Morgunblaðið - 08.08.2017, Qupperneq 20

20
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. ÁGÚST 2017
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Hún varóneit-anlega
skrítin pantaða
könnunin sem
fjölmiðlar kynntu
fyrir skömmu.
Hún var um Rík-
isútvarpið. Það lá í loftinu að
smám saman er að renna
upp fyrir þeim, sem með
hrokafullri sveiflu hafa blás-
ið á alla gagnrýni á þessa
trénuðu ríkisstofnun að sí-
fellt fleirum þykir minna til
hennar koma. Reyndar var
talið að þau fyrirtæki sem
spyrja út úr skoðunum fólks
láti ekki hafa sig í hvað sem
er. En kannski bresta varn-
irnar þegar mikið er í húfi.
Þannig var spurt hvort
þjóðinni þætti rétt að einka-
væða Ríkisútvarpið?! Heil
16% vildu það. Það er mjög
merkilegt ef ekki stórundar-
legt að svo margir svari
slíkri spurningu játandi.
Hver myndi kaupa Ríkis-
útvarpið ef einhver væri svo
bilaður að vilja einkavæða
það? Þetta er fyrirtæki sem
þarf að borga 5.000 milljónir
með á hverju einasta ári. Sá
sem álpaðist til að kaupa
það í einkavæðingu væri
kominn á hausinn eftir kort-
ér.
Eða er verið að gefa í skyn
að hægt sé að setja Ríkis-
útvarpið í einkavæðingu, og
bjóða til sölu á öllu Evr-
ópska efnahagssvæðinu og
segja í auglýsingunni að í
kaupunum fylgi sérstök
heimild til að skattleggja Ís-
lendinga um 5.000 milljónir
á ári næstu öldina? Það
væru þá 500 milljarðar í
kaupbæti. Þetta er engin
smávegis upphæð. Fyrir
hana er hægt að leysa allan
húsnæðisvanda ungs fólks,
byggja ríkisspítala í hverj-
um fjórðungi og blúndu-
leggja hringveginn með
fjórum akreinum og eiga þó
afgang. Þegar „aðeins“ 16%
svara því til að vilja „einka-
væða“ Ríkisútvarpið er það
talið til marks um það hve
almenningur sé háður því.
Og miklu meira sé að marka
það en það að aðeins rétt
rúmt 1% landsmanna hlusti
á „RÚV“ eftir kl. 18.15!
Ætti Árvakur að fá könn-
unarfyrirtæki til að spyrja
(sem vart nokkurt þeirra
fengist til) hvort rétt sé að
þjóðnýta fjölmiðla þess? Og
ef aðeins 1% svaraði þeirri
fáránlegu spurningu játandi
væri komin þjóðarákvörðun
með 99% fylgi um
að fjölmiðlar Ár-
vakurs héldu sínu
striki?
Þessi skrítna
könnun er gott
merki um það að
einhver glæta er
að opnast í súrrandi sjálf-
umgleðinni í Efstaleiti.
Dettur einhverjum á þeim
bæ í hug að Fréttastofa
„RÚV“ sé söluvæn vara?
Það er lífsspursmál fyrir
hana að hafa tekjur snýttar
út úr almenningi til að lifa
daginn af.
Aðrar greinar rekstursins
eru smám saman að gefa eft-
ir í samkeppni við miðla sem
engan stuðning fá, en eru
þvert á móti skattlagðir af
sama ríkisvaldinu og mokar
fé í „RÚV“ af gömlum
óvana.
Björn Bjarnason, fyrrver-
andi menntamálaráðherra,
skrifar eftirtektarverðan
pistil um sama efni og segir
þar meðal annars: „Þeir sem
hlusta á rás 1 vita að þar er
öll metnaðarfull nýsköpun
úr sögunni. Leitast er við að
halda í horfinu með flutningi
á gömlu efni. Kveður svo
rammt að slíkum flutningi
að þess er ekki lengur getið
í dagskrárkynningu frá
hvaða ári viðkomandi efni
er. Mætti ætla að dagskrár-
stjórinn skammaðist sín fyr-
ir allan endurflutninginn.
Nýsköpunin felst í yfir-
borðskenndu lausatali til
kynningar á viðburðum í
auglýsingaskyni og flutningi
á sígildri tónlist í krafti
samvinnu erlendra útvarps-
stöðva – bera þeir þættir af
öðru efni ásamt Hátal-
aranum.
Hnignun ríkisútvarpsins
er augljós. Þar er hvorki við
fjárskort né stjórnmála-
flokka að sakast. Kjarna-
starfseminni hefur einfald-
lega verið fórnað fyrir
eitthvað annað. Æ erfiðara
verður að halda uppi vörn-
um fyrir að skattgreiðendur
standi undir úreltu bákni við
miðlun lélegs efnis þegar
unnt er að ná betri árangri á
hagkvæmari hátt. Einka-
væðing á ríkisútvarpinu er
óskynsamleg, undan starf-
seminni heldur áfram að
fjara. Það á að koma á fót
sjóði á borð við kvikmynda-
sjóð og gera mönnum fært
að keppa um styrki til að
framleiða metnaðarfullt, ís-
lenskt hljóðvarps-, sjón-
varps- og netmiðlaefni.“
Nýbirt könnun segir
miklu alvarlegri
sögu fyrir „RÚV“ en
hið hannaða ferli
átti að gera}
Gruggug könnun
Þ
að þarf lítt að fjölyrða um það
hversu mjög til verri vegar banda-
rísk stjórnmál hafa snúist síðan al-
menningur þar í landi (minnihlut-
inn, reyndar) afréð að velja
kaupsýslumanninn, fasteignabraskarann og
raunveruleikasjónvarpsþáttastjórnandann Do-
nald Trump til forystu sem forseta þjóðarinnar.
Kosningabarátta hans var öll með galnasta
móti en embættissetan hefur síst verið beysn-
ari. Maðurinn er augljóslega galinn og sýnir
það nánast daglega í verki. Hann hefur til að
mynda ekki slakað á æpandi ósannsögli sinni
nema síður sé; hvort sem það snýst um að
standa ekki við gefin orð („ég mun ekki vera
mikið í golfi verði ég forseti“ lýsti hann hátíð-
lega yfir en hefur frá embættistöku verið nán-
ast þriðja hvern dag í fríi, mestanpartinn í
golfi) ellagar að ljúga beinlínis fullum fetum, samanber
frásögn hans um viðtökur á skátasamkomu nýverið. Gall-
inn er bara sá að á tækniöld tekur sekúndur að sannreyna
orð forsetans og þá kemur jafnan í ljós að maðurinn er
raðlygari.
Þetta fer skiljanlega í taugarnar á Trump enda óþolandi
að geta ekki logið sauðsvartan almúgann fullan án þess að
einhverjir uppástöndugir apakettir séu að kanna hvort
eitthvert sannleikskorn leynist í þvælunni. Hann tók
snemma upp á því að kalla fréttir allra virtustu dagblaða
og fréttastofa Bandaríkjanna (New York Times, Wash-
ington Post, CNN, ABC og NBC þar á meðal) einu orði
„fake news“ eða falsfréttir og síðan hann tók
við lyklunum að Hvíta húsinu hefur hann tíst
um 80 sinnum um falsfréttir. Það er þó mesta
furða að hann hafi ekki tíst ennþá oftar því all-
ar fréttir sem ekki henta hans brengluðu ver-
öld eru sjálfkrafa falsfréttir. Upp á síðkastið
hafa til að mynda ítrekað birst niðurstöður
kannana á þá leið að Trump hafi slegið öll eldri
met hvað varðar óvinsældir sitjandi Banda-
ríkjaforseta. Slíkt afgreiddi hann á einu bretti,
eða réttara sagt með einu tísti: „Allar neikvæð-
ar skoðanakannanir eru falsfréttir“ – og fór
svo í golf.
Nú hefur Trump hins vegar stigið skrefi
lengra og opnað eigin fréttastofu þar sem átta-
villtur almenningurinn getur fengið alvöru-
fréttir um foringjann beint í æð, og þarf þar af
leiðandi ekki að stóla á falsfréttasúpuna frá
NY Times og öllum hinum margverðlaunuðu fréttaveitu-
unum sem neita að lepja upp lygaþvæluna úr aumingja
manninum. Trump News munu líkast til hafa KellyAnne
Conway, Stephen Miller og fleiri fyrirbæri úr greni
Trumps í öndvegi enda ærinn starfi að dæla út áróðri fyrir
málstað forsetans á móti öllum „falsfréttunum“ sem benda
með réttu á hvílíkt hneyksli allt embætti Trumps er.
Fréttaskýrendur vestanhafs eru á einu máli um að dag-
skráin jafnist á við þá geggjun sem ríkissjónvarp Norður-
Kóreu bjóði upp á – eða hvað?
Eru þessi viðbrögð ekki bara falsfréttir?
jonagnar@mbl.is
Jón Agnar
Ólason
Pistill
Trompuð veröld
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
SVIÐSLJÓS
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
Það sem kom mér einna mestá óvart var ráðaleysið ísumum skólunum, með allaþá þekkingu sem er til
staðar. Í einum skólanum gekk allt
mjög vel en þar var ekkert meiri eða
dýrari þjónusta en annars staðar,
þar var allt önnur hugsun og öðruvísi
vinnubrögð,“ segir Gunnhildur Ásta
Jóhannsdóttir, sérkennari við Hofs-
staðaskóla í Garðabæ, en í lokarit-
gerð sinni til meistaraprófs í sér-
kennslufræðum við uppeldis- og
menntunarfræðideild Háskóla Ís-
lands skoðaði hún aðstæður fjögurra
nemenda með greiningu á einhverfu-
rófi. Einnig ræddi hún við mæður
þeirra og umsjónarkennara. Eru
nemendurnir í hefðbundnum grunn-
skólum á höfuðborgarsvæðinu.
Gríðarleg álag á mæðurnar
Í rannsókninni leitaðist Gunn-
hildur við að varpa ljósi á reynslu
mæðranna af skólagöngu barna
sinna. Spurð af hverju hún ræddi að-
eins við mæðurnar segist Gunn-
hildur hafa þá reynslu í störfum sín-
um að mestu samskiptin séu við
mæður nemenda, feðurnir haldi sig
oftast til hlés en séu mæðrunum til
stuðnings á fundum og í öðru form-
legu samstarfi heimilis og skóla.
Þetta komi einnig fram í öðrum sam-
bærilegum rannsóknum hér heima
og erlendis.
Gunnhildur segir úrtakið vissu-
lega lítið, og því sé erfitt að alhæfa út
frá niðurstöðunum, en það sé mikill
samhljómur í hennar rannsókn við
aðrar og jafnvel stærri rannsóknir.
Af fjórum mæðrum eru þrjár
einstæðar og Gunnhildur segir þær
vera undir gríðarlegu álagi, bak-
landið sé ekki mikið en þeim mun
meira þurfi þær að berjast fyrir
börnin. Ef þær t.d. óski ekki eftir
þjónustu að fyrra bragði þá standi sú
þjónusta ekki til boða.
Komst Gunnhildur m.a. að því
að samstarf heimilis og skóla var oft-
ast óformlegt og höfðu skólarnir
sjaldnast frumkvæði að samskiptum.
Hún segir hlutverk umsjónarkenn-
aranna, sem hún ræddi við, hafa ver-
ið óskýrt og mótast af ríkjandi við-
horfum innan skólanna.
„Sumum þeirra fannst erfitt að
mæta þörfum barnanna í stórum
nemendahópum sem hentuðu börn-
unum illa. Stuðningur við börnin var
ólíkur eftir skólum en var sjaldan
mótaður út frá þörfum þeirra. Einn
skólanna skar sig úr og var samstarf
og stuðningur veittur út frá þörfum
barnsins með góðum árangri og end-
urspeglaðist í góðu samstarfi heim-
ilis og skóla og ánægju barns, móður
og umsjónarkennara,“ segir m.a. í
ritgerðinni.
Skólar axli meiri ábyrgð
Spurð hvernig hún vilji sjá
skólana standa að málum gagnvart
nemendum á einhverfurófi segir hún
þá verða að axla ábyrgð á raunveru-
legu samstarfi við heimilin. Einnig
verði kennarar að fá meiri stuðning,
rannsóknin sýni að þeir standi oft
einir og þurfi að berjast einir fyrir
sína nemendur. Nemendum með
greiningu á einhverfurófi hefur fjölg-
að mikið innan skólakerfisins. Gunn-
hildur segir engu skipta hvort ein-
hverfa barnanna sé mikil eða lítil,
vandi þeirra sé hinn sami innan skól-
anna.
„Það er sorglegt að sjá hvað
þessir krakkar eru að missa af miklu,
þau fá ekki aðstoð í félagslegum að-
stæðum, þeim líður illa á hverj-
um einasta degi í skólanum,
sérstaklega út frá há-
vaða. Það virðist vanta
skilning og áhuga á að-
stæðum þeirra. Von-
andi mun þessi rann-
sókn stuðla að aukn-
um skilningi á þörfum
barnanna,“ segir hún
að endingu.
Ráðaleysi vegna nem-
enda á einhverfurófi
Morgunblaðið/Ófeigur
Grunnskólar Nemendur á einhverfurófi fá ekki alla þá þjónustu og með-
höndlun sem þeir eiga rétt á. Myndin tengist ekki efni fréttarinnar beint.
Gunnhildur er menntaður
þroskaþjálfi en hefur í rúman
áratug starfað í grunnskóla,
lengst af sem umsjónarkenn-
ari en síðustu ár sem sér-
kennari. Hún starfar nú við
sérkennslu í Hofsstaðaskóla í
Garðabæ.
Gunnhildur segist því hafa
alla starfsævina verið í sam-
starfi við foreldra og börn
þeirra, með einum eða öðrum
hætti. Samstarf við heimili
hafi m.a. falist í foreldra-
viðtölum, símtölum og
tölvupóstsamskiptum. Hún
segir umfangsmesta sam-
starfið hafa verið vegna nem-
enda á einhverfurófi.
Gunnhildur telur mikilvægt
að skólarnir nýti betur sitt
starfsfólk og þá þekkingu
sem þar sé til staðar. Þörf
sé á meiri stuðningi og
samstarfi. Stundum sé
þjónustan heldur ekki
veitt út frá þörfum
barnanna. Tala þurfi
meira við börnin og
foreldrana um hvað
þau vilji.
Nýti betur
starfsfólkið
SÉRKENNSLA Í SKÓLUM
Gunnhildur Ásta
Jóhannsdóttir