Morgunblaðið - 02.02.2017, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 2017
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Sú var tíð-in, aðVene-
súela var talið
ríkasta land
Suður-Ameríku, á grund-
velli þess, að landið bjó, og
býr reyndar enn, að ein-
hverjum auðugustu olíu-
lindum sem fyrirfinnast á
guðs grænni jörð. Það var
í krafti þess auðs sem
Hugo Chavez gat byggt
sósíalistaparadís sína, þar
sem arðurinn af auðlind-
inni var nýttur til þess að
vinna alls kyns vinsælda-
kosningar meðal fátækra í
Venesúela, jafnvel þó að
öllum mætti vera ljóst að
„lífskjarabæting“ þeirra
var byggð á sandi.
Nú eru liðin 18 ár síðan
Chavez náði völdum, og
afraksturinn er kominn
rækilega í ljós. Venesúela
býr við stöðugan skort á
nauðsynjavörum. Óða-
verðbólga ríkir í landinu
og gjaldmiðillinn er verð-
laus. Tilraun seðlabanka
landsins í desember síð-
astliðnum til þess að
skipta út 100 bólivara
mynt fyrir peningaseðla
mistókst hrapallega og
landið stefnir hraðbyri í
greiðsluþrot.
Það sem helst hefur
haldið landinu á floti í
gegnum áföll síðustu ára
eru einmitt olíuauðlind-
irnar og hinn gríðarmikli
útflutningur landsins á ol-
íu, þrátt fyrir verðfall síð-
ustu ára. Nú er hins vegar
svo komið, að olíuflutn-
ingaskipin sem ríkisol-
íufélagið PDVSA rekur
komast ekki einu sinni
lengur úr höfn, þar sem of
dýrt er að gera þau tilbúin
til fararinnar.
Flutningaskipin, sem
eru komin vel til ára
sinna, liggja því við
bryggju, og bíða þess sem
verða vill. Áður en þau
geta lagt úr höfn þurfa yf-
irvöld að sýna fram á að
þau uppfylli alþjóðlega
staðla um öryggi, og ekki
er til fé til þess. Það fé
fæst ekki nema skipin
komist úr höfninni til þess
að flytja olíuna úr landi.
Vegna þrálátra olíuleka
getur það þýtt að skipin
séu föst í allt að tvo mán-
uði áður en þau geta lagt
af stað á ný. Lífæð Vene-
súela er því í
bráðri hættu og
sjálfskaparvítið
er orðið að ill-
viðráðanlegum
vítahring.
Á sama tíma eru horf-
urnar á því að eitthvað
breytist á næstunni því
miður afar neikvæðar. Þó
að stjórnarandstaðan hafi
unnið glæsilegan sigur í
þingkosningum 2015 hefur
Nicolas Maduro, forseti
landsins og arftaki Hugo
Chavez, náð að stjórna
framhjá þeim með dyggi-
legri aðstoð stjórnlaga-
dómstóls, sem handvalinn
var af honum og Chavez.
Tilraunir stjórnarand-
stöðunnar í fyrra til þess
að knýja fram forseta-
kosningar mistókust og
samkvæmt stjórnarskrá
landsins þýðir það, að í
besta falli verður hægt að
neyða Maduro til þess að
segja af sér og láta vara-
forseta sinn taka við völd-
unum þar til kjörtímabili
hans lýkur árið 2018. Með
þetta í huga hefur Maduro
nýverið skipt um varafor-
seta og sett í það embætti
harðlínumann í Chavism-
anum, Tareck El Aissami.
Um leið hafa Aissami ver-
ið fengin talsverð völd í
hendurnar umfram það
sem tíðkast hefur að veita
varaforsetaembættinu.
Eitt af fyrstu embætt-
isverkum Aissamis var að
tilkynna um það að Gilber
Caro, þingmaður stjórn-
arandstöðunnar, hefði
verið handtekinn. Caro er
gefið að sök að hafa verið
með skotvopn og sprengi-
efni í bíl sínum, nokkuð
sem hann þvertekur fyrir.
Það væri svo sem ekki í
fyrsta sinn, sem leiðtogar
stjórnarandstöðunnar í
Venesúela væru sendir í
steininn á vafasömum for-
sendum.
Fangelsun Caro undir-
strikar það, að þrátt fyrir
allt stendur stjórnarand-
staðan í Venesúela mjög
höllum fæti gagnvart óbil-
girni Chavistanna. Það
stefnir því allt í að þeir
Maduro og Aissami muni
nýta næstu mánuði í að
herða enn heljartök sín á
Venesúela, á sama tíma og
þeir draga landið enn neð-
ar í hyldýpið.
Þrátt fyrir olíulindir
stefnir Venesúela
hraðbyri í þrot}
Skorið á lífæðina
É
g get verið alveg ofsalega næmur
á umhverfi mitt. Ég hef til dæmis
veitt því athygli að klipparinn
minn hefur ekki notast við spýt-
una lengi þegar ég læt snyrta
hauskúpuna mína. Á árum áður settist maður
nefnilega gjarnan á spýtu sem lögð var þvert yf-
ir rakarastólinn þegar maður fór í klippingu.
Sjálfsagt sat Jón Steinar vinur minn á spýtu
þegar hann bað um Ruud Gullit-klippingu sem
púki. Honum varð ekki ágengt í þeirri atrennu
en með árunum hafa hárgreiðslur þeirra félag-
anna orðið líkari. Þannig týnist tíminn, myndi
Bjartmar orða það.
Mér datt í hug að útspilið með spýtuna væri
kannski dottið úr tísku. Klipparinn minn getur
verið lunkinn heimspekingur þegar hann er vel
fyrir kallaður. Ég hafði orð á þessu við hann og
klipparinn svaraði því til að „þegar spýtan er ekki lengur
notuð þá þýðir það að maður sé kominn í fullorðinna manna
tölu“.
Kom þetta mér nokkuð á óvart því ég hafði alltaf tengt
þetta með fullorðnu mennina og töluna við fermingar. Ef til
vill hefur Þjóðkirkju ríkisins tekist að hrifsa þessi tímamót
í lífi fólks af Félagi hárgreiðslumeistara með það fyrir aug-
um að markaðssetja fermingarnar. Sé sú raunin þá er ekki
sami broddur í markaðsdeild Þjóðkirkjunnar í seinni tíð.
Athyglisvert er hversu algengt það virðist vera að klipp-
arar séu ágætir heimspekingar. Hvaða bækur er þetta fólk
eiginlega látið berjast í gegnum í Iðnskólanum? Eða kemur
viskan úr þessum „Skóla lífsins“ sem svo marg-
ir Facebook-notendur hafa gengið í? Þess
vegna geta klipparar einnig rukkað svolítið ríf-
lega. Ef þú lætur snoða púkann þinn þá ertu
ekki bara að borga fyrir faglega snoðun fyrir
erfingjann, heldur einnig fyrir þá þjónustu að
yfirgnæfandi líkur eru á því að klipparinn geti
leyst lífsgátuna á jafn stuttum tíma og snoð-
unin tekur. Meðal-klippari með tíu starfsár
undir beltinu úðar frá sér meiri visku en Só-
kratesi tókst að gera á nokkuð langri ævi.
Ódýrasta klipping sem ég hef reyndar fengið
var snoðun hjá Svavari, manni Hildar Elísabet-
ar frænku. Hann er með háskólagráðu í Ástríki
og Steinríki ef ég man rétt og því ekki í nokk-
urri aðstöðu til að rukka fyrir snoðun.
Í gegnum tíðina hefur maður heyrt ófáar
meitlaðar setningar sem fallið hafa á rakara-
stofum á meðan maður reynir að spóla sig í gegnum nokkra
mánuði af Séð og heyrt. Sem er nauðsynlegt til að fylgjast
með ævintýrum Magga vinar míns. Magnaðasta setning
sem ég man eftir á rakarastofu féll eitt sinn þegar lærifaðir
klippara míns var með goðsögn í stólnum á sama tíma og
klipparinn minn sat uppi með mig, dauðlegan manninn.
Goðsögnin var enn við störf þótt komin væri á eftirlauna-
aldurinn svokallaða. Var hún spurð hvort hún óttaðist ekki
alla þá ungu og fersku aðila sem komnir væru í samkeppni
við hana og inn á sama svið? „Á meðan þetta unga fólk
keppist við að finna upp hjólið....þá hjóla ég í burtu.“
kris@mbl.is
Kristján
Jónsson
Pistill
Af fullorðnum mönnum og tölunni
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
FRÉTTASKÝRING
Viðar Guðjónsson
Anna Sigríður Einarsdóttir
Karlmennirnir tveir semeru grunaðir um að hafaorðið Birnu Brjánsdótturað bana voru yfirheyrðir
á ný í fyrradag, tæpri viku eftir að
þeir voru yfirheyrðir síðast.
Grímur Grímsson, yfirlögreglu-
þjónn hjá lögreglunni á höfuðborg-
arsvæðinu sem stýrir rannsókninni,
segir atburðarásina í málinu farna
að verða skýrari. „Þetta skýrist ör-
lítið við hverja yfirheyrslu og við
teljum okkur hafa orðið nokkuð
skýra mynd af því hvernig hún lést,“
segir Grímur.
Játning liggur ekki fyrir í mál-
inu en Grímur tjáir sig að öðru leyti
ekki um það sem fram kemur við
yfirheyrslur, né heldur hvort
mennirnir séu grunaðir um jafna að-
ild að láti Birnu.
Verið í einangrun í 13 daga
Yfirheyrslum var haldið áfram í
gær, en mennirnir hafa nú verið í
einangrun í 13 daga og rennur
tveggja vikna gæsluvarðhaldi yfir
þeim út á hádegi í dag. Grímur sagði
í gær að enn hefði ekki verið ákveðið
hvort farið yrði fram á framlengingu
gæsluvarðhalds, en gerir hann ráð
fyrir því að sú ákvörðun liggi fyrir
árla morguns.
Verði ekki farið fram á fram-
lengingu gæsluvarðhalds verða
mennirnir látnir lausir, en Grímur
segir að ef slík ákvörðun verði tekin
komi til álita að úrskurða þá í ein-
hvers konar farbann. Slíkt sé þó
ákvörðun ákærusviðsins.
Dómtúlk flogið til landsins
Yfirheyrslurnar í gær fóru m.a.
fram á grænlensku og var græn-
lenskum dómtúlk flogið til Íslands
vegna málsins. Grímur segir slíkt
ekki hafa haft bein áhrif á yfir-
heyrslurnar, sem áður fóru fram á
dönsku og ensku, en það sé hins veg-
ar réttur manna að vera yfirheyrðir
á sínu tungumáli. „Það gekk ágæt-
lega þegar verið var að túlka úr
dönsku og ensku, en hins vegar er
best að túlka beint úr móðurmáli
viðkomandi,“ segir hann.
Ekki hefur enn neitt verið gefið
upp varðandi dánarorsök Birnu að
öðru leyti en að henni hafi verið ráð-
in bani. Segir Grímur til athugunar
hjá lögregluembættinu hvort frekari
upplýsingar um dánarorsök verði
veittar. Réttarfræðilegri skoðun er
þó lokið og verið er að vinna að loka-
skýrslu sem væntanlega verður
tilbúin á næstu dögum.
Ekki hefur enn verið staðfest
hvar Birna fór í sjóinn, en Grímur
sagði í samtali við mbl.is á mánudag
að lögreglan hafi nú ákveðnar hug-
myndir um hvar það hafi gerst.
Birna fannst látin við Selvogsvita
fyrir rúmri viku, átta sólarhringum
eftir að hún hvarf. Tilgáta lögreglu
er byggð á ráðgjöf frá sérfræðingum
í hafstraumum og ölduhreyfingum.
Engin endanleg niðurstaða er þó
komin í þá rannsókn.
Enn um fjögurra tíma gat
Þá hefur enn ekki tekist að
kortleggja ferðir rauða Kia Rio-
bílsins milli kl. 7 og 11.30 að morgni
laugardagsins 14. janúar, en lög-
regla er enn að skoða myndefni
sem hún hefur aflað sér og
vinnur þann lista eftir ákveð-
inni forgangsröðun.
Útför Birnu fer fram í
Hallgrímskirkju á föstudag-
inn kl. 15 og tilkynntu
foreldrar Birnu í færslu
á Facebook á mánudag
að blóm og kransar
væru afþökkuð en
bentu fólki þess í
stað á að styrkja
Landsbjörg.
Atburðarásin sífellt
að skýrast betur
Morgunblaðið/ Kristinn Magnús
Minningarstund Gengið var til minningar um Birnu Brjánsdóttur síðastlið-
inn laugardag. Lögregla telur atburásina í hvarfi hennar vera að skýrast.
Lögregla í Danmörku fylgdist
með rannsókn á máli Birnu
Brjánsdóttur í tengslum við
hvarf hinnar dönsku Emilie
Meng, sem fannst látin á að-
fangadag síðastliðinn eftir að
hafa verið leitað síðan í júlí á
síðasta ári. Fram kemur í frétt
danska blaðsins Extrabladet að
danska lögreglan hafi sett sig í
samband við íslensku lögregl-
una og fylgst grannt með
rannsókn á hvarfi Birnu. Eftir-
grennslan lögreglunnar í Dan-
mörku leiddi hins vegar í ljós
að ekki voru nein tengsl milli
málanna tveggja. Emilie
Meng fannst látin á að-
fangadag eftir að hafa
verið saknað frá því í
júlí á síðasta ári.
Fannst lík hennar í
stöðuvatni í Borup
á Sjálandi en hún
sást síðast á
lestarstöð í
Korsør.
Engin tengsl
milli málanna
HVARF DANSKRAR STÚLKU
Grímur
Grímsson