Morgunblaðið - 04.07.2016, Blaðsíða 26

VIÐTAL
Ingibjörg Rósa Björnsdóttir
ingibjorgrosa@gmail.com
Nú stendur yfir söfnunarátakið Fer
fjölskyldan á flakk í sumar? sem
miðar að því að veita konum á flótta
bærilegra líf. „Aldrei í sögunni hefur
slíkur fjöldi fólks verið á flótta, 65
milljónir manna, og þar af leiðandi
aldrei jafnmargar konur verið á
flótta. Og þetta fólk á ekki vegabréf
og veit ekkert hvenær eða hvort það
getur snúið aftur heim,“ segir Inga
Dóra Pétursdóttir, framkvæmda-
stýra UN Women á Íslandi, sem
standa fyrir þessari sumarsöfnun.
Hún bendir á að samkvæmt tölfræði
í skýrslu flóttamannastofnunar
Sameinuðu þjóðanna – sem kom út í
júní – flýi 24 manneskjur heimili sín
á hverri mínútu. Fyrir tuttugu árum
voru það fimm manneskjur á mín-
útu.
„Það bjóst enginn við að það yrði
svona margt fólk á flótta, og alls ekki
svona margar konur. En það sýnir
bara hvað ástandið er hræðilegt í
Sýrlandi, það eru bara allir að gefast
upp. Fyrst fóru karlarnir til að reyna
að koma sér fyrir einhvers staðar og
geta sent pening heim eða flutt fjöl-
skylduna til sín. En nú er ástandið
þarna orðið óbærilegt þannig að
konur fara af stað út í óvissuna með
börnin sín, sem og aldraðir og fatl-
aðir.“
Neyðarkall til allra landa
UN Women hefur fyrst og fremst
ráðgjafarhlutverk gagnvart stofn-
unum Sameinuðu þjóðanna; kemur
inn með kynjavinkil sem virðist of
gleymast þegar áætlanir eru gerðar.
„Forsaga þessarar sumarsöfn-
unar er sú að við fórum í átak í byrj-
un árs þar sem við vorum að vinna
með svæðisskrifstofu UN Women í
Istanbúl – sem Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir stýrir – en þaðan var sent
neyðarkall til allra landa um að safna
fé til að aðstoða konur á flótta. Þá
hafði komið í ljós að þegar sett var
upp aðstaða fyrir flóttafólk á landa-
mærum Makedóníu og Serbíu, hafði
gleymst að taka tillit til kvenna.“
Alþjóðastofnanir höfðu gleymt að
taka með í reikninginn að aldrei hafa
fleiri konur verið á flótta, og bendir
Inga Dóra á að augljóslega þurfi
fleiri konur í stjórnunar- og ráð-
gjafastöður hjá þessum stofnunum.
„En við erum að horfa upp á að í
fyrsta sinn eru konur og börn rúm-
lega helmingur þeirra sem eru á
flótta. Þessar landamærastöðvar
voru settar upp í flýti og það
gleymdist til dæmis að setja upp
kynjaskipt klósett, kynjaskipta
sturtuaðstöðu og kynjaskipta svefn-
aðstöðu. Þarna þurfti flóttafólk að
dvelja allt upp í fjórar vikur og af
öllu því sem þær gengu í gegnum á
flóttanum þótti konum mesta ógnin
fólgin í því að þurfa að fara út og
labba á klósettin, sem voru óupplýst
og engin öryggisgæsla á svæðinu.
Það voru dæmi um að konurnar
slepptu því að borða og drekka til að
þurfa ekki að fara á klósettið og 12%
voru þungaðar konur svo þú getur
rétt ímyndað þér hvort þetta var
ekki erfitt fyrir þær.“
Tvö dömubindi ekki nóg
Þá segir Inga Dóra að í svoköll-
uðum sæmdarsettum, sem eru pakk-
ar með hreinlætisvörum sem dreift
er til flóttafólks, hafi t.d. iðulega
vantað dömubindi. „Og ef þau voru
höfð með voru einungis sett tvö
dömubindi. Hvaða kona sem er
myndi vita að tvö dömubindi eru
ekki nóg fyrir nokkurra vikna dvöl.“
Í vetur tóku Íslendingar hins veg-
ar vel við sér þegar ákallið frá UN
Women barst og söfnuðust 15 millj-
ónir á Íslandi sem runnu til verkefn-
isins. „Íslendingar, af sinni alkunnu
snilld, brugðust vel og hratt við svo
við gátum lagt okkar af mörkum til
að veita fé í framkvæmdir og ráð-
gjöf. Við settum upp sérstök upplýst
klósett fyrir konur á landamæra-
stöðvunum og öryggisgæslu. Þá var
líka sett upp sérstök svefnaðstaða
fyrir konur og börn og passað upp á
að þær fengju allar sæmdarsett með
hreinlætisvörum sem konur þurfa
sérstaklega á að halda. Og með söfn-
uninni gátum vil líka útvegað ráð-
gjafa sem gátu aðstoðað þessi stóru
alþjóðasamtök við að bregðast við
þessum aukna fjölda kvenna meðal
flóttamanna sem m.a. gátu bent á at-
riði eins og það að tvö dömubindi
væru alls ekki nóg.“
Þar sem söfnunin í vetur gekk svo
vel ákvað UN Women á Íslandi að
leita aftur til Íslendinga, ekki síst
þeirra sem nú þegar eru á flakki um
Heppin að geta pakkað
nauðsynjum niður í tösku
 UN Women á Íslandi biðla nú til Íslendinga sem eru á ferð og flugi um heiminn sér til skemmtunar
að muna eftir öllum þeim fjölda kvenna og barna sem er á flakki um heiminn af allt öðrum ástæðum
Morgunblaðið/Eggert
Framkvæmdastýra „Við þurfum að fjármagna færanlega þjónustu fyrir flóttakonur, þar sem teymi af heilbrigðisstarfsfólki, sálfræðingi og lögfræðingi fer
um og leitar þær uppi,“ segir Inga Dóra Pétursdóttir, framkvæmdastýra UN Women á Íslandi.
26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 4. JÚLÍ 2016
„Það kemur fram ákveðin heimþrá í
myndunum. Það má finna fyrir
barnaminningum í þeim, þegar ég
mála þá kemur það íslenska fram í
mér,“ segir Þuríður Jónsdóttir, sem
opnaði myndlistarsýningu í skart-
gripaversluninni Hún og Hún að
Skólavörðustíg 17b í fyrradag. Sýn-
ingin stendur út júlí og verður yfir-
leitt opið frá 11-18.
Þuríður flutti til Þýskalands fyrir
35 árum og hefur haldið tvær einka-
sýningar og fimm samsýningar þar í
landi, en hún býr í Ochsenfurt, sem
er rétt hjá Würzburg, norðarlega í
Bæjaralandi.
„Það var mikill heiður fyrir mig
að vera boðið á Artbreit-sýninguna
sem er alþjóðleg, það er stærsta
samsýningin sem ég hef verið á, en
þetta er í fyrsta sinn sem ég sýni á
Íslandi og þetta var gert með stutt-
um fyrirvara,“ segir Þuríður. „Efni
myndanna á sýningunni eru mörg
hver undir áhrifum af bókinni Fisk-
ar Íslands, sem fiskifræðingurinn
hann faðir minn, Jón Jónsson, þýddi
á íslensku.“
Troðið á opnuninni
Hvernig tókst opnunin?
„Það var mjög gaman á opnun-
inni, það var alveg troðið, margt fólk
sem ég hef aldrei séð, en þetta er
svo sem lítill staður þar sem ég er
að sýna.
Getur þú lýst því hvernig upplifun
þín á landinu hefur breyst eftir
langa veru erlendis?
„Landið verður alltaf fallegra með
árunum. Sem málari langar mann til
að stoppa alls staðar, hvar sem mað-
ur keyrir eða gengur um, og taka
Verður alltaf fall-
egra með árunum
 Sýning Þuríðar í Hún og Hún
Flug Íslensk mótív í
myndum Þuríðar.
FIMMTA BÓKIN
UM MALIN FORS
„Kallentoft skrifar svo vel
aðmargir af kollegum
hans líta út eins og
viðvaningar.“
AFTONBLADET