Verslunartíðindi - 01.08.1935, Qupperneq 21

VERSLUNARTÍÐINDI
97
Landsbankinn og sjávarútvegurinn.
Eftir Ólaf Thors, alþm.
Á þeim fimtíu árum, sem liðin eru frá
stofnun þjóðbankans, Landsþanka ís-
lands, hefir atvinnulíf Islendinga tekið
örari og stórfeldari vexti en áður á þús-
und árum, og hefir vöxtur þjóðbankans og
framfarir atvinnulífsins fylgst að í svo
nánum tengslum, að eigi verður sundur
greint, enda hefir þjóðbankinn lengst af
verið langvoldugasta peningastofnun
landsins, og mestu um það ráðið, í hvaða
farveg fjárstraumnum var beint. Er það
mikið vald, og þeim mönnum, er á því
halda, mikill vandi á höndum, ekki síst
þegar saman hafa farið hinar stórfeld-
ustu framfarir og gerbreyting í öllu at-
vinnulífi og lifnaðarháttum þjóðarinnar
og umrót það og glundroði í fjármálum og
viðskiftum alls hins mentaða heims, er
upp úr ófriðnum mikla spratt, og enn
virðist vera í vexti. Hefir það og eigi
dregið úr örðugleikunum, að eftirspurn
eftir lánsfje er hjerlendis svo mikið meiri
en framboðið, að hjer verður eigi treyst
gildi sumra þeirra ráða, er víða erlendis
þykja vel hafa gefist, og ljett hafa þeim,
er þar hafa forystu þeirra mála, viður-
eignina við hina margbreytilegu örðug-
leika fjármálalífsins.
Það höfuðeinkenni fjármálastjórnar
Landsbankans, sem um langt árabil — og
raunar alt frá því að aðal framfaraskeið-
ið hefst hjer á landi — hefir markað
dýpst spor í þjóðlífið, er skjótur og glögg-
ur skilningur á breyttum viðhorfum og
nýjum þörfum þjóðarinnar. Með fullri og
hiklausri djörfung og tilhlýðilegri var-
færni hefir Landsbankinn stýrt göngu
þjóðarinnar á framfarabrautinni, og þeg-
ar litið er til hinna mörgu og margvíslegu
örðugleika, sem við hefir verið að etja,
er það sanngjarn dómur, að bankanum
hafi farist forystan vel og giftusamlega
úr hendi, enda jafnan átt á að skipa mik-
illi starfhæfni og giftudrjúgum vitsmun-
um.
Aðstaða þjóðbankans til útvegs lands-
manna er glöggur vottur góðrar fjármála-
forystu bankans. I þúsund ár höfðu Is-
lendingar þolað hlutskifti hinnar fámennu
þjóðar, sem í hrjóstugu landi sækir dag-
legt brauð í óræktaða jörð, án þess að til-
einka sjer nauðsynlega þekkingu og
tækni, og þannig dregið fram menning-
arlítið líf, oftast við fáheyrða fátækt eða
jafnvel sult og seyru. Á örfáum áratugum
tekur svo alt atvinnulífið algjörum
stakkaskiftum. Með þilskipaútgerðinni, en
einkum þó botnvörpuveiðunum, gerast ís-
lendingar fiskiveiðaþjóð og komast í einni
svipan í tölu stærstu saltfiskútflytjenda
heimsins. Hin nýja útflutningsvara færir
þjóðinni áður óþekt skilyrði til þess að
lifa lífi menningarþjóðar, og gerir hana
jafnframt bæra um að endurheimta póli-
sem ekki hefir verið árangurslaus. Þróun
viðskiftanna í framtíðinni mun enn frekar
bundin örlögum Landsbankans en verið
hefir undanfarna tíma. Á bankanum hvílir
sá vandi, að gæta heilbrigði og jafnvægis í
öllum rekstri þjóðarinnar, og þeir, sem nú
sinna því vanþakkláta starfi, að fást við
verslun, óska einkis frenuir en að það megi
takast. Þess vænta allir, að gifta bankans
megi haldast og fara vaxandi, svo að hann
fái unnið starf sitt þjóðinni til heilla, hvað
sem á bak kemur.