Morgunblaðið - 30.07.2016, Blaðsíða 13

flækingar frá Evrópu og Norður-
Ameríku sem koma með haustlægð-
unum. „Við fuglaskoðarar erum í ess-
inu okkar þegar spáð er miklum
lægðum og leiðindaveðri og förum
gjarnan daginn eftir að leita á álitleg-
ustu stöðunum. Með lægð frá Am-
eríku koma fuglar aðallega að
Reykjanesi og suðurströndinni, en að
austurströndinni, til dæmis Höfn í
Hornafirði og undir Eyjafjöll, með
lægðum frá Evrópu.“
Alex Máni er með þetta alveg á
hreinu, enda á stöðugum þeytingi í
fuglaleit, sérstaklega ef hann fréttir
af fugli sem hann hefur ekki séð áður.
Eins og um daginn þegar þeir Jó-
hann Óli ruku af stað með ljós-
myndagræjurnar og keyrðu að Mý-
vatni og út í Búrfellshraun í leit að
einum slíkum. „Þegar við fundum
fuglinn ákváðum við að keyra aðeins
lengra, gegnum Finnafjörð og um
firðina þar um slóðir og svo austur-
ströndina heim. Og auðvitað með
augun opin fyrir sjaldséðum fuglum
alla leiðina.“
Leyndarmál að gefnu tilefni
Spurður hvort hann hafi kannski
séð fugl númer 200 í þessari ferð
þeirra félaga, svarar hann neitandi.
„Það er raunar leyndarmál hvar ég
sá snæugluna, sem ég var svo hepp-
inn að lenti akkúrat í 200. sæti á Ís-
landslistanum mínum,“ segir hann.
Með því að halda fundarstaðnum
leyndum segist hann vilja fyr-
irbyggja að óprúttnar skyttur mæti á
svæðið. Enda þekki hann dæmi þess
að þær fari þangað sem spyrst til
sjaldséðra fugla, skjóti þá, monti sig
svolítið af þeim í frystikistunni heima
hjá sér áður þeir stoppi þá upp og
selji. Athæfið fer að vonum mjög fyr-
ir brjóstið á honum og öðrum fugla-
vinum. „Ég verð óskaplega pirraður
þegar ég sé fólk drepa fugla, eins og
til dæmis kríuna, sem hefur átt erfitt
uppdráttar þar til alveg nýverið að
hún er að ná sér á strik. Svo sér mað-
ur einhverja vitleysinga gera sér að
leik að keyra á miklum hraða um
varpstaðina og drepa ungana.“
Alex Máni gerir því skóna að
hinum sömu þætti fengur að snæugl-
unni, sem er friðuð og afar sjaldgæf á
Íslandi. „Rosalega flottur og töff fugl.
Þegar ég hafði séð 199 fugla í vor
stefndi ég að því að snæuglan yrði
minn séði fugl númer 200. Miklu
skemmtilegra heldur en að ræf-
ilslegur flækingur vermdi svona
merkilegt sæti,“ segir Alex Máni með
fullri virðingu fyrir smáfuglunum.
Fuglaleiðsögn um friðland
Þótt snæuglan sé flott, nefnir
hann lóminn sem sinn uppáhaldsfugl.
„Lómurinn er sá fugl sem ég hef
fylgst mest með og myndað. Hann er
mjög tignarlegur og gaman að fylgj-
ast með atferli hans, til dæmis þegar
hann fæðir unga sína á fiskum sem
eru nánast stærri en þeir sjálfir. Í
fuglafriðlandinu hérna í Flóanum þar
sem ég og fleiri á vegum Fuglavernd-
ar höfum verið með fuglaleiðsögn í
sumar er mikið um lóm. Hann er
mjög gæfur og verpir þar við litlar
tjarnir, dælur eins og við segjum á
sunnlensku. Lómurinn er einkenn-
isfugl friðlandsins en svo eru þarna
óðinshani, spói, kjói, lóuþræll og fleiri
og fleiri, sem gaman er að fylgjast
með.“
Fuglaskoðarar landsins fylgjast
grannt hverjir með öðrum og nýjustu
fuglafréttum á netinu, t.d. á Birding
Iceland, síðu sem hýst er á vef Há-
skóla Íslands, samnefndri Facebook-
síðu, fuglar.is og víðar. „Við látum
vita um sjaldgæfar tegundir og svo
eltir hver annan í von um að sjá til-
tekinn fugl,“ segir Alex Máni bros-
andi.
Af ferðum og flugi fölheiðar
Sjálfur brást hann skjótt við til
að freista þess að berja fölheiði aug-
um, en til fuglsins hafði spurst á
Hornafirði í september 2012. „Við
lögðum af stað að kvöldlagi og kom-
um að Höfn á miðnætti, gistum þar
og lögðum eldsnemma af stað að leita
fuglsins og vorum svo heppnir að sjá
þennan stóra ránfugl fljúga yfir veg-
inn þar sem við keyrðum í sólarupp-
rásinni,“ segir hann. Síðan mun ekki
hafa spurst til fölheiðar á Íslandi.
„Tilkomumikil sjón – og já, trúlega,“
svarar hann spurður um merkileg-
asta fuglinn og jafnframt þann
skrýtnasta sem hann hefur séð um
dagana.
Alex Máni vinnur sem flokks-
stjóri hjá sveitarfélaginu Árborg, en
fer aftur í Fjölbrautaskóla Suður-
lands í haust. Hann segist verja lung-
anum af frítíma sínum í fuglaskoðun,
sérstaklega á sumrin þegar birtuskil-
yrðin eru góð og hægt að skoða fugla
allan sólarhringinn, eins og hann geri
reyndar stundum. „Annars reyni ég
að skjótast eftir vinnu flesta daga og
allar helgar. Stundum dreg ég vini
mína með mér, en þeir eru misáhuga-
samir,“ segir hann.
200 klúbburinn
Fuglaskoðuninni fylgir heilmikið
umstang og utanumhald. Alex Máni
er með fjölda ljósmynda, sem hann
hefur sjálfur tekið á ferðum sínum,
ásamt skrám í tölvunni sinni með
upplýsingum um alla séða fugla, hvar
og hvenær hann sá þá og nánari lýs-
ingar ef því er að skipta. Hann kann
heiti þeirra utan að á þremur tungu-
málum; íslensku, ensku og latnesku.
„Ef maður ætlar að hlaða niður
skrám eða öppum með hljóðum fugla
þá eru flest nöfnin á latínu. Svo spila
ég öppin til að fá fuglana til að fljúga
á hljóðið og þá get ég skoðað þá bet-
ur,“ útskýrir hann.
Margar fuglaskoðunarferðir eru
að baki, sumar hálfgerðar fýluferðir
og aðrar skemmtilegri en allar minn-
isstæðar að sögn Alex Mána, sem um
helgina verður að vanda einhvers
staðar við fuglaskoðun. Um miðjan
ágúst er meiningin að vera yfir helgi í
Vestmannaeyjum og merkja sæsvöl-
ur í Elliðaey á nóttunni. Svo ætlar
hann ekki að láta undir höfuð leggj-
ast að skrá sig í fámennan en góð-
mennan klúbb, 200 klúbbinn. Hann
fullnægir inntökuskilyrðum.
DAGLEGT LÍF 13
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. JÚLÍ 2016
www.smyrilline.is
Stangarhyl 1 · 110 Reykjavík
Sími: 570-8600 · info@smyril-line.is
Taktu
bílinn með
til Færeyja og Danmerkur 2016
Færeyjar
2 fullorðnir með fólksbíl
Netverð
á mann frá 34.500
Danmörk
2 fullorðnir með fólksbíl
Netverð
á mann frá 74.500
Bókaðu
snemma til aðtryggja þér pláss.Þegar orðið fullt ísumar ferðir
í sumar.
Bókaðu
núna!
Yfirleitt sjást aðeins um tíu snæuglur á ári á Íslandi. Sú sem Alex Máni sá
um liðna helgi flaug of hratt yfir til þess að hann næði af henni meiri
nærmynd en hér sést. Snæugla, Bubo scandiacus, er önnur tveggja teg-
unda ugla á Íslandi, hin er brandugla sem verpir hér að staðaldri.
Snæuglan verpir hér stundum um miðjan maí og eru eggin þá eitt til
fimm talsins. Snæuglur eru 53-66 cm og rúm tvö kg. Kvenfuglinn er
stærri en karlfuglinn. Þær lifa aðallega á rjúpum og öndum, en einnig
vaðfuglum og músum. Þær geta orðið nokkuð gamlar miðað við fugla og
ná stundum 10 ára aldri.
Um tíu fuglar á ári
SNÆUGLA, BUBO SCANDIACUS
www.visindavefur.is
Lómur Óðinshani
Vepja
Helga Sigríður
Valdemarsdóttir
opnar einkasýn-
ingu sína, Sóley, í
Mjólkurbúðinni í
Listagilinu kl. 14 í
dag, laugardag
30. júlí. Um sýn-
inguna segir
Helga Sigríður:
„Áhugi minn á ís-
lenskum lækningajurtum varð til
þess að ég ákvað að nota þær sem
viðfangsefni sýningar minnar og þá
aðallega vegna litar og forms.
Brennisóley varð að þessu sinni fyrir
valinu vegna gula litarins. Guli litur
sóleyjarinnar skreytir græn tún
landsins, fellur vel að björtum bláum
sumarhimni og lífgar upp á gráa rign-
ingardaga. Þetta tignarlega en við-
kvæma blóm lifir villt í íslenskri nátt-
úru og birtist sem kraftmikið og
litríkt blóm í verkum mínum.“
Lækningajurtir viðfangsefni sýningar í Mjólkurbúðinni
Sóley í aðalhlutverki
Helga Sigríður
Stúlknakór Frederiksbergkirkju heldur
tónleika kl. 17 á morgun, sunnudag 1.
ágúst, í Norræna húsinu. Kórinn var
stofnaður árið 1984 af núverandi
stjórnanda kórsins, Lis Vorbeck. Á kór-
ferðalagi sínu til Íslands eru með í för
19 stúlkur ásamt organistanum Allan
Rasmussen. Þær eru þekktar fyrir að
syngja eins og englar við messur í
Frederiksbergkirkju og við aðrar uppá-
komur.
Frítt inn og allir velkomnir.
Stúlknakór Frederiksbergkirkju í Norræna húsinu
Sagðar syngja eins og englar
Kór Stúlknakór Frederiksbergkirkju hefur haldið tónleika víða um heim.