Morgunblaðið - 08.02.2018, Blaðsíða 22

22 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. FEBRÚAR 2018
Við íbúar sem bú-
um í Laufengi, Gull-
engi, Reyrengi, nem-
endur og kennarar í
Borgarholtsskóla og
þeir sem þurfa að
komast í Eirborgir
og á leikskólann í
hverfinu mótmælum
harðlega þeim breyt-
ingum sem voru
gerðar núna eftir
áramótin á leið 6.
Við sem búum í Engjahverfinu
og Grafarvogi og notum strætó
þurfum að geta treyst á að hann
komi á réttum tíma og fari sem
beinasta leið niður í bæ og út úr
hverfinu.
Síðan byggt var í Engjahverfi
hefur strætó ekið um Gullengi og
þjónað okkur ljómandi vel og eng-
inn kvartað. Einu sinni voru
nokkrir vagnar sem fóru um göt-
una, bæði leið 14 og svo 115 og
fleiri, þannig að við gátum valið úr
vögnum. Þá voru nokkrar hrað-
leiðir í boði sem fóru í öll úthverfi
Reykjavíkur, 115 Grafarvog, 110 í
Árbæjarhverfi og 111 og 112 sem
fóru í Breiðholt. Það var fyrir síð-
ustu breytingu á leiðakerfinu.
Síðan breyttist það og ekki til
betri vegar, ferðum fækkaði, hrað-
leiðir lagðar niður og núna er það
bara einn vagn sem er sannarlega
okkar vagn, leið 6, sexan okkar
góða.
Þegar ég frétti að það ætti að
fjölga ferðum gladdi það mig mik-
ið að fá örari ferðir í bæinn en það
sem ég vissi ekki var að í leiðinni
tóku þeir upp á því að breyta leið-
inni, sem enginn skilur af hverju
var gert. Þjónar engum tilgangi
og gerir okkur erfitt fyrir og auk
þess er stoppistöðin við kirkju-
garðinn, ég spurði stjórnar-
formann Strætó hvort meiningin
væri að þjóna þeim sem væru
farnir frekar en okkur sem enn
erum ofar moldu – það er kannski
nýja stefnan hjá Strætó.
Þessi nýja biðstöð er við Borg-
arveg og hann liggur
meðfram kirkjugarð-
inum og það er enginn
að koma þarna langar
leiðir gangandi í fljúg-
andi hálku eins og
færðin hefur verið
undanfarið.
Biðstöð bara öðrum
megin við götuna,
engin hinum megin og
þarna er veðravíti og
austan- og suðaust-
anáttin eru verstu átt-
irnar og þá er nú
betra að vera klæddur í allsherj-
arkuldagalla til að krókna ekki úr
kulda.
Við viljum sem sagt að þið takið
þetta til baka, þið sem stjórnið hjá
Strætó, og farið líka að hlusta á
þá sem nota vagnana og taka tillit
til þess sem þeir segja. Þið eruð
þjónustustofnun og eigið að þjóna
okkar notendunum. Nú er búið að
loka Hlemmi og enginn staður í
boði fyrir farþega. Hvernig væri
að byggja hús fyrir framan Mont-
höllina ykkar og hafa þar afdrep
fyrir farþegana og einnig miða-
sölu.
Við viljum leið 6 aftur og látið
hana halda áfram að þjóna okkar
sem búum í Laufengi, Gullengi og
víðar. Minni á að það eru um 20
þús. manns sem búa í Grafarvogi
og við erum líka kjósendur í vor.
Munið það.
Látið leið 6 keyra fram og til
baka um Gullengi og snúa við í
Spönginni og málið er leyst og all-
ir glaðir.
Með von um að þið leysið málið.
Látum leið 6 aka
áfram um Gullengi
Eftir Katrínu
Þorsteinsdóttur
Katrín Dóra
Þorsteinsdóttir
» Við viljum að leið 6
gangi aftur um Gull-
engi, viljum ekki missa 6
okkar. Við söknum
hennar mikið.
Höfundur er leiðsögumaður, lífeinda-
fræðingur, Grafarvogsbúi og dyggur
notandi strætó.
Fyrir Alþingi liggur
frumvarp sem mun
gera umskurð
drengja, nema af
heilsufarsástæðum,
ólöglegan og allt að
sex ára fangelsi lægi
við brotum á þessum
lögum.
Fyrir 10 árum var
ég nýútskrifaður
hjúkrunarfræðingur í
Danmörku og for-
eldrar nýfædds drengs sem ég
annaðist spurðu mig hvar þau gætu
fengið son sinn umskorinn. Ég
hafði aldrei heyrt um svoleiðis og
varð að spyrja vinnufélaga mína
hvað það væri og hvar það væri
gert. Nokkrum árum síðar var um-
ræða í Danmörku um dreng sem
hafði næstum dáið vegna um-
skurðar og þá varð mér hugsað aft-
ur til litla drengsins. Ég fór að
fylgjast mjög með umræðunum,
lesa mér til um hvað umskurður
væri, hverjir umskæru og af
hverju. Í framhaldsnámi mínu
skrifaði ég lokaverkefni um um-
skurð drengja og síðan er ég búin
að vinna með fjölskyldum og tel
mig því þekkja vel til þessara mála.
Forhúð lítilla drengja er eðlilega
samvaxin kónginum til að byrja
með og hjá langflestum, til að geta
framkvæmt umskurð, þarf að rífa
forhúðina lausa með sérstökum
pinna sem rennt er í kringum
typpið, þangað til hún losnar hring-
inn í kring. Umskurðurinn er þann-
ig framkvæmdur að forhúðin er
annað hvort klemmd (þannig að
blóðflæði stoppi og húðin falli af)
eða hún er skorin af. Vegna aldurs
er ekki hægt að deyfa drengina
nægilega vel. Dæmi hafa verið um
börn sem hafa hreinlega fengið
samanfallin lungu því þau grétu
svo sárt. Önnur verða stjörf og
þeir foreldrar sem eru viðstaddir
telja þá að barnið hafi ekki fundið
fyrir neinu.
Þetta er erfitt að vita og að geta
ekki sem fagaðili stoppað. Í starfi
mínu hef ég talað við menn sem
voru umskornir sem drengir. Oft
hafa þeir engum sagt frá vanlíðan
sinn, þekkja ekkert annað og halda
að þetta sé eðlilegt.
Einn sagði mér t.d.
frá því að honum gæti
ekki risið hold án þess
að húðin rifnaði því of
mikið hefði verið fjar-
lægt af forhúðinni.
Aðrir sem hafa verið
umskornir muna
brennandi sársaukann
sem þeir gátu engum
sagt frá því allir í
kringum þá voru að
fagna þessum trúar-
lega áfanga.
Danski stjórnmála-
maðurinn Halime Oguz greindi frá
því að í Danmörku hefði 10 ára
drengur verið eltur, haldið niðri og
hann umskorinn á móti vilja sínum.
Aðrir drengir segjast hafa barist á
móti og öskrað á hjálp en þeir hafi
verið skammaðir. Æ fleiri Gyðingar
eru farnir að lesa sér til um hvað
felst í umskurði og æ fleiri halda
fallegu athöfnina Brit Shalom þar
sem fætur drengsins eru þvegnir
en enginn umskurður fer fram. Það
að eitthvað hafi verið gert í langan
tíma réttlætir ekki að halda því
áfram. Með þeim rökum hefði
þrælahald aldrei verið afnumið. Í
dag sinni ég ungbarnavernd og hjá
múslimskri fjölskyldu heyrði ég um
mikla félagslega pressu sem þau
voru beitt þegar þau vildu ekki láta
umskera drenginn sinn. Þau sögð-
ust óska þess að þau gætu sagt við
fólk: „því miður megum við ekki
gera það í þessu landi.“
Sumir halda því fram að það sé
hreinlegra að skera forhúðina í
burtu en sömu rök væri hægt að
nota fyrir því að draga neglurnar
af þeim líka, sem við gerum auðvit-
að ekki heldur kennum þeim að
þvo sér! Aðrir segja að umskurður
fyrirbyggi krabbamein í getnaðar-
lim, sem 1 af hverjum 100.000 fær.
Hvað þá með brjóstakrabbamein,
sem er miklu algengara; á að skera
brjóstin af litlum stelpum? Enn
aðrir halda því fram að umskurður
verndi gegn kynsjúkdómum svo
sem HIV, en það er ekki rétt. Ef
einhver vill enn verja þennan sið
vil ég biðja hann í allri einlægri að
fara á netið og finna myndband frá
kennslustund í Anthropology of
Sexuality hjá Georgetown Univers-
ity inni á Youtube. Myndbandið
kallar kennarinn „The Elephant in
The Hospital“ og gerir málinu
mjög góð og yfirveguð skil.
Engin rök sem færð eru fyrir
umskurði skipta máli. Við erum að
tala um grundvallarrétt ein-
staklingsins til að taka ákvarðanir
varðandi eigin líkama. Þessi aðgerð
veldur því að sveinbörn eru kvalin,
eiga á hættu að missa mikið blóð
og fá sýkingar (börn með bleyju!)
og þetta er óafturkræf breyting á
líkama þeirra. Forhúðin hefur um
20.000 taugaenda sem gera getnað-
arliminn næman. Sú næmni tapast
við umskurð þegar kóngurinn er
stöðugt berskjaldaður og verður
með tímanum ónæmari fyrir snert-
ingu og örvun. Það eiga að vera
sjálfsögð mannréttindi að drengir
geti haldið líkama sínum heilum
þegar engin ástæða er til annars.
Með löggjöf er búið að tryggja
réttindi stúlkna og það á ekki að
vera öðruvísi fyrir drengi. Nú þeg-
ar bíða margir um allan heim
spenntir að sjá hvað Íslendingar
gera og við getum skapað fordæmi
varðandi vernd ungra drengja.
Hérna í Danmörku sýna skoðana-
kannanir að um 83% Dana vilja
aldurstakmark á umskurð án lækn-
isfræðilegrar ástæðu. Danir, Norð-
menn og hagsmunasamtök í
Bandaríkjunum og fleiri löndum
horfa nú til Íslands. Ekkert annað
land hefur þorað að banna um-
skurð sveinbarna. Verða Íslend-
ingar fyrstir til að ríða á vaðið?
Ég hvet þingmennina okkar til
að kynna sér málið og greiða at-
kvæði með banni á umskurði
drengja án læknisfræðilegra
ástæðna.
Mannréttindi og jafnrétti
Eftir Írisi Björg
Þorvaldsdóttur »Með löggjöf er búið
að tryggja réttindi
stúlkna og það á ekki að
vera öðruvísi fyrir
drengi. Nú þegar bíða
margir um allan heim
spenntir að sjá hvað
Íslendingar gera.
Íris Björg
Þorvaldsdóttir
Höfundur er hjúkrunarfræðingur og
sundhedsplejerske í Danmörku.
iristhorvalds@gmail.com
Það gerist hér á
hverjum einasta degi
að félagsmenn koma
til skrifstofu Eflingar
með mál þar sem ver-
ið er að hlunnfara
launafólk eða hafa af
því réttindi. Efling
hefur tekið saman töl-
ur innheimtra launa-
krafa á síðustu árum
og nema þær 152
milljónum fyrir árið 2016 og 220
milljónum á síðasta ári. Stærsta
málið á síðasta ári endaði í Fé-
lagsdómi þegar Reykjavíkurborg
var dæmd til að
greiða nær 470 starfs-
mönnum borgarinnar
leiðrétt laun, en að
mati Eflingar er um
að ræða um 50 millj-
ónir króna. Dæmi
voru um að starfs-
mönnum væru greidd
leiðrétt laun sem
námu yfir 600 þúsund
krónum á mann fyrir
tímabilið sem um
ræður. Þetta er ekki
dæmigert mál en auð-
vitað rennur manni til rifja þegar
því er haldið fram í fjölmiðlum að
það þurfi að ryðja hér út þjálfuðu
starfsliði og stjórnarmönnum Efl-
Um 470 starfs-
menn fá tugi millj-
óna í leiðréttingu
Eftir Ragnar
Ólason
Ragnar Ólason
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
HVAR ER NÆSTA
VERKSTÆÐI?