Dagblaðið Vísir - DV - 01.04.2016, Síða 17

Umræða Stjórnmál 17Helgarblað 1.–4. apríl 2016
Kjöreign ehf - Ármúla 21 - 108 Reykjavík
Sími: 533-4040 - www.kjoreign.is
Dan Wiium Hdl, lögg.
fasteignasali, Sími 896-4013
Ólafur Guðmundsson
Sölustjóri, sími 896-4090
Þórarinn Friðriksson Lögg.
fasteignasali, sími 844-6353
Rakel Salóme Eydal
Skjalagerð
Sigurbjörn Skarphéðinsson
Lögg. fasteignasali, skjalagerð
Kjöreign fasteignasala – traust og örugg þjónusta í 40 ár
Ríkisstjórn í skugga skattaskjólsgagna
n Upplýsingar um eignir Íslendinga í skattaskjólum koma ráðherrum í vandræði n Ekki bara á exótískum eyjum n Íslendingar eiga yfir 30 milljarða á Tortóla
Þ
að sem kallað hefur ver-
ið skattaskjól eru svoköll-
uð aflandssvæði þar sem
bankaleynd er mikil. Dæmi
um slík svæði eru Lúxem-
borg, Sviss, Kýpur, Bresku Jómfrú-
areyjar, Jersey og Mön, auk fjölda
annarra. Ekki er ólöglegt að eiga
félög eða fyrirtæki skráð á þessum
svæðum. Geri framteljendur grein
fyrir eignum sínum sem þeir eiga
erlendis hafa skattyfirvöld engar
athugasemdir við hvar þær eru
skráðar. Skiptir þá engu máli hvort
það er í Svíþjóð, Kína eða á Kýpur.
Aðkoma Íslendinga
Nokkru fyrir síðustu aldamót hófu
íslensk fjármálafyrirtæki að byggja
upp viðskiptamódel sem gengu út
á að útibú umræddra fjármálafyr-
irtækja sem staðsett voru erlendis
önnuðust umsýslu í kringum fjár-
muni, einkum ágóða af sölu hluta-
bréfa. Slík umsýsla innibar fjár-
vörslu, stofnun á félögum til að
halda utan um eignir, lánafyrir-
greiðslu og ýmsa tengda þjónustu.
Gríðarlegur fjöldi félaga var
stofnaður, svo skipti hundruðum.
Í langflestum tilfellum voru þau
stofnuð af útibúum íslensku bank-
anna í Lúxemborg og að stærstum
hluta fór sú vinna fram í Kaupþingi
sem kynnti sérstaklega leiðir fyrir
viðskiptavini sína í þessum efnum.
Þá var Landsbankinn einnig virkur
þátttakandi.
Hvernig virkar þetta?
Tilgangurinn með stofnun félag-
anna var í flestum tilfellum ým-
ist að hafa af þeim skattahag-
ræði, að komast alfarið
hjá því að greiða skatta
eða leyna eignarhaldi.
Raunverulegur eig-
andi félags var þá
ekki skráður eig-
andi þess heldur
var skráður eig-
andi annað fé-
lag, einhverjir lög-
menn eða leppar
sem hafa atvinnu
af því að vera skráðir
eigendur. Síðan voru
gerðir baksamn-
ingar sem gengu
út á að raunverulegur
eigandi hirti arð út úr félaginu
og komst þannig hjá því að greiða
skatta hér á landi.
Ýmsir staðir voru valdir til að
skrá félögin á, sum voru skráð í
Lúxemborg en önnur annars stað-
ar. Mörg þeirra félaga sem um ræð-
ir voru skráð á Bresku Jómfrúareyj-
um, einkum á Tortóla. Á síðasta ári
taldi Seðlabanki Íslands að eignir
Íslendinga næmu 31,6 milljörðum
króna á Bresku Jómfrúareyjum,
fyrst og fremst á Tortóla.
Peningarnir í evrópskum
bönkum
Bankareikningar og fjármunir eru
skráðir á félögin á aflandseyjun-
um en eru hins vegar ekki raun-
verulega geymdir þar heldur í
bönkum í Lúxemborg eða öðrum
Evrópuríkjum. Það eru því í raun
einkum félögin, upplýsingarnar,
sem geymd eru á aflandssvæðum.
Þar má finna heimilisföng þar sem
gríðarlegur fjöldi félaga og fyrir-
tækja er skráður til húsa en engin
raunveruleg starfsemi er þar á bak
við, félögin eru í raun skúffufyrir-
tæki utan um einhverjar eignir eða
jafnvel utan um ekki neitt.
Ekki bara á framandi eyjum
Ekki er neinn meginmunur á
skattaskjólum, þau virka öll á svip-
aðan hátt. Þá þurfa þau alls ekki að
vera á framandi eyjum í Suðurhöf-
um. Þannig var Lúxemborg á síð-
asta ári talin í 6. sæti yfir „bestu“
skattaskjól í heiminum í saman-
tekt Tax Justice Network, óháðs
hóps sérfræðinga.
Upplýsingum leynt
Skattyfirvöld hafa fyrst og fremst
horn í síðu aflandssvæða og skatta-
skjóla vegna þess hversu erfitt er að
nálgast upplýsingar þar. Ekki eru til
dæmis veittar banka-
upplýsingar um fé-
lög sem skráð
eru á Bresku
Jómfrú-
areyj-
um
og þeim er ekki skylt að gefa út árs-
reikninga.
Líkt og áður segir er ekki ólög-
legt að stofna eða eiga félög er-
lendis en það sem er fyrst og fremst
athugavert er ef það hvílir leynd
yfir slíkum félögum. Þess eru dæmi
að upp hafi komist að Íslendingar
sem áttu eða eiga félög í skatta-
skjólum hafi ekki gert grein fyrir
eignum sínum á skattframtölum.
Skattyfirvöld hafa hins vegar feng-
ið veður af slíkum undanskotum
og í einhverjum tilvikum höfðað
mál á hendur umræddum einstak-
lingum.
Horfir til betri vegar
Samkvæmt upplýsingum frá emb-
ætti ríkisskattstjóra telja menn þar
á bæ að staðan í þessum efnum sé
heldur að batna. Gagnsæi hafi auk-
ist verulega í skattamálum síðustu
ár. Miklu máli skipti að G20 ríkin
hafi sammælst um að auka upp-
lýsingaskipti sín á milli hvað þetta
varðar. Þá hefur OECD verið fram-
arlega í þessum efnum og svokall-
aðir tvísköttunarsamningar gera
ráð fyrir að ríki skiptist á upplýs-
ingum.
Til umræðu hefur verið að
bjóða einstaklingum sem eiga
eignir í skattaskjólum að gefa sig
fram við skattyfirvöld, koma með
sínar eignir til landsins og greiða af
þeim skatta og vera þar með laus-
ir undan frekari afleiðingum. Slíkt
frumvarp hefur hins vegar ekki
litið dagsins ljós, þótt það hafi ver-
ið boðað. Það gæti verið hvati til
þess að hingað til lands kæmi hóp-
ur fólks með óskattlagt fé og gerði
upp við skattyfirvöld. n
Hvað eru skattaskjól?
að lægja öldurnar og sú ummæli for-
sætisráðherra að hann byggi siðferði
sitt á lögum fóru öfugt ofan í marga.
Spurt er hvort það sé siðferðilega verj-
andi að æðstu ráðamenn í krafti fjöl-
skylduauðs búi í öðru bankaumhverfi
en þjóðin sem þeir leiða, hvort það
hafi verið rétt af forsætisráðherra að
upplýsa ekki um fjárhagslega stöðu
sína og eiginkonu sinnar áður en upp-
gjör föllnu bankanna fór fram, eink-
um í ljósi þess að þau áttu hagsmuna
að gæta. n
Bjarni
Benediktsson
fjármála- og efnahagsráðherra
n Falson & Co.
n Stofnað af Landsbankanum
í Lúxemborg.
n Skráð á Seychelles-eyjum.
Seychelles-
eyjar