SÍBS blaðið - 01.02.2015, Síða 23

SÍBS BLAÐIÐ 2015/1 23
ÍSLANDS
SJ
Ó
MA
NNAFÉLAG
markaðarins og sveitarfélögin, þar sem mið
er tekið af aðstæðum í samfélaginu á hverjum
tíma. Mikið hefur verið lagt upp úr því að horfa
til nágrannalanda okkar með það að markmiði
að nýta reynslu þeirra og rannsóknir á atvinnu-
leysi og aðgerðum gegn því á síðasta atvinnu-
leysisskeiði á 10. áratug síðustu aldar.
Sérstök áhersla hefur verið lögð á starfstengd
vinnumarkaðsúrræði og voru sérstök átaksver-
kefni um starfsþjálfun á vinnustað sett í gang á
árunum 2012 og 2013 í samstarfi við atvinnulífið
og sveitarfélögin sem fengu heitin Vinnandi
vegur og Liðsstyrkur.
Einnig var ráðist í sérstakt námsátak haustið
2011 sem fékk heitið Nám er vinnandi vegur, þar
sem tæplega 1000 atvinnuleitendur fóru í nám á
grundvelli átaksins.
Á mynd 1 hér að neðan má sjá hvernig fjöldi
þeirra sem verið hefur atvinnulaus um lengri
tíma hefur breyst frá hruni. Fækkunin skýrist
m.a. af árangri aðgerða sem gripið var til og
áður eru nefnt s.s. Nám er vinnandi vegur (sjá
hring sem merktur 1 á mynd 1) og svo Vinn-
andi vegur (sjá hring 2 á mynd 1). Um áramótin
2012/2013 var bótatímabil stytt úr 4 árum í 3,
en bótatímabilið hafði verið lengt í 4 ár í kjöl-
far hrunsins. Við þessa breytingu fóru um 500
manns af skrá (sjá hring 3 á mynd 1).
Mat á árangri úrræða
Í lok árs 2013 var gerð könnun meðal einstak-
linga sem ekki voru lengur skráðir atvinnuleit-
endur en höfðu verið skráðir sem slíkir í sex
mánuði eða lengur á tímabilinu 2009–2013.
Tilgangur könnunarinnar var að sjá hvar þessir
einstaklingar væru staddir. Meginniðurstaðan
er að stærstur hluti þeirra sem ekki eru lengur
skráðir atvinnuleitendur eru nú í vinnu, eða um
60%, 5% eru í vinnu samhliða námi og 10%
eru í námi. Samtals eru því um 75% þessara
einstaklinga samkvæmt könnuninni í vinnu og/
eða námi. Af þeim sem eftir standa eru 6% farin
af vinnumarkaði sökum aldurs, örorku eða lengri
veikinda og rúm 2% eru í fæðingarorlofi. Eftir
standa um 17% sem svara því til að þeir séu í
atvinnuleit, heimavinnandi eða hvorki í námi né
vinnu án þess að skilgreina það nánar.
Könnunin leiddi í ljós að fyrrverandi atvinnu-
leitendur eru almennt ánægðir með þau úrræði
og verkefni sem þeir tóku þátt í þótt einhvers
mismunar gæti eftir verkefnum og var ánægjan
mest meðal þátttakenda í Nám er vinnandi
vegur. Meirihluti þátttakenda telur að vinnu-
markaðsúrræðin, eða önnur verkefni sem þeir
tóku þátt í, hafi hjálpað þeim við atvinnuleit
og þá einkum sá hópur sem tók þátt í starfs-
þjálfunar verkefnum á borð við Vinnandi veg
árið 2012.
Meginmarkmið allra þessara átaksverkefna var
að bregðast við vaxandi langtímaatvinnuleysi
með áherslu á að koma í veg fyrir að fólk festist
í vítahring þess með þeim alvarlegu afleiðingum
sem það getur haft. Rúmlega 10.000 einstak-
lingar hafa nýtt sér úrræði á hverju ári í kjölfar
efnhagshrunsins haustið 2008.
Þjónusta VMST við fólk með
skerta starfshæfni
Vinnumálastofnun hefur um langan tíma veitt
atvinnuleitendum með skerta starfsgetu þjón-
ustu og ráðgjöf vegna atvinnuleitar og hafa
3-400 einstaklingar notið þessarar sérþjónustu
árlega. Frá árinu 2010 hefur þjónusta „Atvinnu
með stuðningi“ síðan bæst við þessa þjónustu
Vinnumálastofnunar.
Á höfuðborgarsvæðinu var þessi þjónusta lengst
árum
 í
 3,
 en
 bótatímabilið
 hafði
 verið
 lengt
 í
 4
 ár
 í
 kjölfar
 hrunsins.
 Við
 þessa
 br ytingu
 fór

um
 500
 manns
 af
 skrá
 (sjá
 hring
 3
 á
 mynd
 1).

Mynd
 1.
 Fjöldi
 einstaklinga
 sem
 verið
 hafa
 atvinnulausir
 í
 1-­‐2
 ár
 annars
 vegar
 og
 lengur
 en
 2
 ár
 hins

vegar

Mat
 á
 árangri
 úrræða

Í
 lok
 árs
 2013
 var
 gerð
 könnun
 meðal
 einstaklinga
 sem
 ekki
 voru
 lengur
 skráðir

atvinnuleitendur
 en
 höfðu
 verið
 skráðir
 sem
 slíkir
 í
 sex
 mánuði
 eða
 lengur
 á
 tímabilinu
 2009–
2013.
 Tilgangur
 könnunarinnar
 var
 að
 sjá
 hvar
 þessir
 einstaklingar
 væru
 staddir.

Meginniðurstaðan
 er
 að
 stærstur
 hluti
 þeirra
 sem
 ekki
 eru
 lengur
 skráðir
 atvinnuleitendur

eru
 nú
 í
 vinnu,
 eða
 um
 60%,
 5%
 eru
 í
 vinnu
 samhliða
 námi
 og
 10%
 eru
 í
 námi.
 Samtals
 eru
 því

um
 75%
 þessara
 einstaklinga
 samkvæmt
 könnuninni
 í
 vinnu
 og/eða
 námi.
 Af
 þeim
 sem
 eftir

standa
 eru
 6%
 farin
 af
 vinnumarkaði
 sökum
 aldurs,
 örorku
 eða
 lengri
 veikinda
 og
 rúm
 2%
 eru

í
 fæðingarorlofi.
 Eftir
 standa
 um
 17%
 sem
 svara
 því
 til
 að
 þeir
 séu
 í
 atvinnuleit,

heimavinnandi
 eða
 hvorki
 í
 námi
 né
 vinnu
 án
 þess
 að
 skilgreina
 það
 nánar.

Könnunin
 leiddi
 í
 ljós
 að
 fyrrverandi
 atvinnuleitendur
 eru
 almennt
 ánægðir
 með
 þau
 úrræði

og
 verkefni
 sem
 þeir
 tóku
 þátt
 í
 þótt
 einhvers
 mismunar
 gæti
 eftir
 verkefnum
 og
 var
 ánægjan

mest
 meðal
 þátttakenda
 í
 Nám
 er
 vinnandi
 vegur.
 Meiri
 hluti
 þátttakenda
 telur
 að

vinnumarkaðsúrræðin
 eða
 önnur
 verkefni
 sem
 þeir
 tóku
 þátt
 í
 hafi
 hjálpað
 þeim
 við

atvinnuleit
 og
 þá
 einkum
 sá
 hópur
 sem
 tók
 þátt
 í
 starfsþjálfunarverkefnum
 á
 borð
 við

Vinnandi
 veg
 árið
 2012.

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

4,000

4,500

5,000

Ja
n-­‐
09

Ap
r-­‐
09

Ju
l-­‐0
9

O
ct
-­‐0
9

Ja
n-­‐
10

Ap
r-­‐
10

Ju
l-­‐1
0

O
ct
-­‐1
0

Ja
n-­‐
11

Ap
r-­‐
11

Ju
l-­‐1
1

O
ct
-­‐1
1

Ja
n-­‐
12

Ap
r-­‐
12

Ju
l-­‐1
2

O
ct
-­‐1
2

Ja
n-­‐
13

Ap
r-­‐
13

Ju
l-­‐1
3

O
ct
-­‐1
3

Ja
n-­‐
14

Ap
r-­‐
14

Ju
l-­‐1
4

1-­‐2
 ár

Lengur
 en
 2
 ár

11

3
2

Mynd 1. Fjöldi einstaklinga sem verið hafa atvinnulausir í 1-2 ár annars vegar og lengur en 2 ár hins vegar
Meirihluti þátt-
takenda telur að
vinnumarkaðsúr-
ræðin, eða önnur
verkefni sem þeir
tóku þátt í, hafi
hjálpað þeim við
atvinnuleit.