Dagblaðið Vísir - DV - 11.08.2015, Blaðsíða 22

Vikublað 11.–13. ágúst 201518 Menning
HamraHlíð 17, 105 reykjavík / Hús Blindrafélagsins / sími 552-2002
Vönduð
lesgleraugu
frá 3.900 kr.
Kona fædd (og framleidd)
Mynd um rithöfundinn og femínistann Violette Leduc
V
iolette Leduc er ástfangin
af hinum tvíkynhneigða
Maurice Sachs. Ást hennar er
ekki endurgoldin, en Maurice
hvetur hana þó til að skrifa. Þegar
hann er tekinn af nasistum flytur
hún til Parísar, þar sem hún verð-
ur ástfangin af hinni tvíkynhneigðu
Simone de Beauvoir. Ást hennar er
ekki endurgoldin, en Simone hvetur
hana þó til að skrifa.
Og margt af því sem Violette skrif-
aði um var bannvara á sínum tíma,
ástir kvenna á milli, samræði bróð-
ur og systur (sem reyndar enn er
bannað), fóstureyðingar og kynferði
kvenna almennt. Myndin er ágæt-
is aldarspegill og helstu persónur
franskra bókmennta á 20. öld koma
fyrir beint og óbeint, Jean Genet og
Sartre og Camus, auk hinna miklu
Simone sem er hér í hlutverki ljós-
móður verka Violette. Þrátt fyrir að
vera hampað af stórskáldum tekst
Violette aldrei að yfirstíga óöryggi
sitt sem virðist tilkomið af því að vera
fædd utan hjónabands og ekki hjálp-
ar að bækur hennar seljast illa.
Simone er sjálf að skrifa Hitt kynið
og á 20 árum breytist margt, „sixtís“
ganga í garð og Violette er hamp-
að sem stórstjörnu, það er merkilegt
að sjá þá tíma verða til sem við enn
búum við. Simone kennir að hjóna-
bandið sé þrældómur konunnar,
sem er ágætis „prequel“ að íslensku
samtímamyndinni Webcam, eða
kannski má frekar segja að Violette
sé það fyrir andann sem Webcam er
fyrir holdið.
Woody Allen gerði fyrir nokkrum
árum síðan hina ágætu Midnight
in Paris, þar sem fræga fólki þriðja
áratugarins í París bregður fyrir, en
Frakkar sjálfir gera þetta betur. Hér
er aðalrétturinn borinn á borð. n
Valur Gunnarsson
valurgunnars@gmail.com
Kvikmyndir
Violette
IMDb 7,0 RottenTomatoes 84% Metacritic 72
Handrit og leikstjórn: Martin Provost
Aðalhlutverk: Emmanuelle Devos
Sýnd í Bíó Paradís
Draugagangur
í sumarfríi
Óliver Máni fer i sumarfrí er
sjötta bókin um sprellfjöruga
söguhetju. Óli-
ver fer í sumarfrí í
Saggakot þar sem
er draugagang-
ur. Óliver eignast
nýjan félaga en er
sá allur þar sem
hann er séður?
Mamma gerir
mistök
Óliver Máni
á afmæli er
fimmta bókin
í bókaflokkn-
um um galdra-
strákinn. Það
er komið að
afmælinu hans Ólivers og
hann getur varla beðið fyr-
ir tilhlökkun. En fyrir mistök
býður mamma hans öllum
óvinum hans í afmælið. Hér
er á ferð bókaflokkur fyrir sjö
ára börn og eldri.
Stráksskapur
í Bíldudal
Jón S. Eyjólfsson og Elfar L.
Hannesson eru höfundar bók-
arinnar Bíldudalsbingó. Þetta er
saga af uppvaxtarárum þeirra á
Bíldudal á níunda áratugnum.
Sögur af prakkaraskap og stráks-
skap í fjörugu þorpi.
Nýjar bækur
Óendurgoldin ást Violetta Leduc var mikill
hugsuður og höfundur en gekk illa í ástarlífinu.
Tónleikar eru líka sjónræn upplifun
n Berglind María Tómasdóttir ræðir samspil nútímatónlistar og sjónrænna listgreina n Cycle Music and Art Festival hefst á fimmtudag
F
immtudaginn 13. ágúst hefst
tónlistar-og listahátíðin Cycles
Art Festival sem haldin er í
fyrsta skipti víðs vegar um
Kópavog. Tónleikar, kvik-
myndasýningar, listasýningar og
námskeið eru meðal annars á dag-
skránni. Hátíðin einbeitir sér sérstak-
lega að samspili tónlistar og annarra
listmiðla og verða meðal annars
haldnar pallborðsumræður á sunnu-
dag þar sem rætt verður um tengsl
nútímatónlistar við aðra list.
Berglind María Tómasdóttir, tón-
skáld og flautuleikari, stýrir umræð-
um og fékk DV forskot á sæluna og
spjallaði við Berglindi um tónlist sem
brýst út úr rammanum. Auk Berglind-
ar verða þátttakendur í pallborðinu
þau Simon Steen Andersen, danskt
tónskáld sem hlaut tónlistarverðlaun
Norðurlandaráðs í fyrra fyrir innsetn-
ingar sínar, Christina Kubisch, þýskt
tónskáld og hljóðlistakona, Eva Wil-
son, þýskur listsagnfræðingur og sýn-
ingarstjóri, og Anthony Burr, banda-
rískur klarinettuleikari og prófessor
við háskólann í Kaliforníu, San Diego.
Sjónræn upplifun á tónleikum
Ein af þeim hugmyndafræðilegu
breytingum sem eru að eiga sér stað
á 21. öldinni er að mörkin milli hinna
ýmsu ramma og sérsviða eru að
brotna niður. Þverfagleiki í fræðum
og listaverk unnin þvert á miðla eru
orðin æ meira áberandi. Þessi þró-
un sýnir sig til dæmis í áhuganum
á að stroka út línurnar milli tón- og
sjónlistar. Cycle music and art festi-
val er haldið í fyrsta skipti í ár en áður
hefur verið haldin Reykjavík Visual
Music-hátíðin sem einnig einbeitti
sér að samspili tónlistar við sjónræna
miðla. Er þetta kannski að verða hluti
af meginstraumnum? „Nei, ég held
ekki. En það er kannski ákveðin vakn-
ing að eiga sér stað,“ segir Berglind.
Það er auðvitað ekki nýtt að lista-
menn reyni að rífa niður múrana
milli hinna hefðbundnu listgreina
og hafa myndlistarmenn lengi notað
hljóð listasafnsins meðvitað í sína list.
„Ég held að núna sé hins vegar meiri
þörf á því að fólk tónlistarmegin verði
meðvitaðra um að tónleikar eru líka
sjónræn upplifun. Í klassík og hefð-
bundinni, akademískri, evrópskri
nútímatónlist hefur ekki verið mik-
il meðvitund um þetta. Þar er oft-
ast verið að vinna með sama formið:
áhorfendur sitja og horfa á upphækk-
að svið, svartklæddir flytjendur í nú-
tímatónlist en í klassík eru þeir í kjól-
fötum. Þetta er ótrúlega staðlað. Þess
vegna er þessi hátíð gott innlegg – og
getur vakið fólk til meðvitundar um
að það er ekki síður upplifun að sjá
tónlistina,“ segir Berglind.
Hefðir teknar sem
sjálfsögðum hlut
Berglind segir staðsetningu tónleika
vera eitt skýrasta dæmið um sjón-
ræna vídd sem hefur afgerandi áhrif
á upplifun áhorfenda af tónlistinni.
Á Cycle verða einmitt nokkur óhefð-
bundin tónleikarými notuð: gamli
Kópavogsbærinn, Kópavogshæli og
Hamraborgin – auk hefðbundnari
rýma í Salnum og Gerðubergi. „Það
er hægt að tala um site specific verk,
sem eru samin fyrir ákveðið rými og
vinna með rýmið. Sú tónlist verður
sjálfkrafa mjög sjónræn. Christina
Kubisch, sem er ein þeirra sem tekur
þátt í pallborðinu á sunnudag, er til
dæmis frægust fyrir sérstakar hljóð-
göngur. Í göngunum sem hún kallar
„Rafsegulrannsókn í borginni“ setur
fólk á sig heyrnartól sem innihalda
skynjara og grípa rafsegulbylgjur í
umhverfinu og gefa fólki færi á að
hlusta á þær,“ segir Berglind.
En það þarf þó oft ekki svo rót-
tæka eða tilraunakennda list til að
brjóta upp formið. „Oft talar fólk –
sérstaklega í klassík og nútímatón-
list – um að það sé að brjóta upp tón-
leikaformið. En þá er fólk oft ekki að
gera meira en að kynna tónleikana,
bara að tala á milli verka eða eitt-
hvað. Það þarf ekki meira til svo að
fólki finnist það vera að taka mjög
stór skref. Sem er ekki skrýtið þegar
maður skoðar hvernig menntun
flestir þarna eru með. Conservator-
ium-menntun í það heila – nú er ég
auðvitað að alhæfa – er ennþá rosa-
lega hefðbundin. Það er svo margt
sem er tekið sem sjálfsögðum hlut.“
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
„Ég held að núna
sé hins vegar meiri
þörf á því að fólk tónlist-
armegin verði meðvit-
aðra um að tónleikar eru
líka sjónræn upplifun.
Berglind María
Berglind María
Tómasdóttir stýrir
umræðum um samspil
nútímatónlistar og
annarra listgreina
sem fara fram í
Tónlistarsafni Íslands
á hádegi á sunnudag.
MynD SIGTRyGGuR ARI