Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.2017, Blaðsíða 12

Dagblaðið Vísir - DV - 17.01.2017, Blaðsíða 12
Vikublað 17.–19. janúar 201712 Fréttir Náttúrulegar hágæða gæludýravörur Snævarr reisir stjörnustöð n Stærsti stjörnusjónauki landsins í einkaeigu n Skoðar stjörnur í margra ljósára fjarlægð F jarlægasta fjarreikisstjarnan sem ég hef skoðað er í 1.500 ljósára fjarlægð,“ segir Snæv­ arr Guðmundsson, náttúru­ landfræðingur hjá Náttúru­ stofu Suðausturlands og einlægur stjörnuáhugamaður, í viðtali við DV. Snævarr stendur í stórræðum þessa dagana en hann vinnur nú að því að koma upp stjörnustöð í Nesjahverfi í Hornafirði. Inni í þessari stjörnu­ stöð verður stærsti stjörnusjónauki landsins í einkaeigu en Snævarr flytur tækið inn frá Bandaríkjunum. Aðstaðan innan seilingar Héraðsfréttablaðið Eystrahorn á Hornafirði fjallaði fyrst um fram­ kvæmdir Snævars skömmu fyrir áramót. Sjónaukinn sem um ræð­ ir er gríðarlega öflugur og nákvæm­ ur og segir Snævarr að spegill hans sé 16 tommur sem gerir það að verkum að reisa þarf sérstaka að­ stöðu fyrir hann. Snævarr segist í samtali við DV telja að stærsti sjónaukinn í einkaeigu hér á landi sé um 12 tommur. Í viðtali við Eystrahorn á dögun­ um sagðist Snævarr hafa brugð­ ið á það ráð að reisa aðstöðuna við heimili sitt í ljósi aðstæðna hér á landi til stjörnuathugana. „Veðráttan hér er svo duttlungafull að það verð­ ur að grípa þau tækifæri sem gefast, ef ætlunin er að áorka einhverju í stjarnmælingum. Því er einfaldlega best að hafa aðstöðuna innan seil­ ingar og tækin tilbúin,“ sagði hann. Safnar gögnum fyrir gagnabanka Snævarr hefur verið mikill stjörnu­ áhugamaður í um 30 ár og hefur hann til að mynda mælt og safnað gögnum fyrir alþjóðlegan gagnabanka. Þá má geta þess að hann hefur skrifað um niðurstöður mælinga sinna og er eina slíka grein að finna í nýjasta tölublaði Náttúru­ fræðingsins. Frá árinu 2014 hefur hann haft aðstöðu í stjörnuhúsinu á Markúsarþýfishól þar sem minni sjónauki er til staðar. Vegna þess hve nýi sjónauk­ inn er stór þurfti að reisa sérs­ taka aðstöðu fyrir hann. Skoðar myrkvastjörnur Snævarr hefur á undan­ förnum árum einkum beint sjónum sínum að svokölluðum breytistjörnum eða myrkvastjörn­ um sem í stuttu máli eru afar þétt tvístirni sem sjást í venjulegum stjörnusjónaukum sem ein stök stjarna. „Jörðin okkar snýst um sól­ ina á einu ári en þessar stjörnur snú­ ast hver um aðra á nokkrum klukku­ stundum,“ segir Snævarr til skýringar og bætir við að þessar stjörnur séu í allt frá hundrað til þúsund ljósára fjarlægð frá jörðu. Hlutverk Snæv­ ars er að mæla ljósbreytingar á þess­ um stjörnum, en slíkar mælingar eru tímafrekar og krefjast góðra tækja. Markmiðið þegar á hólminn er kom­ ið er að auka skilning á eðli stjarna og náttúrunnar. „Breytistjörnur eru ein ástæða þess að við höfum skiln­ ing á eðli stjarna og þekkjum ýmis grundvallaratriði þeirra, eins og stærðir, massa og hita,“ sagði Snæv­ arr við Eystrahorn á dögunum. Sjón­ aukinn sem Snævarr hefur fest kaup á er tölvustýrður og mjög nákvæmur. Umtalsverður kostnaður Snævarr segir við DV að fram­ kvæmdir við aðstöðuna á Horna­ firði séu langt komnar. Á húsinu, sem í það heila verður 12 til 14 fer­ metrar að stærð, er svokallað hvolf­ þak. Snævarr sá sjálfur um að smíða hvolfþakið og er nú aðeins beðið eft­ ir að framkvæmdum ljúki svo hægt verði að senda sjónaukann til lands­ ins. Sjónaukinn sem Snævarr flyt­ ur til landsins er engin smásmíði, sjónaukinn sjálfur er 40 til 50 kíló að þyngd og þá fylgja honum aukahlut­ ir sem vega 30­40 kíló. Snævarr seg­ ir við DV að kostnaðurinn við flutn­ inginn sé umtalsverður og gæti hann numið allt að hálfri milljón sem Snævarr þarf að óbreyttu að greiða úr eigin vasa. Útgerðarfyrirtæki á Höfn hefur þó boðist til að greiða hluta kostnaðarins en Snævarr seg­ ist leita að „sponsor“ til að brúa bilið. Aðspurður segir Snævarr að tilgang­ ur sjónaukans sé vísindalegur en áhugamönnum um stjörnuskoðun verði að sjálfsögðu boðið að skoða gripinn og stjörn ur nar þegar hann verður kominn í gagnið. n Einar Þór Sigurðsson einar@dv.is Stjörnuathugunarstöð Stöðin sem Snævarr reisir er 12 til 14 fermetrar að stærð. Hér má sjá aðstöðuna sem sjónaukanum verður komið fyrir í. Mynd CArolyn rUSSo Stjörnuáhugamaður Snævarr hefur lengi haft áhuga á himingeiminum. Hann hefur fest kaup á stjörnusjónauka sem verður sá stærsti hér á landi í einkaeigu. Mynd CArolyn rUSSo „Því er einfaldlega best að hafa að- stöðuna innan seilingar og tækin tilbúin. V e g a m ó t a s t í g u r 4 | 1 0 1 R e y k j a v í k | s í m i 5 1 1 3 0 4 0 | v e g a m o t @ v e g a m o t . i s FRÁ 11–16

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.