Dagsbrún - 01.01.1893, Blaðsíða 2

um svo vel t-il þess, að hann faðirinn elskulegi er liátt upphafinn yfir
oss auma og hrotlega, vérfinnum það svo vel, að hjá honum hlýturkær
leikurinn, réttlætið, almættið og vizkan að vera á hæðsta stigi; ekkert
óhreint, ekkert auðvirðilegt, ekkert ranglátt, ekkert ófullkomið getur
honum verið eiginlegt; sem skapað hefir þenna undraheim, semstjórn-
ar þessum andans öflum, sem hræra sig'hjá mannflokkum þjóðum og
einstaklingum, hjá honum sém er upphaf og aðili hinnar veglegustu
tilfinningar í hjörtum vorum kærleikans. Það er dýrðin hans, sernvér
viljum víðfrægja, það er hans tilbeiðsla, sem vér viljum efla, það er
hugmyndin um hann, sem hinn fullkomna, hreina heilaga og góða,
sem vér viljum reyna að skýra fyrir löndum vorum. Vér höfum svo
átakanlega þreifað á því, að hinar eldri hugmyndir kirkjunnar gefa
ekki Guði hvað Guðs er, og vér höfum fundið svo margar gloppur á
fyrirdœmingar-kenningunni, vér getum meira að segja rakið hana til
upphafs síns og vitum hvaðan hún er komin; vér liöfum séð náttúru-
frœðina, jarðfrœðina, málfrœðina, þjóðafi'œðina (eþnologia) stjórnfrcéð-
ina tæta svo í sundur hinn hókstaflega innhlástur, aðvér myndum ekki
geta litið framan í nokkurn mann, ef vér færum að segja, að hiflían
væri öll guðdómlega innhlásin. Fyrir þessu öllu ætlum vér með Guðs
hjálp, að gjöra fulla grein í hlaði voru. Því er svo varið, hvort sem
er, að engum heilvita hugsandi manni er mögulegt að trúa því sem
guðdómlega sönnu, er hann veit með sjálfum sér að er rangt. Vér
Islendingar höfum allt of lengi legið í draummóki, en nú er dagur
risinn, nú er andi þjóðarinnar vaknaður, nú loks er alþýða manna far-
in að hugsa; hún er farin að finna það, að sjálfs er höndin hollust; að
finna það. að úr því hún á að ábyrgast sjálf, þá þarf hún að hugsa
sjálf, að henni dugir ekki, að hyggja sitt hið helgasta málefni á sögu-
sögn annara, sem þá optlega vilja misjafnt gefast-, eins og gengur.
Þjóðin er vöknuð, vér viljum skýra fyrir henni málefni þetta,sem
frekast er unnt. Mannasetningar eða mannahoðorð hirðum vér eigi
um. Ef tími leyfir getum vér skýrt svo hina helgu sögu, að þar komi
margt í ljós, sem áður hefir hulið verið. Sannleikann, þann fvilsta
sannleika, sem vér þekkjum, viljuin vér boða mönnum. í trúmálum
sem öðru getum vér ekki á öðru byggt enn sannleika þeirn fyllsta, er
vér getum fundið, vei þeim, er annað hugsa, það væri að svívirða og
niðurlægja Guð, svívirða og niðurlægja mannkynið. Það er trú vor,
að vér séum Guðs ættar, hans synir og dœtur, að vér séum andi af hans
anda, sálir af hans sálu, að vér séum einlagt á fullkomnunar cg fram-
farastigi, einlagt á leiðinni, að komast nær og nær föðurnum elskulega.
Margt er hjá oss hogið, margterhjá oss áhótavant, mörg er vbr syndin,