Morgunblaðið - 22.03.2017, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. MARS 2017
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Varðskipin hafa ekki tekið olíu á
Íslandi síðan 1. nóvember 2015.
Fjórum sinnum var fyllt á olíu-
tanka þeirra í Færeyjum í fyrra og
einu sinni það sem af er þessu ári.
Þetta kemur m.a. fram í skriflegu
svari Sigríðar Á. Andersen dóms-
málaráðherra við fyrirspurn frá
Gunnari I. Guðmundssyni, vara-
þingmanni Pírata, um úthaldsdaga
Landhelgisgæslunnar.
Þrjú skip, þrír bátar
Í svarinu kemur m.a. fram að á
árunum 2013-2016 hafi Landhelg-
isgæslan gert út þrjú stór varðskip
(Þór, Tý og Ægi) og þrjá minni
báta (Óðin, Leiftur og sjómælinga-
bátinn Baldur). Skipin sex voru
samtals 301 dag á sjó árið 2013,
386 daga 2014, 297 daga 2015 og
405 daga árið 2016, alls. 1.389 daga.
Dagarnir sem varðskipin sinntu er-
lendum verkefnum, t.d. við landa-
mæragæslu í Miðjarðarhafi, eru
ekki taldir með. Varðskipið Þór var
með flesta úthaldsdaga eða samtals
672 á umræddum fjórum árum.
Landhelgisgæslan setti olíu á
varðskipin í 32 skipti frá 1. janúar
2013 til 24. febrúar 2017. Hluti olíu
sem keypt var í útlöndum var
vegna erlendra verkefna.
Oftast var olía keypt í Færeyjum
eða í 14 skipti á tímabilinu. Þar
voru keyptar rúmlega 5,27 milljónir
lítra sem kostuðu tæplega 380
milljónir króna. Sjö sinnum var
tekin olía á Möltu, tæplega 570
þúsund lítrar sem kostuðu 39,6
milljónir kr. Olía var tekin fjórum
sinnum á Spáni, 394 þúsund lítrar
fyrir tæplega 32 milljónir króna,
þrisvar sinnum var tekin olía á
Ítalíu, tæplega 149 þúsund lítrar
sem kostuðu um 10,2 milljónir. Á
Íslandi var tekin olía í fjögur skipti,
tæplega 275 þúsund lítrar sem
kostuðu rúmlega 25 milljónir
króna.
Meðalverðið á olíulítranum hér
var 91,15 kr, á Spáni var með-
alverðið 81,17 kr., í Færeyjum var
það 72,08 kr., á Möltu var það 69,5
kr. og á Ítalíu 68,7 kr. hver lítri.
Útreikningar á meðalverði eru
blaðamanns.
Olíukaup trufla ekki eftirlit
Fyrirspyrjandi spurði m.a. hve
marga daga Landhelgisgæslan hefði
ekki sinnt eftirlitsstörfum vegna
eldsneytistöku annars staðar en á
Íslandi? Í svarinu segir að olíukaup
á Ítalíu, Spáni og Möltu tengist
landamæragæslu á vegum Frontex
og hafi því ekki haft áhrif á eftirlit
og löggæslu á Íslandsmiðum.
„Áhrifin af ferðum varðskipa til
Færeyja á gæslustörfin eru einnig
hverfandi. Skipin fara jafnan til
Færeyja þegar þau eru við eftirlit í
austanverðri lögsögunni. Um leið
gefst færi á að sinna eftirliti á svæði
innan efnahagslögsögunnar sem
sjaldan er farið um, þ.e. hafsvæðinu
djúpt suðaustur af landinu og á
Færeyjahryggnum. Skipin staldra
yfirleitt mjög stutt við í Færeyjum,
eða rétt sem nemur tímanum sem
olíudælingin tekur. Vera varðskip-
anna utan lögsögunnar er þar af
leiðandi sjaldnast meiri en sólar-
hringur.“
Þá er þess getið að Færeyjar séu
innan alþjóðlegs leitar- og björgun-
arsvæðis sem Ísland er ábyrgt fyrir.
Nokkrar ferðanna til Færeyja voru
nýttar til æfinga með dönskum eftir-
litsskipum og færeyskum varðskip-
um.
Megnið af olíunni keypt ytra
 Landhelgisgæslan kaupir megnið af eldsneyti á varðskipin í Færeyjum, en einnig
á Ítalíu, Möltu, Spáni og Íslandi  Borga talsvert meira á Íslandi en í Færeyjum
Olía á varðskip eftir
löndum og magni
– frá 1. janúar 2013
til 24. febrúar 2017
Heimild: Þingtíðindi
79%
9%
6%
4% 2%
Færeyjar
Malta
Spánn
Ísland
Ítalía
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
„Aðalmálið er að námsgögn séu við
hæfi nemenda og þau séu þeim að
kostnaðarlausu,“ segir Guðbjörg
Ragnarsdóttir, varaformaður Félags
grunnskólakennara, en mikil um-
ræða fer fram meðal kennara og
skólastjórnenda um námsgögn, gæði
þeirra, úrval og fjölbreytni.
Eins og fram kom í Morgunblaðinu
sl. laugardag gagnrýnir Viðskiptaráð
fyrirkomulag á útgáfu námsefnis fyr-
ir grunnskólana. Með því að hafa út-
gáfuna á einni hendi, hjá Mennta-
málastofnun, jafnist fyrirkomulagið á
við ríkiseinokun og það dragi úr
hvata til framþróunar námsgagna.
Námsefni ekki eini mælikvarð-
inn á árangur nemenda
„Fagfólk þarf að koma að gerð
námsgagna og vissulega er ákveðinn
skortur á efni í tilteknum greinum,
eins og list- og verkgreinum. Þannig
hefur það verið í langan tíma, ekki
bara hjá Menntamálastofnun í dag.
Það vantar meira námsefni, ekki síst
til að uppfylla kröfur um að mæta
nemendum þar sem þeir eru staddir.
Um það snýst starf okkar kennara.
Þá er mjög mikilvægt að nemendur
fái sambærilegt námsefni og fjöl-
breytileikinn sé nógu mikill til að
þetta sé gerlegt,“ segir Guðbjörg,
sem telur smæð tungumálsins koma
niður á námsgagnaúrvalinu.
Viðskiptaráð telur að fyrirkomulag
á útgáfu námsefnis í grunnskólana
standi með beinum hætti í vegi fyrir
bættum námsárangri nemenda.
Spurð um þetta segir Guðbjörg fjöl-
marga þætti hafa áhrif á árangur
nemenda. Námsefnið sé þar ekki eini
mælikvarðinn. Jafnvel megi færa rök
fyrir því andstæða, að færa útgáfu á
almennan markað geti leitt til minni
útgáfu. Að hvatinn til að gefa út
námsefni í námsgreinum, sem fáir
stunda eða kostar mikið að gefa út,
hverfi.
Ef setja ætti útgáfu námsefnis á al-
mennan markað þá segir Guðbjörg
það skipta miklu máli að efnið verði
skólunum að kostnaðarlausu og
framboð verði tryggt af nauðsynlegu
efni. Kostnaður megi ekki koma í
veg fyrir að sumir skólar geti haft
aðgang að námsefninu en aðrir ekki.
„Ef fagfólk kemur að, og ef efnið er
fjölbreytt og ókeypis, þá er það aðal-
málið.“
Guðbjörg tekur undir með Við-
skiptaráði að fjármagn í Náms-
gagnasjóði sé of takmarkað. Kenn-
arar og skólastjórnendur þurfi
virkilega að vanda sig við ákvörðun
um í hvað nota eigi peningana.
„Fjárráð skólanna eru ekki með
þeim hætti að hægt sé að kaupa mik-
ið aukreitis efni. Önnur hvor leiðin
er fær; að framleiða meira ókeypis
efni eða auka fjármagn til að sé hægt
að leita víðar fanga.“
Dýrara á almennum markaði?
Svanhildur María Ólafsdóttir, for-
maður Skólastjórafélags Íslands,
segir Menntamálastofnun hafa tek-
ist ágætlega til við útgáfu náms-
efnis og engar rannsóknir sýni að sá
þáttur hafi haft áhrif á náms-
árangur nemenda, líkt og Við-
skiptaráð hélt fram. Þar komi til
ýmsir aðrir þættir en sjálft náms-
efnið. Námsgögnin séu yfirleitt
vönduð og fjölbreytt, en eflaust
megi alltaf gera betur. Ekkert fyr-
irkomulag sé fullkomið.
Hún bendir á að Menntamála-
stofnun beri lögum samkvæmt að
tryggja nægt framboð á námsefni
og mikilvægt sé fyrir skólana að
halda þeim kostnaði í lágmarki.
Svanhildur segir skólastjóra óttast
að námsefnið verði dýrara ef það
fer út á almennan markað.
„Það hafa orðið miklar breyt-
ingar í þessu. Í dag er töluvert af
námsefni á netinu, sem kennarar
hafa nýtt sér vel. Við þurfum líka
að horfa til þeirra breytinga sem
hafa orðið með tilkomu rafræns
námsefnis,“ segir Svanhildur.
Hún tekur undir það með Við-
skiptaráði að fjármagn til Náms-
gagnasjóðs megi vera meira, þann-
ig að skólarnir hafi meira svigrúm
til að verða sér úti um efni sem
Menntamálastofnun nær ekki að
gefa út. Það eigi ekki hvað síst við
um margskonar sérhæft kennslu-
efni og bókaflokka.
Enn skortur á kennsluefni
 Stöðug umræða meðal kennara og skólastjórnenda um námsefni, gæði þess
og fjölbreytni  Tekið undir með Viðskiptaráði um að auka fé Námsgagnasjóðs
Morgunblaðið/Eggert
Námsefni Menntamálastofnun gefur að langmestu leyti út það námsefni sem grunnskólarnir í landinu nota.
Guðbjörg
Ragnarsdóttir
Svanhildur
M. Ólafsdóttir
„Við erum
með ákvæði
í stjórnar-
sáttmálan-
um um að
ríkið færi út-
gáfu náms-
efnis í aukn-
um mæli til
sjálfstæðra
útgefenda.
Ég hyggst
vinna að því að það geti með
einhverjum hætti náð fram að
ganga. Við erum að undirbúa
það í ráðuneytinu að gera ein-
hverjar breytingar á þessu fyr-
irkomulagi,“ segir Kristján Þór
Júlíusson, mennta- og menning-
armálaráðherra.
Hann segist hafa heyrt þau
sjónarmið Viðskiptaráðs að nú-
verandi fyrirkomulag jafngildi
ríkiseinokun í útgáfu námsefnis
og hindri beinlínis framþróun á
sviði námsgagna. Einnig hafi
hann átt fund með fulltrúa Fé-
lags bókaútgefenda, sem telji
einokun ríkisins í námsgagna-
útgáfu óeðlilega.
Kristján Þór segir Mennta-
málastofnun í sínum huga fyrst
og fremst eftirlitsstofnun en
hvaða leiðir eigi að fara til
breytinga sé erfitt að segja til
um. Það verði verkefni ráðu-
neytisins á næstunni og m.a.
hljóti að koma til skoðunar að
efla Námsgagnasjóð þannig að
hann fjármagni alla þessa út-
gáfu. Innihald efnisins skipti
mestu máli.
„Ég er ekki í stöðu til að
ákveða hvað sé best að gera.
Það er hins vegar augljóst að
ákveðnar breytingar hafa átt
sér stað með aukinni tækni. Í
nágrannalöndunum er vinna við
námsefni meira tengd við
skólana en áður var. Flestir sem
um þessi mál véla horfa til þess
að fyrirkomulagið sé barn síns
tíma og það beri að skoða aðrar
leiðir,“ segir Kristján Þór.
Fyrirkomu-
lagið er barn
síns tíma
MENNTAMÁLARÁÐHERRA
Kristján Þór
Júlíusson
Yfirhöfnum í fatahengi, bíllyklum og
fleiru var stolið úr Bústaðakirkju í
Reykjavík síðdegis á mánudag. Að
sögn Pálma Matthíassonar sóknar-
prests er langt síðan svona hefur
gerst í kirkjunni, en brögð voru að
þessu fyrir nokkrum árum. Kirkjan
er nú vöktuð með myndavélabúnaði
sem bægt hefur vágestum frá.
„Svona mál koma alltaf öðru
hvoru,“ segir Heimir Ríkarðsson, lög-
reglufulltrúi hjá Lögreglunni á höf-
uðborgarsvæðinu. „Þjófar fara inn
skóla, íþróttahús, þjónustu-
miðstöðvar og annars staðar þar sem
er lítil gæsla og grípa þar yfirhafnir
og fleira. Oft er líka eftir talsverðu að
slægjast, því vandaðar kuldaúlpur
geta verið 100 þúsund króna virði.
Þetta er mjög dapurlegt.“
Heimir segir að ef einhverjum upp-
lýsingum sé að byggja á í svona mál-
um, til dæmis frásögnum vitna, upp-
tökum úr öryggismyndavélum og svo
framvegis, séu mál af þessum toga
sett í ferli formlegrar rannsóknar.
Stundum sé hinsvegar á litlu sem
engu að byggja og og þá felli lög-
reglan málið niður. sbs@mbl.is
Stálu fatnaði og lykl-
um í Bústaðakirkju
Morgunblaðið/Ásdís
Kirkjan Greipar voru látnar sópa.