Dagblaðið Vísir - DV - 22.09.2015, Blaðsíða 30

22 Menning Vikublað 22.–24. september 2015
Verið alltaf velkomin í Kolaportið!
Opið laugardaga og sunnudaga kl. 11-17.
Næg bílastæði við
Kolaportið
Það liggja allar leiðir til okkar – veldu þína!
Kolaportið
er umkringt af
bílastæðahúsum.
Vesturgata · Mjóstræti
Fjöldi stæða 106
Ráðhúsið · Tjarnargata 11
Fjöldi stæða 130
Traðarkot · Hverfisgata 20
Fjöldi stæða 270
Kolaportið · Kalkofnsvegur 1
Fjöldi stæða 270
K
V
IK
A

A
llt frá því þrívíddin komst
aftur í tísku með Avatar höf-
um við séð marga heima
og geima spretta fram úr
hvíta tjaldinu. En loksins er sjón-
um beint að okkar plánetu, og hlýt-
ur hæsta fjall jarðar að teljast með
helstu undrum hennar. Fyrsta
Hollywood-stórmynd Baltasars var
Contraband sem gerist í öll þröng-
um rýmum, en honum tekst ekki
síður vel að fanga landslagið hér.
Svo mikilfenglegt er sjónarspilið
að það að fylgjast með mönnum
komast á toppinn er eitt og sér að-
göngumiðans virði – og því stærra
sem sýningartjaldið er því betra.
Margar stórstjörnur fylgja með
í kaupunum, í hvert sinn sem ein-
hver hringir heim svarar heims-
þekkt leikkona símanum. Þó að hér
sé um sanna sögu að ræða finnst
manni persónurnar samt minna
helst til mikið á Hollywood-karakt-
era og stjörnurnar því helst þjóna
þeim tilgangi að við getum þekkt
hina úlpuklæddu fjallgöngumenn
í sundur. Ekki tekst fyllilega, þrátt
fyrir heiðarlega tilraun, að útskýra
hvers vegna þessu fólki er svona
mikið í mun að ganga á Everest.
Handritshöfundinum Beaufoy
tókst betur upp með persónusköp-
unina í myndinni 127 Hours, sem
sagði einnig sanna sögu af manni
sem fer sér að voða með príli.
Ingvar E. Sigurðsson er hér, eins
og í kafbátamyndinni K-19, í hlut-
verki Rússa sem bjargar deginum í
skugga frægari leikara, og hefði að
ósekju mátt gera meira úr hlutverki
hans. Viðbrögð fyrirmyndarinnar
Boukreevs eru og umdeild, sum-
Að príla eða deyja
Valur Gunnarsson
valurgunnars@gmail.com
Kvikmyndir
Everest
IMDb 8,3 RottenTomatoes 90% Metacritic 72
Leikstjóri: Baltasar Kormákur
Aðalhlutverk: Jason Clarke, Jake Gyllen-
haal og Emily Watson
Handrit: William Nicholson og Simon
Beaufoy
121 mínúta
„Svo mikilfenglegt
er sjónarspilið
að það að fylgjast með
mönnum komast á topp-
inn er eitt og sér að-
göngumiðans virði – og
því stærra sem sýningar-
tjaldið er því betra.
Listamennirnir fengu ekki
greitt fyrir Kynleika
n Þörf á vitundarvakningu bæði í samfélaginu og meðal listamanna, segir formaður SÍM
L
istamenn sem tóku þátt í sýn-
ingunni Kynleikar sem nú fer
fram í Ráðhúsi Reykjavíkur
fengu ekkert greitt fyrir fram-
lag sitt til sýningarinnar en
sýningin hafði áður fengið styrk úr
hátíðarsjóði borgarinnar vegna 100
ára kosningaafmælis kvenna.
Gekk illa að safna
hversdagssögum
Markmiðið með sýningunni Af-
rekskonur er að fjalla um fjölbreytt
afrek kvenna og gera framlagi þeirra
til samfélagsins skil í tilefni af hund-
rað ára kosningaafmæli kvenna. Sýn-
ingin átti upphaflega að byggjast á
hversdagssögum sem sendar væru
inn í gegnum vefsvæði sýningarinn-
ar. Þegar illa gekk að koma síðunni í
gang og fáar sögur bárust var með-
al annars gripið til þess ráðs að nýta
aðrar lista- og fræðslusýningar sem
höfðu fengið styrk úr kosningaaf-
mælissjóði borgarinnar til að fylla
Ráðhúsið.
Þetta eru sýningar úr ýmsum
stofnunum og byggjast flestar á sögu-
legum fróðleik á upplýsingaspjöld-
um en aðrar innihalda ný lista-
verk sem takast á við femínisma og
stöðu kynjanna í samtímanum. Upp-
setning á Afrekskonum auk þeirr-
ar viðburðardagskrár sem fylgir sýn-
ingunni kostaði 6,5 milljónir króna
en ekki fást upplýsingar um einstaka
útgjaldaliði sýningarinnar.
Hefðu fengið greitt
Ein af þeim sýningum sem sett var
upp í Ráðhúsinu sem hluti af Af-
rekskonum var nútímalistasýningin
Kynleikar sem hafði upphaflega verið
sett upp í listamannarekna sýningar-
rýminu Ekkisens í ágúst. Fjórtán
listamenn tóku þátt í sýningunni auk
sýningarstjóranna tveggja, Heiðrún-
ar Viktorsdóttur og Sigríðar Þóru Óð-
insdóttur.
Áður en sýningin var opnuð í
Ekkisens þann 22. ágúst hlaut sýn-
ingin þrjátíu þúsund króna styrk úr
hátíðarsjóði borgarinnar til uppsetn-
ingarinnar. Sá styrkur var nýttur til
að mæta kostnaði við auglýsingar og
aðföng – en ekkert til að greiða lista-
mönnunum. Reglur um viðburði
tengda afmælishátíðinni kváðu á
um að þær gerðu þá aðgengilega öll-
um, en ekkert hjólastólaaðgengi er
í Ekkisens svo ákveðið var að færa
Kynleika í Ráðhúsið. Borgin greiddi
flutningskostnaðinn.
Rakel Sævarsdóttir, sýningarstjóri
Afrekskvenna, segir að allir sýningar-
stjórar minni sýninganna hafi fengið
borgað fyrir þá vinnu sem þeir hafi
innt af hendi, en þar sem kostnað-
ur við sýningarnar hafi þegar verið
greiddur úr hátíðarsjóði borgarinn-
ar hafi ekki verið skoðað hvort allir
sem komu að upprunalegri uppsetn-
ingu hafi fengið greitt. Sýningarstjór-
ar Kynleika hafi ekki farið fram á nein
laun til listamanna fyrir sitt framlag
til sýningarinnar. Ef það hefði verið
gert hefðu listamennirnir „auðvitað
fengið greitt“, segir Rakel.
Kynleikar vakti umtalsverða
athygli og deilur eftir að starfsmenn
hússins slökktu ítrekað á ögrandi
myndbandsverkum sem sett höfðu
verið upp í matsal Ráðhússins. Upp-
lifðu einhverjir starfsmenn mynd-
bandsverkin sem kynferðislega
áreitni og var ákveðið að hafa slökkt
á þeim þar til að matartíma starfs-
manna lyki daglega. Rakel segir það
hafa verið meðvitaða ákvörðun að
setja þessa tilteknu sýningu upp í
matsalnum, enda eigi nútímalist að
vera ögrandi auk þess sem rýmið hafi
hentað best fyrir sýninguna. „En okk-
ur finnst það ótrúlega leiðinlegt ef
einhverjum leið illa,“ segir Rakel.
Við borgum
myndlistarmönnum!
Sú hefð að listamönnum sé ekki
greitt fyrir framlag sitt til verkefna –
á meðan aðrir þátttakendur fá greitt
fyrir vinnu sína – hefur verið nokkuð
til umræðu að undanförnu og hef-
ur Samband íslenskra myndlistar-
manna (SÍM) beint sjónum að opin-
berum stofnunum sem ættu að setja
gott fordæmi í málinu. SÍM mun
standa fyrir herferð sem hefst í nóv-
ember undir yfirskriftinni „Við borg-
um myndlistarmönnum!“
„Herferðin er bæði hugsuð sem
vitundarvakning í samfélaginu, að
Kristján Guðjónsson
kristjan@dv.is
„Herferðin er bæði
hugsuð sem vit-
undarvakning í samfé-
laginu, að við skulum
greiða listamönnum fyrir
að sýna, en líka hjá lista-
mönnunum sjálfum. Því
þeir þurfa líka að breyta
sínu viðhorfi og taka ekki
þátt nema þeir fái greitt
Formaður SÍM Jóna Hlín Halldórsdóttir.
MynD JuLÍA RunóLFS Kynleikar Listamennirnir sem unnu myndbandsverk fyrir sýninguna Kynleikar fengu ekkert greitt fyrir vinnu sína.