Morgunblaðið - 27.08.2015, Qupperneq 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. ÁGÚST 2015
Álfheimum 74, 104 Rvk, sími 568 5170
TAX FREE
af öllum sny
rtivörum í á
gúst
SVIÐSLJÓS
Ingvar Smári Birgisson
isb@mbl.is
Fulltrúar sveitarfélaga og ríkis telja
óljóst hver áhrif gerðardóms í deilu
Bandalags háskólamanna (BHM) og
ríkisins verði á komandi kjaravið-
ræður. Bandalag starfsmanna ríkis
og bæja (BSRB), sem inniheldur 22
þúsund meðlimi, á eftir að semja við
sveitarfélögin og ríkið og miklir
hagsmunir eru í húfi.
Halldór Halldórsson, formaður
Sambands íslenskra sveitarfélaga
(SÍS), segir að gerðardómurinn
muni klárlega hafa áhrif á komandi
kjaraviðræður, en sambandið á eftir
að ljúka gerð yfir sextíu kjarasamn-
inga.
Spurður hvort sveitarfélögin hafi í
hyggju að veita hærri launahækk-
anir en hinn almenni vinnumarkaður
segir Halldór svo ekki vera. „Ég hef
alltaf sagt það, að hinn almenni
vinnumarkaður markar þann
ramma sem við ráðum við. Án al-
menna vinnumarkaðarins væri ekk-
ert ríki eða sveitarfélög. Þetta er
engin eilífðarvél,“ segir Halldór.
Mjög lítið svigrúm hjá sveit-
arfélögunum fyrir hækkanir
Halldór telur mjög lítið svigrúm
vera eftir hjá sveitarfélögum fyrir
launahækkanir. „Við höfum alltaf
sagt að við viljum ekki semja fyrr en
almenni vinnumarkaðurinn er búinn
að semja. Við finnum það samt að
það er ekki alveg bara almenni
vinnumarkaðurinn sem hefur mark-
að stefnuna fyrir okkur í þessu.
Kjarasamningar framhaldsskóla-
kennara höfðu t.d. áhrif á grunn-
skólakennarsamningana. Við finnum
það á sveitarfélögunum að síðustu
kjarasamningar grunnskólakennara
eru mjög þungir, þannig að við höf-
um mjög lítið svigrúm til launa-
hækkana. Það eru einungis 16 af 74
sveitarfélögum sem eru ekki með
hámarksútsvar. Það er ljóst að það
þarf enn og aftur að fara í góðar hag-
ræðingaraðgerðir hjá sveitarfélög-
unum,“ segir Halldór.
Félögin misjafnlega uppbyggð
Gunnar Björnsson, formaður
samninganefndar ríkisins, segir að
ekki sé auðvelt að átta sig á því hver
áhrif gerðardóms verði á launakröf-
ur. „Stéttarfélögin eru svo misjafn-
lega uppbyggð. Ef við tökum t.d.
BSRB, þá sýnist manni að það sé
þeim ekkert sérstaklega til hagsbóta
að taka upp þær forsendur sem
gerðardómurinn gengur út á, miðað
við hvað var samið um á hinum al-
menna vinnumarkaði. Ef maður
væri þeirra megin, þá sýndist manni
samningar hins almenna vinnu-
markaðar falla betur að hagsmunum
þeirra félagsmanna. Þar var meira
verið að semja um það að það eigi
frekar að reyna að ýta undir þá sem
eru lægra launaðir. Það er ekkert
verið að horfa á það í tilviki gerð-
ardómsins,“ segir Gunnar.
„Okkar stefna er þannig séð
óbreytt, að fylgja nokkurn veginn
þeirri línu sem hefur verið mörkuð á
hinum almenna vinnumarkaði,“ seg-
ir Gunnar.
Nóg að gera í Karphúsinu
Margir fundir eru hjá Ríkissátta-
semjara þessa dagana. Í dag fundar
SA með Samtökum starfsmanna í
fjármálafyrirtækjum (SSF). Í dag
fundar Starfsmannafélag ríkis-
starfsmanna, Sjúkraliðafélag Ís-
lands og Landssamband lögreglu-
manna með ríkinu og á morgun
fundar Félag framhaldsskólakenn-
ara með Tækniskólanum, en kenn-
arar skólans hafa í tvígang fellt
kjarasamninga. Þá stendur SÍS í
viðamiklum viðræðum við fjölmörg
stéttarfélög í Karphúsinu, þó þeim
sé ekki verkstýrt af Ríkissáttasemj-
ara.
Áhrif gerðardómsins
á kjaraviðræður óljós
 Hið opinbera vill fylgja hækkunum á almennum markaði
Morgunblaðið/Golli
Karphúsið Halldór Halldórsson, formaður SÍS, segir lítið svigrúm vera til
hækkana hjá sveitarfélögum. Langflest sveitarfélög hafa hámarksútsvar.
Sýningin Saga líknandi handa var
opnuð á Akranesi ellefta júní síðast-
liðinn. Á henni er sögu þeirra kvenna
er komið hafa að hjúkrun á einn hátt
eða annan gerð greinargóð skil með
myndum, viðtölum og söguágripum
auk þess sem ýmsir munir úr sjúkra-
sögunni eru til sýnis. Sýningin er til
húsa í Guðnýjarstofu í Görðum á
Akranesi og verður opin til sept-
emberloka.
Ingibjörg Pálmadóttir, bæjarfull-
trúi á Akranesi, átti upptökin að sýn-
ingunni og er ein þeirra sem vann að
því að gera hana að veruleika. Hún
segir sýninguna lið í því að veita við-
urkenningu þeim alþýðuafreks-
konum sem unnu hér erfið störf við
ekki síður erfiðar aðstæður en tilefni
sýningarinnar var hundrað ára af-
mæli kosningaréttar kvenna.
Kölluð hvíti engillinn
Ein þeirra kvenna sem sett er í
sviðsljósið á sýningunni er Sigurlín
Gunnarsdóttir frá Steinsstöðum á
Akranesi. „Hún er ein af tveimur
fyrstu hjúkrunarkonum sem hófu
störf við opnun sjúkrahússins á
Akranesi árið 1952,“ sagði Ingibjörg.
„Þar hljóp hún í öll störf. Ef það
vantaði blóð þá fór hún og fann blóð-
gjafa, tók blóðið, undirbjó það og gaf
sjúklingnum það sjálf að lokum. Það
var því ekki að ósekju að hún var
kölluð hvíti engillinn af sjúklingum í
bænum.“ Sigurlín starfaði síðar sem
hjúkrunarstjóri á Borgarspítalanum
og ritaði sögu hans. Hægt er að
horfa á viðtal við hana á sýningunni.
Meðal þeirra muna úr hjúkr-
unarsögunni sem sjá má á sýning-
unni eru búningar hjúkrunarkvenna
frá árum áður. Þeir fengust að láni
frá Þjóðminjasafninu en einn þeirra
tilheyrði móður Vigdísar Finn-
bogadóttur og var nýttur sem nk.
ferðabúningur.
Alþýðuafrekskonur
í sviðsljósinu
 Sögu hjúkrunar-
kvenna á Akranesi
gerð skil á sýningu
Ljósmynd/Myndsmiðjan
Tveir tímar Sigurlín var viðstödd
opnun sýningarinnar.
Ísak Rúnarsson
isak@mbl.is
Svonefnt skattaspor samstæðu
Síldarvinnslunnar nam 4,6 milljörðum
króna árið 2014 samkvæmt útreikn-
ingum Deloitte. Þar af greiddi sam-
stæðan 3,1 milljarð í skatta og opinber
gjöld. Innheimtir skattar námu um
1,5 milljörðum króna. Það eru stað-
greiðsla af launum starfsfólks og fjár-
magnstekju-skattur af arðgreiðslum.
Árið 2013 greiddi félagið 3,5 millj-
arða í opinbera sjóði og innheimti 1,7
milljarða, alls 5,2 milljarða. Heildar-
skattar og opinber gjöld sem falla til
vegna starfsemi Síldarvinnslunnar
nema því um 9,8 milljörðum á tveimur
árum.
Síldarvinnslan greiddi því um 600
milljónir meira á árinu 2013 en á árinu
2014 í opinbera sjóði. Enn fremur
nam skattaspor Síldarvinnslunnar um
1,6 milljónum króna á hvern starfs-
mann árið 2014 og 1,9 milljónum
króna árið 2013. Meðallaun í sam-
stæðunni voru um ein milljón króna á
mánuði. Þegar kemur að skattaspori
fyrir hvert kíló af aflaheimildum nem-
ur það um 104 krónum á hvert kíló
aflaheimilda.
Greiddu rúmlega 900 milljónir
í veiðigjöld árið 2014
Sjálf veiðigjöldin námu 909 milljón-
um króna árið 2014 en um 954 millj-
ónum árið 2013. Veiðigjöldin sem
hlutfall af heildarskattaspori eru því
tæplega 20% árið 2014 en um 18% ár-
ið 2013. Sem hlutfall af skattaspori
hafa veiðigjöldin því aukist sem nem-
ur tveimur prósentustigum.
Árið 2013 hagnaðist Síldarvinnslan
um 5,5 milljarða að því er kemur
fram í frétt mbl.is frá því fyrr á árinu.
Samkvæmt því er skattaspor sam-
stæðunnar 94% af hagnaði Síldar-
vinnslunnar.
Virðisaukaskattur er ekki hluti af
skattasporinu en árið 2014 nam inn-
skattur rúmlega 2,2 milljörðum en
útskattur aðeins um 700 milljónum
króna.
Ljósmynd/Sigurður Aðalsteinsson
Síldarvinnslan Skattaspor samstæðunnar nam samanlagt 9,8 milljörðum á
síðustu tveimur árum en veiðigjöldin nema um 18-20% af skattasporinu.
4,6 milljarðar
til hins opinbera
Skattaspor
» Skattaspor er aðferðafræði
sem notuð er til að greina
heildarframlag fyrirtækja til
samfélagsins í formi skatta.
» Til skattaspors teljast
greiddir skattar og opinber
gjöld, s.s. veiðigjöld, tekju-
skattur, tryggingagjald og líf-
eyrisgreiðslur, en einnig inn-
heimtir skattar, s.s.
tekjuskattur starfsmanna og
fjármagnstekjuskattur.