Víkurfréttir - 18.02.1988, Page 16

16 Fimmtudagur 18. febrúar 1988
mun
jiMit
Njarðvíkurbær:
Hækkar holræsa-
gjöld um 242%
Meirihluti Alþýðuflokks og
Framsóknarflokks í bæjarstjórn
Njarðvíkur hcf’ur hækkað hol-
ræsagjöld um 242% milli áranna
1987 og 1988. Hér er um að ræða
gróf'ustu hækkun þjónustugjalda
sem vitað er um. Sem dæmi um
þessa hækkun skulu tekin nokkur
dæmi.
Finbýlishús .......
Kaðhús ............
íbúð í Ijölbýlishúsi
Verksmiðjuhús ...
ráð fyrir endurskoðun fasteigna-
mats árlega eins og nú er gert,
heldur fór endurmat fram á lOára
fresti. Af þessum sökum settu
sveitarfélög gjaldskrár sínar þann-
ig, að þau gætu mætt óvæntum
sveiflum t.d. vegna verðbólgu.
Samkvæmt þessari gömlu gjald-
skrá Njarðvíkur var álagsstuðull
staða landsins, aðeins einn kaup-
staður hefur hærri tekjur á íbúa en
Njarðvík. Samband íslenskra
sveitarfélaga hefur sent frá sér
þessar upplýsingar og verða þær
varla véfengdar.
Til samanburðarskuluhértekin
tvö dæmi af tekjuhlutfalli milli
Njarðvíkur og tveggja kaupstaða í
I lolræsagjald 1987
2.000,-00
1.700,00
859,00
28.189.00
I lolræsagjald 1988
7.425,00
5.650,00
2.920,00
96.329,00
Þcssi hrikalega hækkun hol-
ræsagjaldsins er ekki aðeins sið-
laus, heldur einnig ólögleg og
bendir allt til þess að bæjarstjórn
skorti heimild til þessarar álagn-
ingar og skal það nú rökstutt nán-
ar.
Holræsagjald var upphaflega
sett á í Njarðvík til að mæta kostn-
aði við eftirlit, hteinsun ogsmærra
viðhald á holræsakerfinu og hefur
gjaldið alla tíð staðið vel undir
þeim kostnaði. Gjaldið var aldrei
hugsað sem tekjustofn til að
standa undir stórframkvæmdum
hjá bæjarfélaginu.
Samkvæmt fasteignagjaldaseðli
er holræsagjaldið lagt á skv. gjald-
skrá, og hvernig er gjaldskráin?
Holræsagjaldskrá Njarðvíkurer
nokkuð komin til ára sinna og er
byggð á lögum um fasteignamat
frá 1963.
I lögunum frá 1963 varekki gert
settur 0,15% af fasteignamati og
heimild til hækkunar eða lækkun-
ar þess stuðuls um 50%.
Slý lög um fasteignamat voru
sett 1976 og skv. þeim lögum var
fasteignamat fært til núvirðis og
jafnframt ákveðið að endurskoðun
færi fram á fasteignamati árlega.
Við þessa lagasetningu hækkaði
mat fasteigna verulega og vegna
breyttra aðstæðna var holræsa-
gjaídskrá Njarðvíkur aðlöguð
hinu nýja mati og álagsstuðull
settur 0,055% sem samsvaraði
0,15% gjaldinu, sem áður gilti.
Njarðvík mcð einna hæstar
tekjur af kaupstöðum 1987
Það vekur nokkra athygli, að á
sama tima og gerðar eru sam-
þykktir um stórhækkaðar álögur á
íbúa Njarðvíkur, bcrast fréttir af
því að tekjur Njarðvíkurbæjar pr.
íbúa eru einna hæstar allra kaup-
Reykjaneskjördæmi, þ.e.
víkur og Mosfellsbæjar.
Kefla-
Albert K. Sanders
fyrrv. bæjarstjóri.
Rök meirihlutans
Mcirihlutinn hefurgert þágrein
fyrir hækkun holræsagjaldsins að
nauðsynlegt sé að gera stórátak í
frárcnnslismálum bæjarins. Ekki
er dregið í efa að nauðsynlegt séað
gera úrbætur í þessum efnum í
Njarðvík, eins og öðrum sveitar-
fclögum. En benda má á eftirfar-
andi: Fasteignaeigendur hafa með
gatnagerðargjöldum greitt fyrir
lagningu holræsa, sé frekari úr-
bóta þörf er eðlilegast að sá kostn-
aður sé borinn uppi af bæjarsjóði
Tekjur Njarðvíkur pr. íbúa 1987 voru .............. kr. 53.713,00
Tekjur Kellavíkurbæjar pr. íbúa 1987 voru.......... kr. 43.687,00
Tekjur Mosfellsbæjar pr. íbúa 1987 voru ........... kr. 38.174,00
Séu þessar upphæðir færðar til
heildartekna hjá Njarðvík kemur
eftirfarandi í ljós:
Ef Njarðvík hefði haft sömu
tekjur á íbúa 1987 og Keflavík
hefðu tekjur Njarðvíkur orðið 22,5
milljónum lægri en raunin varð. Ef
Njarðvík hefði haftsömu tekjurog
Mosfellsbær hafði pr. íbúa hefðu
tekjur Njarðvíkur orðið 35 milljón-
unt lægri en þær urðu.
Þegar þessar miklu tekjur
Njarðvíkurbæjar eru bornar sam-
an við önnur sveitarfélög er enn
óskiljanlegri ákvörðun meirihluta
bæjarstjórnar að þyngja svo mjög
álögur á ibúana.,,.
og Iramkvæmdafé bæjarins, sem
er verulega meira en gerist hjá öðr-
um sveitarfélögum og notað til
þess.
Þegar minnihluti bæjarstjórnar
óskaði eftir að gjaldtaka þessi væri
leiðrétt, brást meirihlutinn við
hinn versti og lét bóka að um tví-
skinnung væri að ræða hjá minni-
hlutanum, meirihluti sjálfstæðis-
manna hefði ekkert verið betri á
síðasta kjörtímabili og hækkað
vatnsskatt upp úr öllu valdi.
Hið rétta í þessu máli ereftirfar-
andi: Vatnsveita Njarðvíkur er
rekin bókhaldslega sem sérstakt
fyrirtæki. Svo er ráð fyrir gert að
vatnsskattur standi undir reksturs-
kostnaði veitunnar. Rekstrargjöld
veitunnar eru þessi: Rafmagn, um-
sjón og eftirlit, smærra viðhald og
vextir og afborganir af lánum sem
sérstaklega eru tekin vegna vatns-
veitu. Bæjarsjóður hefur alla tíð
lagt fram verulegt fjármagn vegna
allra meiriháttarframkvæmdasvo
sem borana, dælna, aðal vatns-
lagna, tanka o.fl.
1 fjölda ára var reksturskostn-
aður veitunnar hærri en tekjur
liennar t.d. vegna mikilla liækk-
ana á rafmagni, sem er hæsti
kostnaðarliðurinn. Því var ákveð-
ið á síðasta kjörtímabili að hækka
vatnsskatt þannig að vatnsveitan
væri rekin hallalaus, eða á núlli,
jafnframt var fasteignaskattur á
íbúðarhúsnæði lækkaður sem nam
hækkun vatnsskattsins, þannig að
fastcignagjöld á íbúðarhúsnæði
hækkaði ckki vcgna þcssara að-
gcrða.
Að lokum
Eg tel mig liafa í þessu greinar-
korni gert grein fyrir því að þessi
hækkun holræsagjalda, sem
ákveðin hefur verið, stenst ekki
þar sem heimildir eru ekki fyrir
hendi og samþykktin er á mis-
skilningi byggð. Eg tel því eðlilegt
að bæjaryfirvöld taki þegar til end-
urskoðunar og leiðréttingar fyrri
ákvörðun um álagningu holræsa-
gjaldsins. Það væri leiðinlegt til af-
spurnar og niðurlægjandi fyrir
Njarðvík, ef nauðsynlegt reynist
að blanda Félagsmálaráðherra í
rnálið.
Eftirmáli
Þegar ég var að ljúka þessum
skrifum, barst mér til eyrna að
kratarnir í Keflavík hafi hækkað
holræsagjaldið hjá sér á sama hátt
og félagar þeirra í Njarðvík. Eftir
því sem ég veit best cr gjaldskrá
Keflavíkur mcð sama niarki
brennd og í Njarðvík, þ.e. koniin
til ára sinna og byggð á lögum frá
1963. Kannski cr holræsagjalds-
álagning í Keflavík lika heimildar-
laus, en það er ekki mitt mál.
Stjórnleysi?
Blaðið Kcykjancs birti í síðustu
viku viðtal við fulltrúa Sjálfslæðis-
flokksins í bæjarstjórn Njarðvíkur
undir risafvrirsögninni ST.IORN-
LEYSI.
I viðtalinu fullyrða þcir þrcmenn-
ingar að mikil röskun liafi orðið á
öllu skólastarfi Grunnskóla Njarð-
víkur vegna framkvæmda við við-
hyggingu skólahússins. Þcir ganga
rcyndar svo langt að fullyrða að
þctta hafi verið cinkenni á verklcg-
um framkvæmdum núvcrandi mciri-
liluta bæjarsljórnar, og niáli sínu til
stuðnings vísa þeir Ingólfur, Ingi og
Guðinundur til málgagns Alþýðu-
handalagsins í Njarðvík.
Engin röskun?
Af þessu tilefni kallaði bæjar-
stjóri Trausta Einarsson sem er
verktaki viðbyggingarinnar á sinn
fund, en milli Trausta og bæjar-
stjórnar hefur ríkt fullur skilning-
ur á því að cngin röskun mætti
verða á starfi skólans vegna fram-
kvæmdanna. Trausti fullyrti við
bæjarstjóra að allt væri gert til að
tryggja að engin röskun yrði á
starfi skólans og ynnu menn hans
þau verk sem gætu valdið röskun
utan starfstíma skólans. Einnig
hafði bæjarstjóri samband við
skólastjóra grunnskólans. Hann
kvaðst mjög ánægður með störf
verktakans og staðfesti að alls eng-
in röskun hefði orðið á skólastarf-
inu vegna vinnu hans. Reyndar
eru kennarar og starfsfólk skólans
furðU lostin vegna þess hvernig
þessi „mikla röskun" virðistalger-
lega hafa farið fram hjá þeim.
Misskilningur?
Því er Ijóst að fréttin um röskun
Guðjón Sigbjörnsson
forseti bæjarstjórnar Njarðvíkur
á skólastarfi grunnskólans er
byggð á misskilningi. Hinu cr crf-
itt að leyna að ekki er gott að átta
sig á hvernig svo herfilegur mis-
skilningur virðist hafa heltekið
alla þrjá fulltrúa Sjállstæðis-
flokksins í bæjarstjórn Njarðvík-
ur. Reyndar virðist tilvitnun full-
trúa Sjálfstæðisflokksins í mál-
gagn Alþýðubandalagsins vera
byggð á sama misskilningnum og
annað, nema þar sé um að tefla
spurningar um lestrarkunnáttu.
Verklegar framkvæmdir
Hvað varðar fullyrðingar um
stjórnleysi í verklegum fram-
kvæmdum þá má ýmislegt um þær
segja. Eins og Njarðvíkingum er
kunnugt þurfti núverandi meiri-
hluti að fresta öllum verklegum
framkvæmdum á sínu fyrsta
starfsári vegna þess, að þegar far-
ið var að rannsaka bókhaldið og
fjárhagsáætlunina sem síðasti
meirihluti skildi eftir sig kom í ljós
að fjárhagsáætlunin var loftkast-
alar einir og engir peningar til, en
búið að eyða milljónum í sektir,
vegna þess að í tíð meirihluta Sjálf-
stæðisflokksins í bæjarstjórn hafði
bæjarsjóður verið rekinn með út-
gáfu innistæðulausra ávísana.
Aðhald og sparnaður
Eftir þrotlausa vinnu við að
endurskipuleggja og byggja upp,
gera áætlanir og venja stjórnkerfið
við ný vinnubrögð leit fjárhags-
áætlun Njarðvíkurbæjar 1987
dagsins ljós. Þar var gert ráð fyrir
sparnaði og aðhaldi 1 rekstri ásamt
framkvæmdum fyrir 38 milljónir
króna. Aætlunin var endurskoðuð
eftir mitt ár vegna breyttra verð-
lags- og launaforsendna. Þegar
upp var staðið við áramót hafði
verið framkvæmt fyrir tæpar 46
milljónir króna en fjármagns-
kostnaður var i algeru lágmarki.
Markviss stjórnun
Það sem futltrúar Sjálfstæðis-
flokksins kalla stjórnleysi í verk-
legum framkvæmdum er í raun
ekki stjórnleysi heldur þvert á
móti markviss stjórnun sem miðar
að því að nýta fjármagn bæjarbúa
sem best í framkvæmdirán þessað
eyða stórfé í fjármagnskostnað.
Þess vegna var hápunktur fram-
kvæmdatímans í haust en ekki í
vor þegar litlar tekjur höfðu skil-
að sér i kassann. Njarðvikingum er
bent á að nánar mun verða fjallað
um þessi mál í tengslum við gerð
fjárhagsáætlunar þessa árs.
Eru fasteignagjöld
hærri í Njarðvík?
í tilcfni af þcirri untfjöllun scm
fram liefur farið hér í blaðinu og i
hlaðinu Rcykjanesi unt fasteigna-
gjöld i Njarðvik vegna þcss að
holræsagjöld voru hækkuð og
vafnsskattur lækkaður við áiagn-
ingu þessa árs cr nauðsvnlcgt að
fram komi eftirfarandi:
llæði blöðin birtu forsíðu-
fregn í siðustu viku með upplýs-
ingum frá minnihluta bæjar-
stjórnar um „stórkostlega
hækkun holræsagjaida í Njarð-
vík.“
Af þvi tilefni er eðlilegt að
spurt sé hvort fasteignagjöld séu
orðin hærri í Njarðvík. I fréttunt
blaðanna var vitnað í bókun
minnihlutans á fundi bæjar-
stjórnar þar sem jveir gagnrýndu
Itækkun holræsagjaldanna. í
þeirri bókun var sú aðgerð slitin
úr samhengi sínu og birt á vill-
andi hátt. Allir vita að jsað er
enginn vandi að birta þannig
rosalegar prósentutölur án þess
að geta um það samhengi sem
tölurnar eiga heima í, en hafa
verið slitnar úr. Fasteignagjöld
samanstanda úr fasteignaskatti,
vatnsskatti, holræsagjaldi og
sorphirðugjaldi. Sorphirðu-
gjaldið er ákveðin krónutala og
var í fyrra 800 krónur á ári, það
varhækkaðí l.lOOkrónurááriá
hverja íbúð. Hin gjöldineru hut-
fall af fasteignamati og brevtast
þvi milli ára eftir útrcikningi
fasteignamats rikisins um breyt-
ingar á ma.kaðsverði húsnæðis
og vegna verðbreytinga milli
ára.
Villandi upplýsingar.
Bæjarstjóm ákvað að hækka
holræsagjaldið en lækka vatns-
skattinn og því er afar villandi
að birta einungis hlutfallslega
Oddur Einarsson bæjarstjóri í
Njarðvík.
breytingu á eina gjaldinu sent
hækkaði.
Raunvcrulcg hækkun.
Hið réttaeraðþegartckiðhef-
ur verið tillit til vcrðbreytinga
milli ára samkvæmt stuðlum
fasteignamats ríkisins hækka
fasteignagjöldin í Njarðvik unt
liðlega 6%, þ.e.a.s. hverjar 100
krónur sem greiða þarf í fast-
cignagjöld eru orðnarað liðlega
106 krónum.
Ef einungis cru tekin út tvö
gjöld. þ.e. vatnsskatturinn og
holræsagjaldið og metin brevt-
ing sem varð á þcim, þá kemur í
Ijós að Jvcgar tekið hefur verið
tillit til verðbreytinga milli ára
þá hækka þessi gjöld um 29%.
Gjöldin eru nú fyllilega sam-
bærileg í Keflavík og Njarðvík.
Misskilningur.
í greininni í Reykjanesinu er
Itaft cftir Ingólfi Bárðarsyni að
með hækkun holræsagjaldsins sé
ætlunin að fjármagna holræsa-
gerð við Gónhól. Hér er um mis-
skilning að ræða sem erfitt er að
átta sig á hvernig til erorðinn.en
ætla má að hann sé af sama toga
og annað i greininni sent
einkennist af misskilningi.