Sigvaldason, Eyþór Einarson o. fl. væru tepptir
við skyndibrúna á Jökulsá á Fjöllum. Lá áin á
bitum og hafði skekkt gólfið nokkuð. Um nótt-
ina fjaraði, og þeir félagar komust heilu og
höldnu yfir.
Fimmtud. 23. júli. Ekið úr Fagradal sem
leið liggur að Brú á Jökuldal. Mikið myndar-
heimili. Sigvarður Ffalldórsson, sem fór í
merkjaferðina 4. janúar, kannaðist við, að þeir
hefðu haldið, að næsta á vestan Kringilsár væri
Kverká, því að Sauðá könnuðust þeir ekki við.
Hún hafði verið þorrin í 30 ár.
Nú var ferð heitið upp að Snæfelli. Slóst Páll
bóndi Gíslason á Aðalbóli í för með okkur
góðu heilli. Bratt er upp úr Hrafnkelsdal og
sóttist leiðin seint. En í tjaldstað komum við
norðan undir Snæfelli kl. 23.30 og dvöldumst
þar næstu tvo daga. Fyrri daginn gekk á með
skúrum, en bjart og gott veður á milli. Þá var
gengið á Snæfell, en fæstir fóru alla leið vegna
hríðaréls á tindinum. Þeir, sem fóru alla leið,
sáu lítt frá sér. Daginn eftir skoðaði S. Þórarins-
son forna jökulöldu við Hálsajökul (Sbr. rit-
gerð hans hér að framan.), en M. Hallgrímsson
mældi langskurð á skriðjökli, sem allur er þak-
inn líparíturð norðvestan í fjallinu.
Sunnud. 26. júlí var ekið til bvggða um
Flrafnkelsdal og tjaldað á Eiðum um kvöldið.
Næsta dag skruppum við til Borgarf jarðar
eystra, en fengum rigningu og lélega fjallasýn.
Héldum áfram um kvöldið í Vesturdal hjá
Hljóðaklettum.
Þriðjud. 28. júli. Fórum að Dettifossi og skoð-
uðum Hólmatungur og Hljóðakletta í heimleið,
en ókum næsta dag fyrir Tjörnes til Akureyrar.
Fimmtud. 30. júlí var ekið frá Akureyri suður
á Hveravelli og gist þar. Daginn eftir var ekið
af Geirsöldu austur undir Blöndujökul. Er sú
leið fær í þurrviðri, en snemmsumars er hætt
við klakahlaupi sums staðar á melunum. Að því
búnu var haldið beint til Reykjavíkur eftir
mjög lærdómsríka og ánægjulega ferð.
JÖKULL 1964
DR. STEFÁN EINARSSON:
Af Heklu í heimsbókmennt-
unum um 1121
With Summary
Heklu er fyrst getið í kvæði um Siglingu
Sankti Brendans eftir Benedeit, anglonor-
mannskan höfund, sem orti kvæði sitt fyrir
Matthildi eða Maud (upphaflega Edith Mal-
colmsdótur Canmore af Skotlandi), sem var
drottning Henriks fyrsta 1100—1121. Móðir
hennar, Margrét helga, var lærð kona, og var
sagt, að þær mæðgurnar gætu deilt við klerka
á latínu, enda virðist Benedeit fyrst hafa skrif-
að Siglingu Brendans helga á latínu, en síðan
þýtt kvæðið að beiðni drottningar á Anglo-
normönnsku, sennilega til að þóknast hirðmeyj-
um og þernum hennar. Eftir að hafa átt Jorjú
börn, settist drottningin að í Westminster og
dró þar að sér skáld, fræðimenn og músikanta,
einkum ef þeir voru erlendir, til mikillar öf-
undar fyrir heimamenn.
Lítið er vitað um Benedeit sjálfan, þó kann
hann að hafa verið benediktinskur munkur,
helzt af normönnskum ættum; kann liann að
vera fæddur utan Englands, en mál hans bendir
til þess, að hann hafi verið þar um nokkurn
tíma. Höfundur nefnir eigi aðeins sjálfan sig,
heldur einnig lafði þá, sem kvæðið er ort fyrir
og áður getur.
Handrit kalla kvæðið Ævi heilags Brendans,
en það er ekki rétt, heldur ætti titillinn að
vera Navigatio Sancti Brendani, Sigling Sankti
Brendans. Ivvæðið er ekki samfelld saga, heldur
þættir, sennilega úr írskri Imram (sjóferð).
Héldu menn áður, að þetta hefði verið Imram
Maelduins, en nú ætla menn að jafnvel liún
sé dregin af sögu heilags Brendans. Heilagur
Brendan var uppi á írlandi á árunum 484—578
og lenti þá í hafsiglingum, þó kannske ekki
lengra en til Skotlands. (Vilhjálmur Stefánsson
hyggur, að hann hafi á sínum dögum hrakið
til Grænlands, Islands og Jan Mayen).
Sagan er og verður áhrifamikil og hún hefur
livergi verið betur sögð en af Benedeit. Hún
hefur allt, sem menn gætu óskað sér, nema ást.
107