Morgunblaðið - 20.06.2018, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. JÚNÍ 2018
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Síðustu dagahafa veriðheitar um-
ræður á breska
þinginu um út-
göngu Breta úr
Evrópusambandinu, en fyrir
þinginu liggur nú stærsta
einstaka frumvarpið sem
tengist hinu svonefnda
Brexit-máli. Frumvarpinu
er ætlað að fella alla löggjöf
Evrópusambandsins að
breskum rétti, þannig að
sömu lög verði enn í gildi í
Bretlandi daginn eftir út-
gönguna, en samhliða því á
að fara yfir löggjöfina þann-
ig að úreltar reglur verði
smátt og smátt felldar úr
gildi eða þeim breytt.
Málið hefur orðið að stríði
á milli stuðningsmanna og
andstæðinga útgöngunnar,
þar sem „uppreisnarmenn“
innan Íhaldsflokksins hafa
notað tækifærið til þess að
setja fram alls kyns breyt-
ingartillögur, sem gætu í
raun tekið mesta „broddinn“
úr Brexit og jafnvel leitt til
þeirrar stöðu að „útgangan“
yrði einungis til málamynda.
Uppreisnarmennirnir hafa
þar notið stuðnings lávarða-
deildarinnar, sem sam-
þykkti fyrr í mánuðinum alls
kyns breytingatillögur, sem
síðan voru felldar á ný í
neðri deild þingsins.
Þar sem báðar deildir
verða að vera sammála um
efni og orðalag frumvarpa
áður en þau eru samþykkt
hefur stóra Brexit-frum-
varpið nú endað í því sem
breskir stjórnmálaskýr-
endur kalla „borðtennis“ á
milli deildanna, þar sem
önnur deildin samþykkir
breytingar sem hin fellir út
eða öfugt. Engar takmark-
anir eru á því hversu lengi
slíkur borðtennis getur stað-
ið, þó að sjaldgæft sé að
þrætur sem þessar séu lang-
varandi.
Það sem stendur út af
borðinu að þessu sinni er
breytingartillaga frá lá-
varðadeildinni, sem felld var
í síðustu viku, þar sem kveð-
ið var á um hvað skyldi ger-
ast ef Bretum tækist ekki að
ganga frá samkomulagi við
Evrópusambandið um við-
skiptasambandið eftir út-
gönguna, eða ef þingheimur
vildi ekki samþykkja það
samkomulag sem gert yrði.
Vildi lávarðadeildin að hend-
ur ríkisstjórnarinnar yrðu
þá bundnar af
vilja þingsins, en
Theresa May,
forsætisráð-
herra, vill bara að
þingheimur fái
„ráðgefandi hlutverk“ ef svo
illa fer að samkomulag liggi
ekki fyrir um útgönguna.
Hin flókna staða sem May
kom sér í með þingkosning-
unum á síðasta ári, þar sem
hún þarf nú að treysta á at-
kvæði norðurírska DUP-
flokksins til þess að halda
meirihluta, þýðir það að
uppreisnarmennirnir innan
Íhaldsflokksins gætu reynt
að hafa sitt fram, og hefur
óopinber leiðtogi þeirra,
þingmaðurinn Sir Dominic
Grieve, meðal annars varað
við því að málið gæti hugs-
anlega kostað Íhaldsflokk-
inn stjórnarsetu sína.
Hörðustu stuðningsmenn
útgöngunnar vilja hins veg-
ar ekki taka í mál þær breyt-
ingar sem Grieve og lá-
varðadeildin hafa talað fyrir,
þar sem þeir segja að þá
muni ríkisstjórnin missa al-
gjörlega samningsstöðu sína
gagnvart Evrópusamband-
inu, en samkomulag á að
liggja fyrir í nóvember á
þessu ári.
Það hefur einnig sett svip
sinn á umræðurnar nú, að
næstkomandi laugardag
verða tvö ár liðin frá at-
kvæðagreiðslunni af-
drifaríku þar sem meirihluti
breskra kjósenda samþykkti
að landið gengi úr Evrópu-
sambandinu. May hefur fyr-
ir sitt leyti verið iðin við að
vara þingmenn flokks síns
við afleiðingum þess ef þing-
heimur næði á einhvern hátt
að víkja sér undan þeirri
niðurstöðu og hafa útgöng-
una af kjósendum.
Það breytir því ekki að
enn eru nægilega margir
sem vilja, þrátt fyrir nið-
urstöðu þjóðaratkvæða-
greiðslunnar, koma í veg
fyrir að Brexit nái fram að
ganga til að enn er óvíst
hvernig eða jafnvel hvort af
útgöngunni verður. Og
bresk stjórnvöld, sem vinna
að því að vilji þjóðarinnar
nái fram að ganga, þurfa
ekki að búast við að Brussel
hjálpi til og auðveldi útgöng-
una. Þar vilja menn að málið
verði Bretlandi svo erfitt að
enginn annar vogi sér að
reyna að yfirgefa sam-
bandið.
Deilur um hlutverk
breska þingsins
flækja stöðu May}
„Borðtennis“
um Brexit-málið
Þ
essa dagana er erfitt að einbeita
sér að öðru en fótbolta. Akkúrat
núna hef ég mestar áhyggjur af
flugnafaraldri og veðurspánni í
Volgograd. Starfsins vegna get ég
þó ekki litið fram hjá því að einmitt nú birtast
með skýrum hætti afleiðingarnar af því að
hafa ríkisstjórn sem var ekki mynduð um ann-
að en að skipta á milli sín 11 sætum og halda
svo í horfinu. Engin stefna, engin sýn, ekkert
leikkerfi til að ná árangri.
Frá því að ríkisstjórnin var mynduð, og
raunar lengur, hef ég leitast við að benda á
hversu mikilvægt væri að fylgja eftir því plani
sem lagt var upp með við losun hafta, endur-
reisn hagkerfisins og endurskipulagningu
fjármálakerfisins á Íslandi. Það plan hafði
þegar skilað hraðasta efnahagslega viðsnún-
ingi sem nokkur þjóð hefur náð, a.m.k. í seinni
tíð.
Raunar hættu menn að fylgja planinu þegar um mitt
ár 2016 þegar horfið var frá áformum um gjaldeyris-
útboð. Ákvörðun sem kostaði almenning tugi milljarða.
Viðsnúningurinn var þó einna augljósastur í málefnum
Arion banka þar sem tekin var fullkomin U-beygja frá
því heildarplani sem lagt var upp með.
Hvert einasta atriði sem við í Miðflokknum höfum var-
að við undanfarin misseri hefur komið á daginn. Það er
orðið augljóst að það eru aðrir en stjórnvöld sem stjórna
leiknum. Lengst af virtust ráðherrar ekki einu sinni vita
að ríkið ætti forkaupsrétt að Arion banka. Hagsmunirnir
sem forkaupsrétturinn átti að verja voru miklir því lagt
var upp með að ríkið fengi megnið af því sem kæmi fyrir
bankann ef hann yrði seldur. Ríkið hafði enda yfirtekið
Íslandsbanka í heilu lagi og vildi því tryggja
sambærilega niðurstöðu með Arion.
En í byrjun árs 2017 fóru stjórnvöld að
sækja að eigin marki. Vogunarsjóðum var
leyft að selja sjálfum sér hlut í bankanum á
undirverði og snuða íslenskan almenning.
Eftir að þetta blasti við létu stjórnvöld hjá
líða að nýta forkaupsréttinn en bættu svo um
betur og samþykktu að gefa forkaupsrétt eft-
ir fyrir fram þegar sjóðirnir vildu fá að selja
meira hlutafé í útboði.
Ríkisstjórnin fór fram á að ef hún gæfi eftir
forkaupsréttinn myndu sjóðirnir bæta tapið
ef útboðsgengið yrði of lágt. Fulltrúar vog-
unarsjóðanna sögðu nei og stjórnvöld létu
gott heita.
Nú liggur niðurstaðan fyrir. Gengið var
óeðlilega lágt og miklar takmarkanir á því
hverjir fengju að kaupa. Strax og viðskipti
hófust á markaði kom í ljós að tap ríkisins, bara af því að
gefa eftir forkaupsréttinn í þessu eina útboði, næmi 8-10
milljörðum. Heildartap almennings af U-beygjunni sem
hófst 2016 er nú vel á annað hundrað milljarða.
Eftir pólitísk átök undanfarinna ára kann það í fyrstu
að virðast þægileg tilhugsun að hafa ríkisstjórn sem ætl-
ar sér ekki að gera annað en að halda í horfinu og útdeila
árangri liðinna ára. En ef okkur miðar ekki áfram fær-
umst við aftur á bak. Ef 11 menn ætla eingöngu að gefa
boltann á milli sín á eigin vallarhelmingi endar það illa.
Sem betur fer spilar íslenska landsliðið ekki þannig og
sem betur fer getum við öll sagt, sama hvar við stöndum
í pólitík: Áfram Ísland!
Sigmundur
Davíð Gunn-
laugsson
Pistill
11 stefnulausir menn
Höfundur er formaður Miðflokksins.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
SVIÐSLJÓS
Aron Þórður Albertsson
aronthordur@mbl.is
Við sjáum fjölda færslna ogdeilinga margfaldast,“segir Daði Guðjónsson,forstöðumaður ferðaþjón-
ustu og skapandi greina hjá Íslands-
stofu, um áhuga á íslenska karlands-
liðinu í knattspyrnu sem nú tekur
þátt í heimsmeistaramótinu í Rúss-
landi. Nú um helgina voru skrifaðar
56 þúsund greinar um Ísland og ís-
lenska landsliðið í fjölmiðlum í Evr-
ópu og Norður-Ameríku. Það er fjór-
falt meira en helgina áður þegar
greinarnar voru 14 þúsund talsins.
Daði segir að í kjölfar leiksins
við Argentínu hafi leitarfyrir-
spurnum á netinu fjölgað gríðarlega.
„Við getum ekki séð nákvæman
fjölda uppflettinga en við sáum áhug-
ann aukast mjög mikið í kringum
leikinn. Leitarfyrirspurnir fóru mest
upp í hálfleik en það verður að líða
lengri tími þar til hægt er að átta sig
á heildarsamhenginu þar,“ segir Daði
og bætir við að umræðan um Ísland
og landsliðið hafi verið mjög mikil á
samfélagsmiðlum. Þá sýni tölur um
2,8 milljónir deilinga og færslna á
Facebook, sem er umtalsverð aukn-
ing frá helginni áður. „Fólk er að
deila, skrifa og búa til efni í kringum
landsliðið. Eina sem við getum séð er
hversu margir deila og skrifa á
Facebook og þar er fjölgunin um
3.000% sem er auðvitað svakalega
mikið,“ segir Daði.
HM miklu stærra en EM
Þrátt fyrir að áhugi á íslenska
landsliðinu á heimsmeistaramótinu í
sumar sé nú orðinn mjög mikill á
heimsvísu hefur áhuginn ekki náð
sömu hæðum og á Evrópumótinu fyr-
ir tveimur árum. Þar náði áhuginn
hámarki í kringum eftirminnilegan
sigurleik Íslands gegn Englandi.
Daði telur þó að ef landsliðinu tekst
að ná sambærilegum árangri og fyrir
tveimur árum muni áhuginn verða
talsvert meiri. „Þetta er miklu stærra
mót og ef allt gengur upp mun áhug-
inn ná gríðarlegum hæðum. Við erum
alltaf að sjá áhugann á Íslandi aukast
og ef vel gengur í ár mun hann verða
enn meiri,“ segir Daði.
Í aðdraganda HM og meðan á
mótinu stendur hefur Íslandsstofa
staðið fyrir herferðinni „Team Ice-
land“. Markmiðið með herferðinni
hefur verið að ná til fólks víðsvegar
um heiminn með það fyrir augum að
vekja áhuga hjá þeim á landi og þjóð.
Undanfarið hefur íslenska karla-
landsliðið verið notað sem hluti af
herferðinni og samkvæmt upplýs-
ingum frá Íslandsstofu hefur það gef-
ið góða raun. Aðspurður segir Daði
að tilgangur herferðarinnar sé fyrst
og fremst að fá fólk til að sækja land-
ið heim.
„Við finnum fyrir miklum við-
brögðum við herferðinni Team Ice-
land, en nú þegar hafa 50.000 manns
skráð sig sem stuðningsmenn ís-
lenska liðsins. Við erum komin með
stuðning frá 192 löndum sem er nán-
ast hvert einasta land í heiminum.
Þess utan reynum við að benda þeim
á aðra þætti hér heima og vekja
þannig áhuga hjá þeim á að koma
hingað til lands,“ segir Daði og bætir
við að eftir árangur landsliðsins
undanfarin ár hafi áhugi fólks á
því að læra um Ísland aukist
gríðarlega. Til marks um það
séu t.d. myndbönd af forseta
Íslands og frú þar sem þau
kynna Ísland, en nú þegar
hafa yfir 10 milljónir manna
horft á myndböndin. Að sögn
Daða er um mikla landkynn-
ingu að ræða sem vonandi skil-
ar auknum gjaldeyristekjum.
Stóraukinn áhugi á
Íslandi vegna HM
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Hópurinn Landsliðið hefur vakið mikla athygli erlendis. Fjöldi deilinga
og færslna um Ísland á Facebook hefur margfaldast frá því að HM hófst.
„Það hafa margir haft samband
við okkur, ekki síst frá Banda-
ríkjunum,“ segir Hulda Hjálm-
arsdóttir, framkvæmdastjóri
Krafts, stuðningsfélags ungs
fólks sem greinst hefur með
krabbamein, um sölu á arm-
böndum félagsins. Seint í fyrra-
kvöld deildi Rúrik Gíslason, einn
landsliðmanna Íslands, heima-
síðu Krafts á instagramsíðu
sinni en í framhaldi af því fjölg-
aði fyrirspurnum til félagsins
mikið. Hulda segir að eftir deil-
ingu Rúriks hafi fjöldi fólks í
öðrum löndum óskað eftir að
kaupa armband félagsins.
Eins og Morgunblaðið
greindi frá í gær er
Rúrik með um
500.000 fylgj-
endur á sam-
félagsmiðl-
inum, en
margir þeirra
eru af erlendu
bergi brotnir.
Rúrik deildi
síðu Krafts
PÖNTUNUM FJÖLGAR