Fréttablaðið - 24.08.2016, Qupperneq 8

Jafnréttismál  Kynbundinn launa-
munur er minnstur þegar fólk er
nýkomið á vinnumarkað og breikk-
ar þegar fólk nálgast fertugsaldurinn
í Bretlandi. Breytingar í starfi í kjöl-
far barneigna skýra verulega þessa
þróun. Þetta sýnir ný skýrsla Insti-
tute for Fiscal Studies (IFS). Ingólfur
V. Gíslason, lektor í félagsfræði við
Háskóla Íslands, segir að óhætt sé
að fullyrða að á Íslandi hafi barns-
fæðingar eða það að vera á barns-
fæðingaraldri neikvæð áhrif á stöðu
kvenna á vinnumarkaði.
Í Bretlandi er launamunur
kynjanna minnstur á þrítugsaldr-
inum, en svo eykst hann úr tíu pró-
sentum í þrjátíu og þrjú prósent á
tólf ára tímabili eftir fæðingu fyrsta
barns. Í skýrslunni eru meðallaun á
tímann skoðuð en ekki árslaun til
þess að koma í veg fyrir skekkju ef
konur vinna styttri vinnuviku eftir
barnsburð.
Sérfræðingar hjá IFS telja að
launamuninn megi rekja til þess að
konur þurfi frekar að sinna skyldum
sem tengjast börnum þeirra, því
hafi þær minni tíma til að vinna í
starfsframa sínum og auka reynslu
sína. Líkur séu jafnvel á að þær
hætti á vinnumarkaði um tíma og
því aukist launamunurinn. Tutt-
ugu árum eftir fæðingu fyrsta barns
hafa konur í Bretlandi  að meðal-
tali starfað fjórum árum skemur
en karlar. Konur eru því að missa af
tækifærum til stöðuhækkana sem
karlmenn fá.
„Bilið milli tímakaups mennt-
aðra kvenna og karla hefur ekkert
minnkað á síðustu tuttugu árum,“
segir Robert Joyce, höfundur skýrsl-
unnar, um niðurstöðuna.
„Það eru ekki margar rannsóknir
til um þetta hérlendis, en allavega
ein sem gerð var sýndi að stór hluti
af skýringunni á launamun karla
og kvenna fælist í því að fjölskyldu-
myndun og foreldrahlutverk hafi
þveröfug áhrif á karla og konur.
Laun kvenna standa í stað eða
lækka en laun karla hækka. Ýmsar
norrænar rannsóknir hafa líka
sýnt þetta. Í Noregi var komist að
þeirri niðurstöðu að þetta útskýrði
um  tuttugu og fimm prósent af
launamun kynjanna,“ segir Ingólfur.
„Það er óhætt að fullyrða að
barnsfæðingar, og bara það að vera
á barnsfæðingaraldri, hefur nei-
kvæð áhrif á stöðu kvenna á vinnu-
markaði. Þess vegna er mikilvægt að
Alþingi samþykki þetta nýja frum-
varp um fæðingar- og foreldraorlof,“
segir Ingólfur V. Gíslason.
saeunn@frettabladid.is
Börn auka launamun
Í Bretlandi eykst launamunur kynjanna úr tíu prósentum í þrjátíu og þrjú pró-
sent í kjölfar barneigna. Barneignir virðast einnig hafa neikvæð áhrif á launa-
mun kynjanna á Íslandi. Almennt hækka barneignir laun karla en ekki kvenna.
Launamunur kynjanna er að meðaltali átján prósent í Bretlandi. FréttaBLaðið/Getty
40
35
30
25
20
15
10
5
0
-5 0 5 10 15 20
✿ launamunur kynjanna eftir fæðingu fyrsta barns
La
un
am
un
ur
(%
)
Ár fyrir/eftir fæðingu fyrsta barns Heimild: IFS
Fyrir
fyrsta
barn
eftir fæðingu
fyrsta barns
Það er óhætt að
fullyrða að barns-
fæðingar, og bara það að vera
á barnsfæðingaraldri, hefur
neikvæð áhrif á stöðu kvenna
á vinnumarkaði.
Ingólfur V. Gíslason,
lektor í félagsfræði
við Háskóla Íslands.
Dýraverndarsamtökin Villikettir
hafa farið þess á leit við bæjarfélög
víðs vegar um landið að gerður
verði samningur við samtökin um
geldingu villikatta. Arndís Björg
Sigurgeirsdóttir, gjaldkeri Villi-
katta, segir samtökin hafa látið
framkvæma hátt í 400 geldingar
á villiköttum síðustu þrjú ár. Eftir
geldinguna sé dýrunum sleppt á ný.
Markmiðið sé að hjálpa dýrunum
á mannúðlegan hátt. „Með gelding-
um hætta slagsmál vegna yfirráða,
þá fækkar meiðslum,“ segir Arndís. 
Þá hafi kettlingar fæðst um hávet-
ur sem átt hafi litla lífsvon og drepist
úr vosbúð á nokkrum vikum. „Við
erum að koma í veg fyrir þessi
skelfilegheit sem dýrin hafa farið
í gegnum reglulega.“ Arndís segir
allar geldingar framkvæmdar af
dýralæknum. Samtökin hafi verið í
samstarfi við fjölmarga dýralækna
sem allir hafi verið tilbúnir að gefa
vinnu sína. Arndís segir samtökin
hafa alls staðar fengið jákvæð við-
brögð við bóninni.
Í bréfi sem Villikettir sendu ráða-
mönnum Ísafjarðarbæjar segir að
aðferðin hafi reynst spara sveitar-
félögum fé sem annars hefði farið
í kostnað vegna kaupa á þjónustu
meindýraeyða. – ih
Vilja samstarf um geldingu villikatta
arndís Björg Sigurgeirsdóttir, gjaldkeri Villikatta.
2 4 . á g ú s t 2 0 1 6 m i Ð V i K U D a g U r8 f r é t t i r ∙ f r é t t a B l a Ð i Ð
2
4
-0
8
-2
0
1
6

0
3
:5
0
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
A
5
3
-B
6
2
C
1
A
5
3
-B
4
F
0
1
A
5
3
-B
3
B
4
1
A
5
3
-B
2
7
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
B

F
B
0
5
6
s
_
2
3
_
8
_
2
0
1
6
C
M
Y
K