Núkynslóð - 01.01.1968, Blaðsíða 26

Það var eitt kvöld að Haraldur sem oftar gekk yfir Skólavörðuholt
á leiðinni f Hlíðarnar þar sem hann bjó frá vinstúlku jafnaldra laun-
maka sfiiurn. Komið var frammá haust & veður fádæma svarralegt
& gekk á með hryðjum. Hafði Haraldur storminn f fangið & er hann
var kominn miðja vegu milli Leifsstyttu & kirkjunnar gerðist veður-
hæðin slik að hann fékk ekki við ráðið & staðnæmdist & ók sér ekki
úr sporunum hversu mjög sem hann streittist við & brauzt um. Nokk-
ur stund leið. Skyndilega fannst Haraldi hann verða var við einhverja
hreyfingu útundan sér þar sem slíks var sfzt að vænta. Ekki höfðu
augu Haraldar beinzt að neinu sérstöku nema ef verið hefði leiðinni
sem hann hugðist fara en tilfinningin var svo megn að hann rfgfesti
nú sjónir sfnar á hinum ægiþrungna minnisvarða sálmaskáldsins frá
Saurbæ geisivoldugu guðshúsinu fáein andartök & maður lifandi! hún
hreyfist kirkjan hún mjakast úr stað sem ég heiti Haraldur. Viðþessa
ótvfræðu staðfestingu hins hálfskynjaða við þessa færslu skynjunar-
innar frá hinum hálfrökkvaða útjaðri vitundarinnar til blikflatarins
fór Haraldi svo að hann tfefldist að kröftum & með ofurmannlegu
átaki reif sig lausan úr viðjum vindsins & hljóp f einum spretti á
mettfma til föðurhúsanna. Með æðisglampa f augum skýrði hann for-
eldrum sfnum frá kynjunum en vei f hann hefði betur þagað. Þau
móðir hans & stjúpfaðir hlógu slíkum krampahlátri að þessari firru
úr fávitanum að það varð þeirra siðasta skömmu seinna héldu þau
inná stóru veiðilöndin með viðkomu f dárakassanum & hlógu þá enn.
Svo þrautspœldur varð Haraldur útaf undirtektunum að hann gerðist
skrftinn & jafnaði sig aldrei. Náði hann þó nfræðisaldri.
1 n'
Jónas vann f hvalnum. Einsog kveðið var: Jónas klár f hvalnum heiða/
hvarma gljárvið baugunum/á sér hár hann er að greiða/uppúr maga-
sýrunum. Hann var hreystimenni á borð við nafhasinn Jónssonfc alltaf
upplagður úti að skemmta sér þrátt fyrir háan aldur. Hann var að
koma úr Hábæ frá þvf að eyða hýrunni þetta drungalega kvöld. Fermd-
ur einiberjalýsi. Hressandi gjóstur kallaði hann uppyfir sig & reri
rösklega árum handa & fóta gegn vindhviðunum & hló að þeim & stork-
aði á allan hátt. Hvalfiskar dönsuðu æðsprunginna kinna. Hæ & hó &
rommflaskan með kyrjaði hann & var f essinu sfnu. Teitur formaður
reri & kvað. En er hann var kominn móts við styttuna varð hann þó
að játa velhálfan sigur Kára pungs. Hann fór þó ekki eins svfvirðilega
útúr viðureign sinni viðblástur veðurguðdómsins einsog fór Haraldur
er honum gekk sem verst en fúll var baksturinn & spældur vikingur-
inn þvf hreyfing aflakóngsins nálgaðist sem l'ugl flygi kyrrstöðu.
Tikarsonur sagði Jónas. Hann kvað ókvæði til rýrörar dýrðar veður-
guðdómnum. ImTífifíff sagði stormurinn. Stormur gormur skfta-
ormur svanaði Jónas fullum hálsi en f þvf áttaði hann sig á að fer-
líkið sem hann hafði fyrir augunum það var Hallgrfmskirkja & hann
blessaði sig f skyndi. Menjar þjóðtrúarvitundarinnar vöknuðu af
þyrnirósarsvefni er sjóngeislamir upplýstu M.S. Grfm. Naumast
hafði hann þó fyrr sleppt guðsorðinu en hann bölvaði hátt & hressi-
lega þvf hann sá ekki betur en helvftisbáknið hreyfðist að það mjak-
aðist áfram. Ég er hættur að þola þetta sagði hann ósköp lágt eins-
og við sjálfan sig & sá ógn eftir að hafa tekið 1944ða snabbann. Tár
læddist frammf augnkróka gamla sægarpsins & hann leitaði huggun-
ar f vasapelanum. En þessi furðulega sjónblekking hvarf ekki að
heldur & loks varð öldungnum ekki um sel & hann mælti: nú geri ég
prufu & leysti frá miðjum sér. Hann meig ekki uppfvindinn einsog
verkfræðingar en sneri bakhlutanum f beljandann & leit láréttan
flauminn gjósa hviss útf óendanleikann á vængjum vindsins. Leit
gjósa einiberjalýsið háþrýstidælt útf svartan óendanleika tfmalausu
auðnarinnar. Skrúfaði frá. Beindi hlaupi láréttu útf svartnættið &
leitaði stuðnings andskota sfns. Að drjúgri stund liðinni var blaðran
tæmd & Jónas edrú. En affermdur hafði hann misst sönginn. Látum
okkur nú sjá sagði karlinn & lagfærði gleraugun & fari það fkolbik-
svart sjóðandi hvalsginið: kirkja Hallgrímssóknar voldugasta guðs-
hús sögueyjunnar lands elds & fsa hreyfðist ekki að tvila & mjakað-
ist þungbúin ofurhægt f átt til Leifsstyttunnar hins bráðmyndarlega
minnisvarða er fslendingar fengu að gjöf frá bræðraþjóð sinni f
banaríkjum Norður-Ameríku sem tákn um órjúíiindi frændsemis &
vináttutengsl á þúsundáraafmæli Alþingis. Vér þökkum hrærðir þessa
veglegu gjöf. Fölur brámáni sló feiknstöfum á himinhátt farið. Sigla
svarta nóttina. Við þessa uggvænlegu sjón beið Jónas ekki boðanna
en brenndi af stað & stormurinn var honum enginn tálmi framar. Er
hann kom heim stundarkorni áður en firnin gerðust leið drjúgur tfmi
þangað til hann gat komið tíðindunum á framfæri. Hann var mállaus
af geðshræringu & óskrifandi frá fæðingu. Hann var Hallgrfmsson.
En þegar gamli maöurinn loks fékk málið & leysti frá skjóðunni var
hann óstöðvandi. Fyrst f stað vildi tengdasonurinn sem hét Bói ekki
anza rausinu úr fomgripnum en þegar tárin tóku að streyma niður
veðurbitna hvarmana á öldruðum sjómanninum lét hann undan & sam-
þykkti dræmt að fara ásamt gestkomandi vini sfnum & tékka málið
en mest var það þó fyrir þrábeiðni konunnar & hann sárbölvaði tengda-
föður sfiium áttræðum öldungnum meðán hann var að klæða sig f
stormjakkann. En það hýraaði talsvert yfir honum þegar vinurinn
hvfslaði: við droppum við á Leifsbar & stingum útúr þrefóldum ha
Bói? Billinn var f viðgerð. Nú lögðu þeir af stað Bói & vinurinn sem
einnig hét Bói & segir ekki af ferðum þeirra fyrr en uppá holtinu
rétt fyrir ofan Templarahöllina þetta stórmyndarlega mannvirki en
þar nema þeir staðar & rýna gegnum koldimmt myrkrið. Nú var mál-
um svo háttað að eigi varð hreyfing kirkjunnar greind nema horft
væri nokkra stund & sáu þeir vinimir hreint ekki neitt afbrigðilegt
við hina örskömmu miðun sjóngeislanna er þeir létu sér nægja á
guðshúsið & Bói tók að krossbölva forsögulegu\skrfmslinu: þessi
drullulókur & erkiskítpungur ég skyldi hremma hann á láfubarðinu
& sippa honum útf hafsauga & hann grét af gremju & heift. Vinurinn
Bói vildi miðla málum & bera f bætifláka fyrir gamalmennið: þetta
er orðið vitaskynfæralaust & farið að fá dillur en hann svalg upp
heil höf þungavfns hér fyrr á árum & sarð stafrófið f landlegum
er það tókst ekki hafði ekki minnstu áhrif - Bói var óður af bræði -
minnti hann vin sinn á Leifsbar & tók þá Bói gleði sfiia aftur & ljóm-
aði allur & geislaði: hæ gaman. Honum þótti laungóður sopinn. Héldu
þeir aftur af stað & stefndu nú á Hábæ. Það var svo hending ein
sem réði þvf að Bói vinur veik sjónum sfnum af stefnunni á áfanga-
stað nokkra stund er þeir voru komnir til móts við Hnitbjörg - hann
ól nefnilega með sér leynda drauma f sambandi við Iðnskólann - &
varð hann þá var við þau býsn að ldrkjan greinilega þokaðist áfram
þumlung fyrir þumlung. Bói greip f vin sinn Bóa & sagði: sjáðu Bói.
Þeir snarstönzuðu & týndu talandanum gersamlega lens. Helvítis
brýnið hafði þá liaft rétt fyrir sér. Öldungsafglapinn. Steingerving-
urinn. Hún hreyfðist. f jóreyk voru þeir horfnir & léttu ekki ferð
fyrr en uppá Leifsbar & þar neyttu þeir sfiSustu kraftanna til að
hvfskra: fimm faldan & slokra hann f sig f einum teyg. Tengdabói
Jónasar setti síðan f andlitið á sér þrjá slíka fviðbót næsta kortérið
en allt kom fyrir ekki. Hann hafði misst hæfileikann til að kippa.
Bói hinn afturámóti átti sér æfina stutta en göfuga varð sauðdrukk-
inn á nóinu & til f einu horninu. Er hann úr sögu. Hann á sér þó &
s.frv. Þegar Bói sá er lifði hafði örlítið jafnað sig eftir geðshrær-
inguna & hlaupin kom upp f honum fræðaranáttúran & hann tók eftir
megni að greina öðrum gestum frá fyrirburðinum. Hann var þó enn
óralangt frá þvf að vera f normölu ástandi. Fyrst f stað fékkst eng-
inn til að trúa honum nema vfnsvelgur einn er fyrir löngu hafði drukk-
ið úr sér alla glóru & ekki nokkur maður tók lengur mark á en nú
var salarkynnum svo háttað þaraa að sjá mátti kirkjuna útum glugga
á fatageymslu & þegar Bói veðjaði fimmþúsund t'-pfrum & konu sinni
tóku nokkrir belgir sem ekki áttu fyrir snabba veðmálinu & löbbuðu
sig útað skjánum. Sjá þeir þá útf koldimmri nóttinni & ýlfrandi storm-
inum kirkju skáldklerksins & á hún einungis fáeina metra ófarná að