Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.07.2002, Blaðsíða 7

Ritstjóraspjall
Jónsmessudraumur
Þá er sumarið byrjað og nokkrir góðir
sólardagar að baki. Reyndar svo góðir að
flestir landsmenn hafa verið fullir tor-
tryggni og búast við að eldgos, jarð-
skjálftar og alls kyns náttúruhamfarir séu
í uppsiglingu. Svona erum við búin að
sætta okkur við lítið af hálfu veður-
guðanna. Og Jónsmessan líka að baki,
dagurinn eða öllu heldur nótttin þegar allt
getur gerst.
Ég hef verið að velta fyrir mér mikil-
vægi þess að hafa slíkan dag í þjóðtrúnni.
Það getur verið gott fyrir okkur að hafa
slíka daga jafnvel þó þeir séu ekki nema
einu sinni á ári. Dagar þegar allt getur
gerst. í Sögu daganna eftir Árna Björns-
son segir að gott sé t.d. að leita töfra-
grasa, finna lyfjagras, hornblöðku við
kvefi, maríustakk við graftarkýlum,
brennisóley við húðkvillum og fjanda-
fælu svo nokkur séu nefnd. Þjóðtrúin
segir líka að unnt sé að týna náttúru-
steina, svo sem lausnarsteina til hjálpar
konum í barnsnauð, lífsteina til að græða
sár, óskasteina, varnarsteina móti öllu illu
og hulinshjálmsstein.
Jónsmessunóttin er ein af fjórum
nóttum ársins sem hafa þótt magnaðastar
en hinar eru jólanótt, nýársnótt og þrett-
ándanótt. Allar tengjast þær sólhvörfum
sumar og vetur. Þessa nótt er einnig talið
gott að velta sér upp úr dögginni til
lækninga og þjóðtrúin segir ennfremur að
kýr tali og selir fari úr hömum sínum.
Jónsmessa er messa Jóhannesar skírara
og leysti af hólmi forna sólhvarfahátið
þegar dagur er hvað lengstur. Hún var
numin úr dögu helgidaga 1770 og hefur
eflaust aðstoðað landann við að komast
af á erfiðum tímum.
En getum við ef til vill hugað betur
að mikilvægi hins venjulega dags? Eru ef
til vill allir dagar gædddir einhverjum
töfrum? Við ættum að huga betur að
þeim dýrmætu dögum sem við erum að
lifa og hella yfir þá þeim töfrum sem
þeir eiga skilið. Að lifa í nútíðinni, en
enska orðið yfir hana er „present“ eða
gjöf, sú gjöf sem hver mínúta færir okkur
og okkur er ekki ætlað að lifa hvorki í
fortíð eða framtíð heldur í þeirri gjöf
augnabliksins sem nútíðin er. Töfra fram
í henni hið besta mögulega og láta
draumana rætast hvort sem þeir eiga
rætur í Jónsmessu eða öllum hinum
venjulegu dögum ársins.
Gleðilegt sumarfrí!
Og þó að þú sért álfur
Og þekkir eflaust sjálfiw
Að til jyrir svona trítil á tilveran staði nóga
Og betri til að bú 'í
Þá botnar aldrei þú
Hvað löndin eru lítil
En langt til nœstu skóga.
Jónsmessunótt
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 78. árg. 2002
135