Morgunblaðið - 03.07.2018, Side 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚLÍ 2018
Veronika Steinunn Magnúsdóttir
veronika@mbl.is
„MSC Meraviglia er stærsta
skemmtiferðaskip sem hefur komið
til Íslands og með flesta farþega,“
segir Íris Hrund Jóhannsdóttir,
verkefnastjóri hjá Gáru ehf. skipa-
miðlun. Gára sér um móttöku
skipsins og 2.500 manna áhafnar
þess, auk öryggismála.
Skemmtiferðaskipin tvö, hið
risavaxna MSC Meraviglia og
Queen Victoria, sem er talið með-
alstórt, lögðu að við Skarfabakka í
Sundahöfn á sunnudag, líkt og
fram kom í blaðinu í gær. Alls voru
um 6.500 farþegar um borð í skip-
unum og áhafnarmeðlimir um
3.500.
Háannatíminn í móttöku
skemmtiferðaskipa er á sumrin, að
sögn Írisar. Gára tók á móti skip-
inu Magellan í mars og tekur fyr-
irtækið við síðasta skemmtiferða-
skipi ársins í október.
Queen Victoria, eða „Gamla
drottningin“, tekur 1.971 farþega
og er tíður gestur á Íslandi. Hún
hélt fyrst til Akureyrar í ferð sinni
núna, kom við á Ísafirði og endaði
svo í Sundahöfn á sunnudag við hlið
MSC Meraviglia. Hins vegar er
MSC Meraviglia nýtt skip sem kom
nú í annað sinn til Íslands og tekur
talsvert fleiri farþega eða um 4.600.
Skemmtiferðaskipið kom til Akur-
eyrar 29. júní, Ísafjarðar 30. júní
og loks til Reykjavíkur 1. júlí.
„Þetta er risastórt skip. Það
kemur þrisvar í ár og þetta var í
annað skipti sem það kemur til
Reykjavíkur, svo snýr það aftur í
ágúst,“ segir Íris.
70 hópar farþega á land
„Þetta er undirbúningsvinna sem
er búið að vinna ár fram í tímann
og svo er farið yfir lokaskipulagið
vikuna áður en skipið kemur,“ seg-
ir Anna B. Gunnarsdóttir, deildar-
stjóri skipadeildar Atlantik. Far-
þegar MSC Meraviglia eru að
mestu leyti erlendir ferðamenn og
sér Atlantik um móttöku þeirra.
Um 70 ferðamannahópar, um
þrjú þúsund manns, fóru frá skip-
inu á sunnudaginn síðasta í stuttar
skoðunarferðir um landið en skipið
lá í Sundahöfn í um 11 tíma.
Morgunblaði/Arnþór Birkisson
Skemmtiferðaskip „Gamla drottningin“, Queen Victoria, við Skarfabakka og MSC Meraviglia þar fyrir aftan.
Tekið á móti tveimur
skemmtiferðaskipum
 MSC Meraviglia og Queen Victoria með um 6.500 farþega
Magnús Heimir Jónasson
mhj@mbl.is
Stakkberg ehf., dótturfélag Arion
banka og eigandi kísilverksmiðj-
unnar í Helguvík, hefur óskað eftir
umsögnum um drög að nýrri mats-
skýrslu fyrir verksmiðjuna. Til
stendur að ræsa ljósbogaofna verk-
smiðjunnar að nýju en rekstur var
stöðvaður með ákvörðun Umhverf-
isstofnunar hinn 1. september 2017.
Í kjölfarið keypti Stakkberg ehf.
kísilverksmiðjuna í Helguvík af
þrotabúi verksmiðjunnar, sem var
áður í eigu Sameinaðs sílikons hf.
Í tillögu að matsáætlun er gerð
grein fyrir fyrirhuguðum úrbótum á
verksmiðjunni, sem munu hafa áhrif
á nokkra umhverfisþætti sem fjallað
var um við mat á umhverfisáhrifum
kísilverksmiðjunnar á sínum tíma. Í
tilkynningu frá Stakkbergi ehf.
kemur fram að félagið hyggist
framleiða kísil eins og undanfari
þess, eða allt að 100.000 tonn af kísli
á ári í fjórum ljósbogaofnum.
„Fyrsta skref í ferli mats á um-
hverfisáhrifum er að framkvæmdar-
aðili vinnur tillögu að matsáætlun. Í
áætluninni er fyrirhugaðri fram-
kvæmd og framkvæmdasvæði lýst.
Greint er frá helstu áhrifaþáttum
framkvæmdarinnar og á hvaða um-
hverfisþætti verður lögð áhersla í
mati á umhverfisáhrifum,“ segir í
tilkynningu frá Stakkbergi.
Ræsing ekki líkleg
fyrr en 2020
Karen Kjartansdóttir, talsmaður
Stakkbergs, segir að ferlið verði
tímafrekt og stendur til að vanda til
verka áður en kísilverksmiðjan
verður ræst að nýju. „Þetta ferli er
tímafrekt af því að það er ekki verið
að plástra neitt heldur fara mjög
langa leið þannig að þetta sé vandað
ferli. Það er ekki hægt að segja með
neinni vissu að þetta fari í gang fyrr
en í fyrsta lagi haustið 2020,“ segir
Karen og bætir við að Stakkberg
búist við mörgum umsögnum við
matsáætlunina. „Þetta eru drög að
tillögu að matsáætlun og það er ósk-
að eftir athugasemdum og búist við
mörgum. Það verður tekið tillit til
þeirra. Það er ekki ætlunin að spara
í neinu skrefi í þessu ferli. Svo er
ætlunin að halda íbúafund í lok sum-
ars.“ Hægt er að skila umsögnum til
Stakkbergs til 10. júlí 2018.
Stendur til að selja kísilverið
Haraldur Guðni Eiðsson, for-
stöðumaður samskiptasviðs Arion
banka, segir áform bankans um að
selja verskmiðjuna óbreytt. „Við er-
um annars vegar að huga að sölu
verksmiðjunnar – það gæti tekið
skamman tíma og það getur tekið
lengri tíma – og svo erum við á
sama tíma að undirbúa þær úrbæt-
ur sem þarf að gera,“ segir Har-
aldur.
Morgunblaðið/RAX
Kísilverksmiðja Til stendur að
koma öllum fjórum ofnunum í gang.
Undirbúa ræs-
ingu kísilversins í
Helguvík að nýju
 Boða til íbúafundar í lok sumars
Ragnhildur Þrastardóttir
ragnhildur@mbl.is
„Reynist niðurstöðurnar réttar þá
er þetta elsta staðfesta dæmi um
manngerðan helli á Íslandi,“ segir
Kristborg Þórsdóttir, fornleifa-
fræðingur hjá Fornleifastofnun Ís-
lands, um manngerða hella sem
fundust í túninu í Odda á Rang-
árvöllum. Niðurstöðurnar sem um
ræðir eru fyrstu athuganir jarð-
fræðings. Þær eru óstaðfestar en
benda til þess að mannvirkið sé afar
fornt. „Hellirinn er mögulega frá tí-
undu öld og hann hefur líklega ver-
ið kominn úr notkun fyrir 1206.“
Þörf á frekari rannsóknum
Kristborg segir að um allt Suður-
land hafi verið búnir til hellar til
þess að nota í ýmiss konar tilgangi.
Hún segir óvíst hvaða tilgangi hell-
irinn í Odda þjónaði en ólíklegt sé
að búið hafi verið í honum. „Við er-
um bara búin að vera þarna í þrjá
daga og það þarf að rannsaka þetta
miklu betur.“ Kristborg vonast til
þess að hægt verði að rannsaka
hellinn meira næsta sumar. „Við
höfum ekki fengið fjármagn fyrir
frekari rannsóknir en við vonumst
til að fá það eftir að við gerðum
þessa uppgötvun og að við getum
þá farið á fullt næsta sumar.“
Manngerðir hellar hafa lítið verið
rannsakaðir hérlendis en í Odda
eru ógrynni af þeim, að sögn Krist-
borgar. „Sumir þeirra eru þekktir
og aðrir ekki, hluti af þessari rann-
sókn snýst um að reyna að kort-
leggja þessa hella og átta sig á því
hversu víða þeir hafa verið, hvenær
þeir hafa farið úr notkun og hvers
vegna. Aðferðafræðina sem við not-
um við þessa rannsókn verður svo
hægt að nota annars staðar í fram-
tíðinni.“
Búið er að loka svæðinu við hell-
inn og því ekki leyfilegt að skoða
hann sem stendur. Eins og Morg-
unblaðið hefur áður greint frá er
fornleifarannsóknin í Odda á veg-
um Oddafélagsins og er fyrsta
skrefið í Oddarannsókninni sem fé-
lagið stendur að. Oddafélagið er
áhugafélag um endurreisn fræða-
seturs í Odda á Rangárvöllum.
Mögulega elsti mann-
gerði hellirinn á Íslandi
 Manngerður hellir í Odda er líklega frá tíundu öld
Ljósmynd/Fornleifastofnun Íslands
Forn Hellirinn er merkur fundur, sérstaklega ef það reynist satt að hann sé
elsti manngerði hellir landsins en niðurstöður jarðfræðings benda til þess.
Bjarni Bragi Jónsson,
fv. aðstoðarbankastjóri
Seðlabanka Íslands og
fv. hagfræðilegur ráðu-
nautur bankastjórnar
Seðlabankans, lést á
hjúkrunarheimilinu
Grund að morgni
sunnudagsins 1. júlí
síðastliðinn, rétt tæp-
lega níræður að aldri.
Bjarni Bragi fæddist
í Reykjavík 8. júlí árið
1928, sonur Jóns Hall-
varðssonar, sýslu-
manns í Stykkishólmi
og hrl. í Reykjavík, og
Ólafar Bjarnadóttur, húsmóður í
Stykkishólmi og Reykjavík og síðar
iðnverkakonu í Reykjavík. Systkini
Bjarna Braga eru öll látin en þau
voru Baldur, Sigríður og Svava.
Bjarni Bragi lauk stúdentsprófi
frá MR 1947, viðskiptafræðiprófi
frá HÍ 1950, stundaði framhalds-
nám við Háskólann í Cambridge í
Englandi 1957-59 og fór í náms- og
kynnisferðir til ýmissa erlendra og
alþjóðlegra hagstofnana.
Hann var skrifstofumaður hjá
Olíuverslun íslands 1947-50, fulltrúi
í útflutningsdeild SÍS 1950-55,
fulltrúi í hagdeild Framkvæmda-
banka Íslands 1955-57 og 1960-62,
ritstjóri tímarits bankans, Úr þjóð-
arbúskapnum 1962-66, ráðgjafi í
OEEC (OECD) National Accounts
Division 1959-60, deildarstjóri
þjóðhagsreikningadeildar Efna-
hagsstofnunarinnar árin 1962 til
1969. Bjarni Bragi
var forstjóri Efna-
hagsstofnunarinnar
1969-71, fram-
kvæmdastjóri áætl-
anadeildar Fram-
kvæmdastofnunar
ríkisins 1972-76, hag-
fræðingur Seðla-
banka Íslands 1976-
83, aðstoðarbanka-
stjóri 1983-94 og
hagfræðilegur ráðu-
nautur bankastjórn-
arinnar 1994-98 er
hann lét af störfum
fyrir aldurs sakir.
Þá var Bjarni Bragi stundakenn-
ari í hagrannsóknum, þjóðhags-
reikningum og áætlunum við við-
skipta- og hagfræðideild HÍ
1966-67 og 1974-80. Hann ritaði
jafnframt fjölmargar greinar um
efnahagsmál. Má þar nefna grein
sem hann skrifaði árið 1975 sem
bar heitið „Auðlindaskattur,
iðnþróun og efnahagsleg framtíð
Íslands“. Þar komu fyrst fram hug-
myndir um auðlindagjald sem enn
er tekist á um í dag.
Eftirlifandi eiginkona Bjarna
Braga er Rósa Guðmundsdóttir, f.
1930, B.Ed. og kennari. Börn
þeirra eru Jón Bragi, f. 15.8. 1948,
d. 3.1. 2011, Ph.D. í efnafræði og
prófessor við HÍ, Ólöf Erla, f. 20.5.
1954, keramikhönnuður og kennari
við Myndlistarskólann í Reykjavík,
og Guðmundur Jens, f. 4.9. 1955,
lyfjafræðingur hjá Actavis.
Andlát
Bjarni Bragi Jónsson