Morgunblaðið - 18.04.2018, Síða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. APRÍL 2018
Eyesland . Grandagarði 13 og Glæsibæ, 5. hæð . sími 510 0110 . www.eyesland.is
RayBan 3016 sólgleraugu
kr. 24.900,-
Sumarið er hér
Frábært
verð á glerjum
Einfókus gler
Verð frá kr. 16.900,-
Margskipt gler
Verð frá kr. 41.900,-
Gleraugnaverslunin Eyesland býður mikið úrval af
umgjörðum á góðu verði – og þú færð frábæra þjónustu.
Verið velkomin!
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Vinnumálastofnun áætlar að at-
vinnuleysi hafi verið 2,4% að jafnaði í
mars. Það mældist til samanburðar
2,2% í sama mánuði í fyrra og meðal-
talið í mars frá 1980 er 3,2%.
Jón Bjarki Bentsson, aðalhag-
fræðingur Greiningar Íslandsbanka,
telur aðspurður útlit fyrir lítið at-
vinnuleysi næstu ár. Vinnumarkað-
urinn sé orðinn sveigjanlegri en
áður, þá m.a. vegna aukins framboðs
af erlendu vinnuafli.
Þegar atvinnuleysistölur Vinnu-
málastofnunar í mars eru skoðaðar
aftur til ársins 1980 koma í ljós tveir
afgerandi kúfar um miðjan tíunda
áratuginn og í kjölfar hrunsins.
Jón Bjarki, sem hefur rannsakað
atvinnuleysi á lýðveldistímanum,
segir þessi tvö tímabil skera sig úr í
hagsögunni. Það sé á þessu stigi ekk-
ert sem bendi til að næsta niður-
sveifla verði svo djúp. Þó sé ekki
hægt að útiloka það.
Markaðurinn hefur breyst
Karl Sigurðsson, sérfræðingur hjá
Vinnumálastofnun, segir vinnu-
markaðinn hafa breyst mikið.
„Eðli atvinnuleysis á árunum
1980-1990 var öðruvísi. Vinnumark-
aðurinn var mun einsleitari. Margir
störfuðu við frumframleiðslu eða í
iðnaði og stóriðju. Mun færri há-
skólamenntaðir voru á vinnumark-
aði. Atvinnuleysi var mestmegnis
bundið við verkafólk og í meira mæli
úti á landi og mjög árstíðabundið. Þá
var atvinnuþátttaka kvenna minni.
Þegar störfum fækkaði kunna sumar
konur að hafa stigið til baka og unnið
heima við,“ segir Karl sem leiðir lík-
ur að því að neikvæð viðhorf til at-
vinnuleysis hafi latt fólk til að skrá
sig atvinnulaust. Meginskýringin á
lægri atvinnuleysistölum á 9. ára-
tugnum sé þó líklega gott atvinnu-
ástand og efnahagsstjórn sem mið-
aði að því að halda uppi atvinnustigi í
landinu.
Markaðurinn nú fjölþættari
„Það var ekki fyrr en á samdrátt-
arskeiðinu á 10. áratugnum sem at-
vinnuleysi fór að verða fjölþættara.
Fólki fór að fjölga mikið í ýmsum
greinum þjónustu og verslunar, há-
skólamenntuðum fór fjölgandi og at-
vinnuþátttaka kvenna varð álíka
mikil og nú. Á vissan hátt er því erf-
itt að bera saman þessi tímabil.“
Varðandi atvinnuleysið í síðasta
mánuði segir Karl vísbendingar um
að atvinnuleysi muni ekki minnka
mikið umfram það sem orðið er.
Atvinnuleysið sé hætt að minnka
milli ára.
Atvinnuleysi í marsmánuði 1980-2018
10%
8%
6%
4%
2%
1980 1885 1990 1995 2000 2005 2010 2015 ’18
Karlar Konur Alls
Heimild: Vinnumálastofnun
10,2%
2,4%
0,4%
0,9%
9,3%
2,4%
0,3%
1,0%
6,5%
8,1%
2,5%
0,4%
1,3%
6,0%
7,1%
Atvinnuleysi lítið
í sögulegu tilliti
 Er 0,8% minna en að jafnaði frá 1980
Jón Bjarki
Bentsson
Karl
Sigurðsson
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Sala á mjólkurafurðum á innan-
landsmarkaði er svipuð fyrstu þrjá
mánuði ársins og hún var á sama
tímabili á síðasta ári. Salan nær því
ekki að mæta þeirri aukningu sem
orðið hefur á mjólkurframleiðslu
þessa fyrstu mánuði ársins. Breyt-
ingar eru í skyrsölu þar sem Ísey
selst betur, á kostnað KEA-skyrs.
Aðalsteinn H. Magnússon, sölu-
stjóri Mjólkursamsölunnar, segir að
sala á viðbiti og ostum sé svipuð og
fyrstu þrjá mánuði síðasta árs og
aukning í rjómasölu. Hins vegar
haldi mjólkursala áfram að minnka
og er það sama þróun og mörg
undanfarin ár.
Aðalsteinn tekur fram að þetta
tímabil sé illa samanburðarhæft þar
sem páskarnir voru í mars í ár en í
apríl á síðasta ári. Mikil sala fylgir
páskunum og því má alveg eins búast
við að salan dali í apríl.
Breytingar í skyrsölu
Sala á skyri hefur minnkað aðeins.
Það er einkum vegna þess að sala á
KEA-skyri dróst saman um 50 tonn.
Á sama tíma jókst sala á Ísey-skyri
um rúm 40 tonn. Skyr undir Ísey-
vörumerkinu selst nú mun betur en
KEA-skyrið en ekki er langt síðan
MS-skyr og KEA-skyr voru á pari.
Aðalsteinn telur skýringuna vera þá
að Ísey er orðið mun þekktara vöru-
merki en KEA, ekki síst meðal er-
lendra ferðamanna. Þá sé meira úr-
val í Ísey-vörulínunni, m.a. fleiri
bragðtegundir.
Sala á jógúrti hefur dregist heldur
saman hjá Mjólkursamsölunni. Að-
alsteinn segir að einhver neyslu-
breyting hafi orðið. Mikið úrval sé af
öðrum vörum sem keppi við jógúrtið.
Ný tegund af jógúrti þróuð
MS er að bregðast við þessu með
þróun nýrrar afurðar. Í nýja jógúrt-
inu verður minna af sykri en í hefð-
bundnum dósum en meira prótein.
Vonast hann til að þessi nýja afurð
komi á markað síðsumars.
Á sama tíma og hægt hefur á sölu
afurðanna heldur mjólkurframleiðsl-
an áfram að aukast, samkvæmt upp-
lýsingum frá Samtökum afurða-
stöðva í mjólkuriðnaði. Framleiðslan
jókst um tæpar tvær milljónir lítra
fyrstu þrjá mánuði árins, miðað við
sama tímabil í fyrra. Heldur hefur
dregið úr aukningunni síðasta mán-
uðinn. Gæti það verið vegna hækk-
unar á innvigtunargjaldi sem Auð-
humla, móðurfélag Mjólkursam-
sölunnar, lagði á til að hægja á
framleiðslunni.
Ísey tekur markaðinn
á kostnað KEA-skyrs
 Mjólkurframleiðslan eykst en salan stendur í stað
Morgunblaðið/Eggert
Mjólk Íslenskir mjólkurframleiðendur bjóða mikið úrval afurða. Nú er með-
al annars verið að þróa nýja gerð af jógúrti til að svara aukinni samkeppni.
Boðið er til tónleika í íþrótta-
húsi Vallaskóla á Selfossi í
kvöld, síðasta vetrardag, í tilefni
af bæjarhátíðinni Vor í Árborg.
Tónleikar hefjast kl. 20 og þar
kemur fram fjöldi tónlistar-
manna af svæðinu. Má þar meðal
annars nefna Labba í Glóru,
Kristjönu Stefánsdóttur, Hjör-
dísi Geirsdóttur, Veðurguð,
hljómsveitina Skítamóral, Karit-
as Hörpu, Magnús Kjartan og
Valgeir Guðjónsson.
Þetta árið er bæjarhátíðin,
sem stendur fram til sunnudags,
hluti af 20 ára afmæli sveitarfé-
lagsins Árborgar og af einstaka
atburðum, auk tónleikanna, má
nefna ljósmyndasýningu þar sem
má sjá 20 ára brot af mannlífs-
sögu sveitarfélagsins. Einnig
tónleika með Agli Ólafssyni í
Stokkseyrarkirkju, opið hús í
Konubókastofunni á Eyrarbakka
og menningarverstöðinni á
Stokkseyri, skátadagskrá á sum-
ardaginn fyrsta og fuglatónleika
með Valgeiri Guðjónssyni í
gamla frystihúsinu á Eyrar-
bakka.
Fjölbreytt dagskrá á Vori í Árborg
Erna Ýr Öldudóttir
ernayr@mbl.is
„Það eru 179 pláss á leikskólum sem
ekki hefur verið hægt að nýta í vetur
vegna manneklu,“ segir Marta Guð-
jónsdóttir, borgarfulltrúi Sjálfstæðis-
flokks, í samtali
við Morgunblaðið,
en hún gagnrýnir
harðlega að Skúli
Helgason, for-
maður skóla- og
frístundaráðs
Reykjavíkurborg-
ar, hafi talað um
að „einungis“ 150-
160 börn yrðu
ekki komin með
leikskólapláss í haust. Ummælin voru
höfð eftir Skúla í frétt sem birtist í
Morgunblaðinu á laugardaginn sl.,
þar sem hann svaraði gagnrýni vegna
mikils fjölda barna á biðlista eftir
leikskólaplássi.
„Þarna erum við að tala um 150-160
fjölskyldur í borginni sem munu ekki
fá leikskólapláss í haust, þrátt fyrir
yfirlýsingar meirihlutans um að bæta
við 750-800 nýjum leikskólarýmum,“
segir Marta og segir það frétt í sjálfu
sér að Skúli viðurkenni að 150-160
börn verði ekki komin með leikskóla-
pláss í haust.
Fögur fyrirheit fyrir kosningar
„Hann þarf líka að útskýra hvernig
á að bjóða öllum þessum fjölda leik-
skólapláss í haust þegar 179 pláss eru
laus núna sem ekki er hægt að bjóða
upp á,“ segir Marta og bætir við að
biðlistinn lengist hratt og hafi aldrei
áður verið svona langur. „Fyrir ára-
mót voru um 900 börn á listanum, en
skv. tölum sem voru birtar í mars sl.
var sú tala komin upp í 1.629. Það er
ekki eðlilegt, vandinn hefur aldrei
verið svona gríðarlegur. Fólk er að
flýja húsnæðisskort í borginni yfir í
önnur sveitarfélög og nú einnig skort
á leikskólaplássi fyrir börnin sín,“
segir Marta og gefur lítið fyrir fyr-
irheit um 750-800 ný leikskólapláss
rétt fyrir kosningar.
Marta gefur lítið
fyrir svör Skúla
 Segir 179 leikskólarými vera ónýtt
Marta
Guðjónsdóttir