Ráðunautafundur - 15.02.1989, Qupperneq 200

-192-
Því verður ekki hjá því komist að setja ákveðnar reglur um ýmis atriði sem varða
framleiðslu og sölu á kjöti og kjötvörum til að stemma stigu við þeirri óæskilegu
þróun sem átt hefur sér stað.
Á árinu 1987 bar nokkuð skyndilega á mikilli aukningu í matareitrunartilfellum
vegna salmonellusýkla sem tengdust neyslu kjöts á einn eða annan hátt. Brugðist var
nokkuð hart við af hendi opinberra aðila og ýmsar varnaraðgerðir þá þegar settar í
gang.
Tvær nefndir voru stofnaðar árið 1987 til þess að skoða ástæður þessara
matareitrana og til að koma með tillögur til viðbótar. Önnur nefndin skilaði
umfangsmikilli skýrslu um mitt ár 1988 og önnur nefnd hefur verið skipuð í framhaldi
af fyrri nefnd til að vinna að framgangi tillagnanna og koma með nýjar.
Margar tillagnanna um úrbætur snéru að auknu eftirliti með fóðri og framleiðslu
alifugla- og svínakjöts. M.a. var bent á að bæði þyrfti nauðsynlega að ráða ráðunaut
og dýralækni til aðstoðar við alifuglaframleiðsluna. Mikil áhersla var lögð á aukið
innra eftirlit framleiðslufyrirtækjanna sjálfra á þessu sviði, til jafns við aðrar greinar
matvælaframleiðslunnar.
Þótt tjón einstaklinga og samfélagsins sé jafnan mikið þegar upp koma
matareitranir, þá verður tjón framleiðandanna sjálfra að jafnaði mest og því til mikils
að vinna að sjá til þess eins og kostur er að framleiðsla þeirra sé hrein af
hættulegum matareitrunargerlum.
í þessu sambandi skal minnt á nýlegar umræður í Bretlandi um salmonella í
hænueggjum. Margt bendir nú til að mengun breskra eggja með salmonella sé
umtalsverð eða eitt af hverjum 200, en sama þróun hefur átt sér stað í Bretlandi og
í Bandaríkjunum, að matareitrunum sem raktar hafa verið til neyslu hænueggja hefur
mjög fjölgað. Sýkingin er rakin til Salmonella enteriditis, sem finnst inn í eggjunum
strax eftir varp og í eggjaleiðurum við krufningar.
Hingað til hefur Salmonella mengun í eggjum aðallega orðið til við mengun utan á
skurninu, sem síðan hefur borist inn í eggið við ranga meðhöndlun svo sem brot eða
þvott.
Um gerlafræðilegt ástand eggja hér á landi er lítið vitað. Andaregg eru þekkt
fyrir að geta verið Salmonella menguð sbr. matareitrunin 1962 þar sem menguð
andaregg voru notuð við majónes gerð. Margir hafa haft áhyggjur af sölu
svartbakseggja, þar sem vitað er að ca. 15% svartbaksstofnsins er mengaður
Salmonella. Nokkur sýni eru jafnan tekin árlega úr búðum á vegum
heilbrigðiseftirlitsins, en ekkert hefur fundist. Hænuegg hafa almennt verið talin
nokkuð örugg hvað þetta varðar, en Hollustuvernd mun á næstunni skipuleggja
sýnatökur og rannsóknir á markaðnum hér og fyrirhugað er að setja sérstaka
reglugerð um egg og eggjavörur.
Fastlega má búast við að sama þróun verði hér sem austan og vestan hafs, að