Morgunblaðið - 12.06.2018, Síða 31

MENNING 31
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚNÍ 2018
Mennirnir elskuðu jörðinasvo mikið að þeir eydduhenni, gleyptu hanagjörsamlega. Síðan yf-
irgáfu þeir hana því ekkert var eftir,
og eftir hvarf þeirra óx náttúran og
stofnaði ný lönd.
Þessi tilvitnun er innblásturinn að
verkinu The Lover eftir Báru Sig-
fúsdóttur sem var sýnt í Tjarnarbíó
á vegum Listahátíðar í Reykjavík,
dagana 7. og 8. júní. Verk ljósmynd-
arans og myndlistarmannsins
Noémie Goudal sem gerði sviðs-
myndina urðu danshöfundinum að
yrkisefni.
The Lover er sjónrænt dansverk,
hugleiðing um samband manns og
náttúru. Dansarinn birtist okkur
sem einhverskonar vera, mannleg
eða dýrsleg. Hreyfingarnar ein-
kennast af titring eða kippum, fyrst í
handleggjunum sem eru líkt og þeir
séu grónir fastir við sviðið – jörðina
en svo færast hreyfingar út í allan
líkamann. Hann – líkaminn – um-
breytist í gegnum verkið með hreyf-
ingum sem virðast vera stýrðar af
einhverju æðra afli. Bára hefur þró-
að þennan einstaka hreyfistíl til að
miðla hugmyndum sínum en það
sem við sjáum er mjög opið fyrir
túlkun áhorfandans.
Hún notar einangrunaraðferð þar
sem hún hreyfir einn líkamspart,
þannig að athygli áhorfenda beinist
að honum. Þannig er jafnvel hægt að
gleyma því að þetta sé líkami, heldur
birtist eitthvað annað, og það er ein-
staklingsbundið hvað hver sér. Í að-
ferðafræði dansarans má greina
samruna og stríð náttúrunnar og
manneskjunnar, sem skapar mekan-
ískt flæði, og hún verður bæði
ómanneskjuleg og ódýrsleg. Nær-
vera hennar er einlæg, og úr andlit-
inu má bæði lesa fegurð og trega,
rétt eins og ástin er. Hún tekur
áhorfendur með í ferðalag þar sem
gjörðirnar á sviðinu tala, fremur en
að flytjandinn sé að kommenta á við-
fangsefnið sitt. Hún gefur áhorfand-
anum möguleika á að hugleiða sam-
band sitt við náttúruna.
Tónlistin endurspeglar togstreitu
náttúru og mannsins, sköpunar og
eyðileggingar, með annars vegar
fagurri fiðlutónlist eða hljóðum sem
minna á kirkju, og hins vegar fjar-
lægum ógnvekjandi drónum. Hún
minnir á drauma og bið, millistig
milli lífs og dauða, og á endanum er
eins og hún gleypi okkur og við
drukknum í henni.
Verkið er um togstreituna á milli
hins mannlega og hins náttúrulega,
og eru mörkin þar á milli óljós. Í
gegnum verkið á sér stað flæðandi
umbreyting, bæði í líkama dansar-
ans en líka með stórkostlegri lifandi
sviðsmynd sem kallar ekki síður á
athygli áhorfandans.
Fyrir aftan dansarann er veggur
með ljósmynd af grísku hofi, tignar-
legum súlum og í botninum má sjá
eitthvað sem er falið með teppi.
Tákn fyrir grunnstoðir vestrænnar
menningar. Hofið er gamalt og ryk-
ugt, það er fallegt en það er autt.
Það liggur einhver nostalgía yfir því,
leifar stórkostlegs heims, sem nú
hefur verið yfirgefinn.
Vatn, jafnt tákn um upphaf lífsins
sem og eyðileggingu, ræðst á sviðs-
myndina, eins og stífla sem brestur,
hofið flosnar af og náttúran brýst út.
Þetta er dáleiðandi sjón, og mjög
spennandi. Að bíða í óþreyju eftir að
bútarnir detti af, vonbrigði þegar
það gerist ekki og fullnæging þegar
stór bútur losnar. Þetta verður eins
og keppni þar sem áhorfandinn er í
liði með náttúrunni. Veran horfir til
baka á heiminn umbreytast, þegar
bútarnir detta koma hljóð sem falla
inn í hljóðmyndina og bergmála með
upplifuninni.
Þema Listahátíðar í ár er
„Heima“, og því ekki skrítið að
margir íslenskir listamenn kjósi
náttúruna sem viðfangsefni sitt, eins
og sjá má á myndlistarsýningu há-
tíðarinnar, Einskismannslandi.
The Lover vekur ekki síður hug-
leiðingar um það hver á land, hver á
náttúruna. Geta mennirnir gert það
sem þeir vilja við jörðina, þegar við
höfum aðeins búið hér í brotabrot af
sögu hennar, og hún hefur valdið til
þess að tortíma okkur. Höfum við
misst virðinguna fyrir henni, og er-
um hætt að óttast hana? Eins og
ættbálkar fortíðarinnar og sum sam-
félög í dag gera. Hvað varð um ást-
arsamband mannanna við náttúr-
una? Verkið minnir okkur á eilífðina,
á allan tímann sem hefur liðið og á
eftir að líða. Það er líka jákvætt, gef-
ur okkur von um endursköpun án
mannana.
Að hugsa í skammtímalausnum
neyslusamfélagsins, eins og að eyði-
leggja stór landsvæði, þurrka upp
fossa, til að leysa vandamál og fyrir
skammvinnan hagnað fárra – er ekki
farsælt til lengdar. Það þarf að
hugsa til framtíðar, þar sem verð-
mæti einstakrar ósnertrar náttúru
og óbyggðra víðerna munu aukast
verulega í sífellt manngerðri heimi.
Óspillt eyðiland er það dýrmætasta
sem við eigum og ástæðan fyrir því
að fólk annarra landa flykkist hing-
að. The Lover minnir okkur á það
hvað við erum í raun ómerkileg í
samanburði við ótrúlega náttúru
þessarar jarðar. Það er óásættan-
legt að maðurinn eyðileggi hana, og
hún mun berjast á móti.
Bára Sigfúsdóttir er verulega
spennandi danshöfundur sem kafar
á dýptina og kann að skapa áleitin
verk sem krefjast þess að við tökum
afstöðu. Við þurfum fleiri slíka höf-
unda.
Ljósmynd/Aëla Labbé
Spennandi „Í gegnum verkið á sér stað flæðandi umbreyting, bæði í líkama dansarans og líka með stórkostlegri lif-
andi sviðsmynd sem kallar ekki síður á athygli áhorfandans,“ segir rýnir um The Lover Báru Sigfúsdóttur.
Tjarnarbíó
The Lover bbbbn
Dansari og danshöfundur: Bára Sigfús-
dóttir. Ljósmyndari: Noémie Goudal.
Sviðsmynd: Noémie Goudal og 88888.
Arkitekt: Jeroen Verrecht. Tónlist og
hljóð: Borko. Lýsing og tækni: Kris Van
Oudenhove. Dramatúrg: Sara Vander-
ieck. Tjarnarbíó - Listahátíð í Reykjavík,
7. júní 2018.
NÍNA
HJÁLMARSDÓTTIR
DANS
Að elska jörðina
og eyðileggja hana
Breski dægurlagasöngvarinn
Robbie Williams mun koma fram á
stuttri setningarhátið Heimsmeist-
aramótsins í knattspyrnu á þriðja
tímanum á fimmtudagin kemur, áð-
ur en heimamenn, Rússar, og Saudi-
Arabar mætast í upphafsleik móts-
ins á Luzhniki-leikvanginum í
Moskvu. Auk Williams mun rúss-
neska sópransöngkonan Aida Gari-
fullina koma fram sem og brasilíski
knattspyrnukappinn Ronaldo, leik-
maður sigurliða keppninnar árin
1994 og 2002.
Haft er eftir Williams í The
Guardian að hann sé ánægður og
spenntur yfir að fá að koma fram við
setninguna og að þar rætist gamall
æskudraumur. Ronaldo segir opn-
unarleikinn ætíð mjög táknrænan.
Eftir alla vinnu keppnisliðanna „er
heimurinn skyndilega mættur heim í
garð til gestgjafanna að fagna ást
sinni á knattspyrnunni“.
Robbie Williams, Garifullina og Ronaldo
Vinsæll Williams gladdi aðdáendur
í Laugardalshöll fyrir 19 árum.
Leikstjórinn Quentin Tarantino
hefur ráðið hóp af kvikmynda-
stjörnum til að leika í næstu kvik-
mynd sinni, en efniviðurinn er sótt-
ur í heim leikaranna og mun hún
heita Once Upon a Time in Holly-
wood. Samkvæmt tímaritinu Var-
iety mun Al Pacino í fyrsta skipti
leika undir stjórn Tarantino – hann
fer með hlutverk umboðsmanns
leikarans sem Leonardo DiCaprio
leikur. Brad Pitt verður einnig í
stóru hlutverki.
Kvikmyndin gerist árið 1969 og
fjallar um bræður sem Di Caprio og
Pitt leika. Inn í söguna blandast
fjöldamorð Charles Manson og
fylgjenda hans, þar á meðal á leik-
konunni Sharon Tate sem Margot
Robbie leikur í kvikmyndinni.
Meðal annarra leikara eru Burt
Reynolds og Dakota Fanning.
Sannkallað stjörnugengi hjá Tarantino
Stjörnufans Brad Pitt leikur í
myndinni með fleiri þekktum.
Söngleikurinn The Band’s Visit
hlaut langflest Tony-verðlaun í New
York á sunnudagskvöldið, tíu alls,
en þau eru helstu leiklistarverð-
launin vestanhafs. Söngleikurinn
fjallar um egypska lögreglu-
hljómsveit sem verður strandaglóp-
ur næturlangt í Ísrael. Aðalsöngv-
arar verksins, Katrina Lenk og
Tony Shalhoub þóttu best í sínum
flokkum og þá var leikstjórinn Dav-
id Cromer valinn sá besti, tón-
skáldið David Yazbek hreppti verð-
laun fyrir tónlistina og Itamar
Moses fyrir söguna.
Tvöfalda Harry Potter-leikritinu,
Harry Potter and the Cursed Child,
sem gerist eftir að bókaflokki JK
Rowling lýkur og er dýrasta sviðs-
setning leikrits í sögu Broadway
hafði líka verið spáð góðu gengi og
það gekk eftir því þau hrepptu
verðlaunin sem besta leikritið.
Að sögn The New York Times
var óvæntasta uppákoma kvöldsins
þegar söngleikurinn Once on This
Island hafði betur en Carousel og
My Fair Lady og hreppti verðlaun
sem veitt eru fyrir besta söngleik
sem aftur er færður á svið.
Verðlaun fyrir bestan leik
hrepptu Andrew Garfield og Nat-
han Lane fyrir Angels in America
og Glenda Jackson og Laurie Met-
calf fyrir Three Tall Women.
Í ávörpum gagnrýndu margir
listamannanna núverandi stjórnvöld
í Bandaríkjunum, án þess að nefna
forsetann á nafn. Leikarinn Robert
De Niro vandaði Donald Trump þó
ekki kveðjurnar þegar hann kynnti
tónlistaratriði Bruce Springsteen
og tvinnaði við það hressilegum
blótsyrðum.
The Band’s Visit
fékk flesta Tonya
AFP
Sá besti Andrew Garfield þótti
leika best í Angels in America.
AFP
Sú besta Leikkonan Katrina Lenk
fer á kostum í The Band’s Visit.
Slá í gegn (Stóra sviðið)
Fim 14/6 kl. 19:30 35.sýn
Einstaklega litríkt sjónarspil og frábær skemmtun fyrir alla fjölskylduna!
leikhusid.is | midasala@leikhusid.is | 551 1200