Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.07.2002, Blaðsíða 52

fínum reiðhesti einnar frúarinnar í sveitinni. Einn daginn opn-
aði ég dyrnar á biðstofunni og sagði: „Næsti, gerið svo vel“!
„Meeeh,“ var svarið. Nýfætt lamb hafði fótbrotnað og hægasta
leiðin var að leita uppi hjúkkuna. Dýralæknir var í tveggja
klukkustunda akstursijarlægð.
Já, skyldustörfin voru margvisleg. Ónæmisaðgerðir fyrir
vissa hópa ef von var á inflúensu. Venjubundið ferðalag augn-
læknisins. Móttaka krabbameinsleitarteymis. Umsjón með
lyfjabúri allan sólarhringinn. Kynfræðslan fyrir unglingana í
skólanum, sem var eina námsefnið sem ég var beðin um að
kenna, fastakennarar sáu um annað. Eitt sinn dró ég dreng
undan dráttarvél, dauðhrædd um hryggbrot eða eitthvað því
um líkt; sem betur fer hafði bakið á honum sveigst niður á
milli tveggja þúfna. Ég fór í sjúkravitjanir, oft töluverðar
vegalengdir. Ók fólki á flugvöll ef flytja þurfti sjúkling til
Akureyrar. Ég saumaði fjölmargar smáskeinur; fjarlægöi
marðar neglur og þrýsti dentíni í tennur. Ég gæti haldið áfram
til eilífðarnóns. Ekki gleyma því að læknarnir frá Húsavík
komu alla þriðjudaga. Þá reyndi ég eins og ég gat að gera
grein fyrir því sem þeirra beið af læknisverkum.
Launin voru lág en einhverra hluta vegna gleymdi ég gildi
peninga á þessum stað. Nýr fiskur var oft við útidyrnar á
morgnana þegar ég opnaði þær. Einhver hafði þá farið á sjóinn
og munað eftir mér. Stór poki með skógarsveppum var þarna
einn morguninn. Margt i þessa áttina gæti ég tíundað. Einhver
var að borga fyrir einhvern lítinn greiða. Þetta var dásamlegt.
Lítill atburður stendur mér ljósar fyrir hugskotssjónum en
sumt annað. Einn undurfagran sumardag, seinna sumarið sem
ég var þarna, hringdi síminn. Mér var tjáð að tveggja mánaða
gamalt folald hefði lent í gaddavírsgirðingu og slasast illa. Þetta
folald átti að lofa góðu fyrir bóndann á bænum. Ég hringdi í
dýralækninn á Húsavík sem sagðist gríðarlega upptekinn svo ég
fékk leyfi hans til að fást við þetta tilfelli ef mér fyndist ég ráða
við það. Hann sagði um leið að líkast til þyrfti að aflífa folaldið.
Ég safnaði saman öllu sem ég bjóst við að ég gæti þurft að nota
og ók á staðinn. Þegar þangað kom var þarna stóð af hestum
sem hafði verið safnað saman í horngirðingu. Þarna voru einnig
þrír menn af býlinu og reyndu þeir að bægja hrossunum burtu.
Litla dýrið lá skjálfandi af hræðslu í blóði sinu innan um stóðið.
Ég leit á áverkann og sá að hér var um 10-15 sentímetra djúpan
skurð að ræða á hægra framfæti innanverðum upp við búkinn.
Ég reyndi að gæla við folaldið smástund ef ég gæti hugsanlega
byggt upp pínulitið trúnaðartraust milli okkar. Ég talaði við það,
reyndi að fá það til að leggjast þægilega og lykta af mér eins og
það vildi. Ég sprautaði deyfilyfi í sárið, beið aðeins og byijaði
að sauma. Það var eins og það styggðist ef einhver annar ætlaði
að halda því kyrru. Litla dýrið lá grafkyrrt. Ég einbeitti mér að
saumaskapnum og tók ekki effir neinu öðru. Mér leið ekkert
vel; svona atburðir voru ekki daglegt brauð fyrir mér. Allt í einu
leið mér svo undarlega og varð rólegri, það var eins og utanað-
komandi kraftur kæmi yfir mig. Ég leit upp og mætti augum
hryssunnar, móður folaldsins. Við horfðumst í augu nokkur
sekúndubrot. Hún stóð þarna með hverja einustu taug þanda og
180 "
fylgdist með hreyfingum mínum, tilbúin að verja afkvæmið ef
með þyrfti. Aldrei fyrr á hjúkrunarferli mínum, sem þá var um
25 ár, hafði ég upplifað neitt þessu líkt. Það var eins og við
töluðumst við án orða. Hún sagði: „Ég veit nákvæmlega hvað
þú ert að gera.“ Mér fannst ég segja: „Ég reyni eins og ég
mögulega get.“ Mér fannst hún gefa mér styrk. Hún stóð þama
stolt og stíf þar til verkinu var lokið. Þá kom hún nær og nudd-
aði snoppunni í folaldið og þau röltu rólega í burtu. Bóndinn
ljarlægði sjálfur saumana; hann kvað það óþarfa að koma aftur;
allt hafði gengið að óskum. Mínum afskiptum var lokið.
Fólk, sem er nánum samvistum við dýr, þekkir ábyggilega
þessar tilfinningar. Fyrir mér var þetta framandi og einstök
reynsla.
Þegar þú lest þessa litlu frásögn hugsarðu með þér að ég
hafi lítið gert annað en hlynna að dýrum þann tíma sem ég var
þarna. Öðru nær. Ég reyndi bara að gera það sem til var ætlast
og taldi skyldu mína. Allt var eitt, maður og skepnur, land og
haf. Það voru mín forréttindi að fá að vera þátttakandi og ég
naut hverrar mínútu.
Almættið var mér hliðhollt, enginn dó á meðan ég var þama.
Þegar þessi tvö dásamlegu ár voru liðin bjóst ég til brott-
ferðar með blendnum huga. Þegar ég var að fara sagði ein-
hver: „Af hveiju ferðu ekki bara til Þórshafnar, það er þó
læknir þar.“ Ég svaraði stutt í spuna: „Nei, þökk fyrir samt, ég
veit hver fer í veiðitúrana og hver sér um sjoppuna.“
Tekið úr bókinni:
On Nursing - A Literary Celebration - An Anthology
Útgefendur og höfundar:
Margretta Maiden Styles og Patricia Moccia
National League for Nursing - New York
Útgáfunúmer 14-2512
Eftirmáli bókarhöfunda:
Segja má að á margan hátt sé hjúkrunarstarfið í sjálfú sér
skáldskapur í verki. Hjúkrun eins og skáldskapurinn býr yfir
eigin takti, eigin fegurð og eigin minningabrotum.
Hjúkrunarfræðingar tjá sig gjarnan í skrifúðum ljóðum og
valin dæmi eru í þessari bók.
Námskeið:
✓
Askov'm- Kw^ljÓMUR
í BláQöllum 12.-15. september 2002.
Hver ert þú?
Markmiðið er hugljómun, bein upplifún af sannleikanum.
Hefúr hjálpað þúsundum manna í yfir 30 ár til aukinnar
meðvitundar, betri samskipta og meiri lifshamingju. Nánari
upplýsingar og skráning í síma 562 0037 og 869 9293 til 9.
september. Leiðbeinandi er Guðfinna Steinunn Svavarsdóttir.
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 3. tbl. 78. árg. 2002