Morgunblaðið - 04.07.2016, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 4. JÚLÍ 2016
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Fátt getur núkomið í vegfyrir að Do-
nald Trump hljóti
útnefningu á lands-
fundi Repúblík-
anaflokksins, þrátt
fyrir að enn heyrist raddir sem
vilji að reglur flokksins verði
sveigðar til að koma í veg fyrir
það. Þá hefur Bernie Sanders
loks lýst yfir stuðningi sínum
við Hillary Clinton demókrata-
megin og getur hún því horft
áhyggjulaus fram á veginn, í
það minnsta hvað það snertir.
Rannsókn alríkislögreglunnar
FBI á tölvupóstsmálinu svo-
nefnda hangir þó enn yfir
henni eins og Damóklesarsverð
og á laugardag fór hún í
skýrslutöku vegna málsins hjá
FBI. Það er ekki til að styrkja
stöðu hennar, en fellir hana svo
sem ekki heldur gangi málið
ekki lengra.
Flestar skoðanakannanir
benda við fyrstu sýn til þess að
Clinton eigi sigur nánast vísan
í haust. Þegar skyggnst er und-
ir yfirborðið birtist önnur
mynd. Í flestum skoðanakönn-
unum sem horft hefur verið til
er aðeins spurt um Clinton og
Trump. En það eru fleiri í
framboði en repúblíkanar og
demókratar, þó að það fari ekki
alltaf hátt. Þegar einnig er
spurt um þá breytist myndin
verulega.
Í nýlegri könnun sem The
Wall Street Journal og NBC
sjónvarpsstöðin stóðu að
mældist Clinton með 39% at-
kvæða og Donald Trump með
38%. Tveir aðrir frambjóð-
endur, frjálshyggjumaðurinn
Gary Johnson og græninginn
Jill Stein fengu samtals 16%
atkvæða. Hefur frambjóð-
endum „þriðja“,
hvað þá „fjórða“
flokksins ekki
gengið svo vel síð-
an Ross Perot kom
öllum á óvart með
framboði sínu árið
1992. Athyglisvert er að bæði
Johnson og Stein buðu sig
einnig fram fyrir fjórum árum
og fengu þá rétt um 1% stuðn-
ing samtals.
Ein skoðanakönnun getur
eingöngu gefið vísbendingu um
stöðu mála og langt er til kosn-
inga. Hins vegar eiga Trump
og Clinton ef til vill það eitt
sameiginlegt að þau eru bæði
tiltölulega óvinsælir frambjóð-
endur, og er Trump sýnu óvin-
sælli.
Kosningarnar í haust gætu
því orðið mjög tvísýnar. Á yfir-
borðinu ætti Gary Johnson,
sem mælist nú með 10%, að
höfða frekar til óánægðra
repúblíkana en demókrata, en
kannanir benda til þess að
hann sé vinsælli meðal óháðra
en Clinton. Þá sækir Stein lík-
lega allt fylgi sitt af vinstri
kanti bandarískra stjórnmála
og reynir sérstaklega að höfða
til stuðningsmanna Sanders,
sem margir geta ekki hugsað
sér Clinton.
Þá er víst að reyndir demó-
kratar á borð við Hillary Clin-
ton hafa ekki gleymt því að
Ralph Nader fékk 100.000 at-
kvæði í Flórída þegar George
Bush sigraði Al Gore þar með
nokkur hundruð atkvæða mun
og tryggði sér þar með forseta-
embættið. Án Naders hefði
Gore án efa sigrað. Ætli
Hillary velti því fyrir sér hvort
Stein, eða jafnvel Johnson,
verði sami örlagavaldurinn í
komandi kosningum?
Clinton virðist
mælast mun hærri
en Trump, en ekki
er allt sem sýnist}
Óvæntir örlagavaldar?
Íslenska karla-landsliðið í
knattspyrnu hefur
nú lokið keppni á
Evrópumótinu í
Frakklandi. Strákarnir okkar
börðust glæsilega og skoruðu
tvö mörk gegn geysiöflugu liði
gestgjafanna á heimavelli
þeirra í París. Flesta daga
hefðu tvö mörk dugað en ekki í
gær. Liðið snýr engu að síður
heim með fullri sæmd eftir frá-
bæran árangur, miklu betri ár-
angur en nokkur gat búist við.
Þessi árangur liðsins hefur
enda vakið mikla athygli og Ís-
lendingar geta verið stoltir
honum og allri framgöngu liðs-
ins. Verðskuldaður sigurinn á
Englendingum í 16 liða úrslit-
um verður lengi í minnum hafð-
ur sem ein skærasta stund ís-
lenskrar íþróttasögu. Fyrir
vikið hefur liðið nú uppskorið
virðingu og vin-
sældir víða um ver-
öld.
Velgengni Ís-
lands á mótinu hef-
ur einnig orðið til að draga
fram samhug og samstöðu
þjóðarinnar. Stuðningsmenn
liðsins hafa vakið eftirtekt
fyrir óvenjulega, skemmtilega
og áberandi þátttöku í ævintýr-
inu. Þessi samstaða og stolt Ís-
lendinga vegna landsliðs síns
hefur verið ánægjulegt og upp-
örvandi í senn.
Þrátt fyrir allt þetta eru
vissulega nokkur vonbrigði að
falla úr keppni. Íslendingar
geta þó huggað sig við að góður
grunnur hefur verið lagður og
að landsliðið okkar er tiltölu-
lega ungt að árum. Fátt er því
til fyrirstöðu að liðið geri at-
lögu að fleiri stórmótum í ná-
inni framtíð.
Landsliðið lýkur
keppni með sæmd}Farsæl ferð á enda runnin
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
F
átt er ríkisvaldinu óviðkomandi.
Það teygir anga sína í hvern krók
og kima mannlegs lífs og telur sig
hafa mikilvægum skyldum að
gegna við að hafa vit fyrir full-
orðnu fólki. Eitt afsprengi þessarar af-
skiptasemi eru lög um mannanöfn. Samkvæmt
þeim fær sérstök nefnd á vegum hins opinbera
þau völd í hendur að ákveða – innan marka lag-
anna – hvað fólk má og má ekki heita.
Innanríkisráðherra hefur nú látið vinna
frumvarp til breytinga á þessum lögum þar
sem lagt er til að mannanafnanefnd verði lögð
niður og foreldrum verði frjálst að velja börn-
um sínum nánast hvaða nafn sem er. Frum-
varpið er til bóta, en þó verður að hafa í huga að
það er aðeins eitt skref í rétta átt. Auðvitað ætti
að afnema þessi vondu lög með öllu og leyfa
fólki að ráða því alfarið hvað það heitir. Fólki er treyst til
þess að eignast börn og ala þau upp. Af hverju kemur það
ríkinu við hvaða nöfn það gefur þeim?
Fylgjendur mannanafnalaganna halda því annars veg-
ar fram að hætta sé á því að þjóðtungan okkar bíði hnekki
ef fólki verður frjálst að taka upp alls konar nöfn sem falla
ekki að tungumálinu. Það er misskilningur. Útlensk nöfn
verða ekki íslensk vegna þess að þau falla að íslensku mál-
kerfi. Útlensk nöfn verða íslensk af því að þau verða nöfn
Íslendinga. Jón, algengasta „íslenska“ nafnið, er til dæm-
is útlenskt. Það er leitt af nafninu Jóhannes sem er komið
úr Biblíunni. Fyrsti Jóninn á tólftu öld hefði því vart kom-
ist í gegnum nálarauga mannanafnanefndar. Nafnið hefur
hins vegar orðið íslenskt með tíð og tíma.
Hins vegar er því haldið fram að koma þurfi
í veg fyrir að foreldrar velji börnum sínum
ónefni. „Hvað með börnin?“ heyrist gjarnan og
mætti stundum halda af umræðunni að for-
eldrar geri sér það að leik að nefna börnin sín
nöfnum sem eru þeim til ama. Það stenst hins
vegar enga skoðun þegar litið er á úrskurði
mannanafnanefndar. Þar finnast seint nöfn
sem eru sett fram af illum ásetningi. Og ef slíkt
myndi tíðkast ætti það frekar heima á borði
barnaverndaryfirvalda en mannanafna-
nefndar. En hvað eru annars ónefni? Það hlýt-
ur að fara eftir tíðarandanum á hverjum tíma.
Smekkur okkar breytist og það sem kann að
hljóma furðulegt nú verður það ekki eftir
nokkur ár, þegar við höfum vanist því. Maður
getur hugsað til þeirra daga þegar allir karl-
menn hétu ýmist Jón eða Sigurður. Fyrsti Guðmundurinn
hefði trúlega valdið hneykslan.
Tungumálið á líka að fá að þroskast og dafna eins og því
sýnist, en ekki að vera stjórnað að ofan. Íslenskan er lif-
andi og sjálfsprottið tungumál og á ekki vera háð duttl-
ungum embættismanna.
Nafn er sterkur þáttur í sjálfsmynd hvers manns. Það
hefur einhverja tilfinningalega skírskotun fyrir manni sem
enginn annar skilur. Og þannig á það að vera. Nafnið
manns kemur einfaldlega engum öðrum við. Réttur hvers
og eins til þess að heita það sem hann vill er nefnilega mik-
ilsverðari en hagsmunir samfélagsins af því að takmarka
þennan rétt. kij@mbl.is
Kristinn Ingi
Jónsson
Pistill
Það kemur þér ekki við
sögu rétt eins og starf Hjólakrafts
hefur gert. Það hófst fyrir alvöru
árið 2014 en þá kynnti Þorvaldur
starfsfólki Barnaspítala Hringsins
þá hugmynd að krakkar sem glíma
við lífsstílssjúkdóma myndu reyna
sig í hjólreiðum. Hugmyndin fékk
strax góðar viðtökur og starfið hef-
ur algjörlega sannað gildi sitt.
Hjóla á sínum forsendum
„Í Heilsuskólann, sem
barnaspítalinn stendur að, koma
gjarnan krakkar sem eru að glíma
við eitthvað tengt þeirra lífsstíl sem
mætti bæta,“ segir Þorvaldur.
„Þetta eru unglingar sem finna sig
kannski ekki í hefðbundnu íþrótta-
starfi sem foreldrar og aðrir hvetja
þau þó til að vera í. En svo finna
þessir krakkar sig í hjólreiðunum
og þá gerast góðir hlutir. Fjöldi
krakka úr heilsuskólanum og
reyndar víðar frá hefur komið til
mín og þau bókstaflega blómstra.
Sum hafa litla trú á sér í byrjun en
þegar vel gengur styrkjast þau lík-
amlega og sjálfstraustið er fljótt að
eflast.“
Í dag starfar hann með skólum og
ýmsum tómstundahópum – þar sem
hjólreiðar eru komnar á dagskrá og
stundatöflu. Þarna má til dæmis
nefna skólana í Norðlingaholti í
Reykjavík, á Selfossi, Grindavík,
Sandgerði og víðar. Einnig hefur
Þorvaldur starfað með tómstunda-
hópum í Gufunesbænum í Reykja-
vík – og svo mætti lengi áfram telja.
„Hjólreiðar eru einfaldlega þann-
ig sport að fólk tekur hlutina á sín-
um hraða og forsendum, fer jafn
langt og það treystir sér til og
lengra ef vilji er sterkur,“ segir
Þorvaldur Daníelsson að síðustu.
Krakkarnir styrkjast
og sjálfstraustið eflist
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Hjólakraftur Þorvaldur Daníelsson segir marga krakka finna sig í hjólreiðum.
VIÐTAL
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Mikil fjölgun hjólreiða-fólks á undanförnumárum er nokkuð semjafna má við byltingu.
Fyrir ekki svo löngu þekkti maður
þá fáu sem stunduðu hjólreiðar á
löngu færi en nú skipta iðkendur
orðið þúsundum. Vissulega hafa
samgöngubætur í Reykjavík og víð-
ar, svo sem gerð hjólreiðastíga og
brúa, ýtt undir áhuga, en ekki gert
útslagið,“ segir Þorvaldur Daníels-
son hjólreiðamaður.
Að minnsta kosti einu sinni í viku
er mæting hjá Reiðhjólabændum,
áhugamannahópi í Reykjavík sem
kallar sig svo. Uppspretta þessa
hóps var á facebook eins og margt
annað í dag. Það var árið 2010 sem
nokkrir „miðaldra karlar“, eins og
Þorvaldur kemst að orði, fóru að
hittast reglulega og hjóla saman.
Mjög hefur fjölgað í þessu sam-
félagi, bæði á netinu og í raun-
heimum, og þegar hjólabændurnir
sprettu úr spori eitt kvöldið nýlega
voru þeir um 80 talsins.
Í léttleikandi leiðangri
„Við vorum upphaflega nokkrir
strákar sem langaði að komast út og
hreyfa okkur. Þetta vatt upp á sig
og í dag hittumst við gjarnan á
Sprengisandi, við gatnamót Reykja-
nesbrautar og Bústaðavegar, og
leggjum þaðan upp,“ segir Þorvald-
ur. „Það hvernig hópurinn er sam-
settur ræður því svo gjarnan hvert
haldið skal hverju sinni. Þegar þú
hittir okkur fórum við í léttleikandi
leiðangur, hjóluðum upp Elliðaárdal
og svo um Árbæinn, Grafarholt,
Grafarvog, rennum okkur svo yfir
brúna á Elliðaárósum og þaðan
þvert í gegnum borgina og alla leið
vestur í Skerjafjörð þar sem við
enduðum á veitinga- og kaffihúsinu
Bike Café. Og fátt er skemmtilegra
en að vera úti í náttúrunni á fleygi-
ferð á fallegum sumarkvöldum.“
Í keppninni WOW Cyclothon,
þegar hjólað var umhverfis landið á
dögunum, var hópurinn Hjólakraft-
ur nokkuð áberandi. Í því liði voru
130 krakkar undir forystu Þorvalds
sem tóku hringinn. Þarna var hópi
Hjólakrafts skipt upp í 13 tíu manna
lið, sem skiptust á um að hjóla.
Allt í hringferðinni gekk eins og í
Þorvaldur Daníelsson fæddist
árið 1970. Hann er stjórnmála-
fræðingur og MBA að mennt og
sinnti lengi markaðs- og stjórn-
unarstörfum í ferðaþjónust-
unni. Í dag er Hjólakraftur aðal-
starfið.
Hver er hann?
ÞORVALDUR DANÍELSSON