Morgunblaðið - 28.07.2018, Blaðsíða 12

12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 28. JÚLÍ 2018
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
M
ér fannst ég bera mikla ábyrgð
og var mjög stolt af því að bera
búninginn hennar langömmu
minnar sem fulltrúi stórfjöl-
skyldunnar sem telur um 500
manns en langafi og langamma eignuðust fimm-
tán börn,“ segir Guðrún Helga Bjarnadóttir,
biskupsfrú í Skálholti, sem klæddist forláta
skautbúningi þegar eiginmaður hennar, sr.
Kristján Björnsson, var vígður vígslubiskup í
Skálholti 22. júlí sl.
„Að bera skautbúninginn á slíkri hátíðar-
stundu gerði mig stolta af upprunanum. Banda-
rískum gestum okkar sem voru viðstaddir vígsl-
una fannst það merkilegt að slíkir búningar
væru enn í notkun og enn merkilegra að búning-
urinn væri með100 ára gömlu skarti,“ segir Guð-
rún Helga. Langafi hennar Bjarni Benedikts-
son, póstmeistari á Húsavík, gaf konu sinni,
Þórdísi Ásgeirsdóttur, skautbúninginn árið
1917.
„Ég gat ekki notað kyrtilinn, hann er orð-
inn mjög slitinn eftir 100 ár og silkið farið að
molna, auk þess sem ég er mun hærri en
langamma mín var. Kyrtilinn sjálfan fékk ég hjá
Þjóðdansafélagi Reykjavíkur,“ segir Guðrún
Helga og bætir við að Þórdís langamma hennar
hefði notað búninginn við öll hátíðleg tækifæri.
Þórdís ánafnaði dóttur sinni Bryndísi
skautbúningnum árið 1947og Bryndís ánafnaði
búningnum til dóttur sinnar Þórdísar árið 1977.
„Þórdís hugsar vel um búninginn og er
óspör á að lána okkur hann við hátíðleg tilefni.
Ég held að það standi til að láta sauma nýjan
kyrtill og nota í hann balderingarnar sem eru á
gamla kyrtlinum,“ segir Guðrún Helga.
Þórdís Sigtryggsdóttir, eigandi skautbún-
ingsins, segir að Guðún Helga hafi borið höf-
uðbúnaðinn. Faldinn, spöngina, stokkabeltið,
slörið og möttulinn hafi hún notað á ferð milli
húsa í Skálholti.
Slör með merkilega sögu
Árið 1954 veiktist Þórdís Ásgeirsdóttir og
flutti frá Húsavík í kjölfarið. 1957 ætlaði Bryn-
dís dóttir hennar að nota búninginn en fann ekki
slörið sem honum fylgdi, að sögn Þórdísar Sig-
tryggsdóttur. Hún segir að mágkona Bryndísar
hafi farið á fund hjá Hafsteini Björnssyni miðli
og fengið þau skilaboð að fara upp á háaloft á til-
teknum stað. Skoða þar skrýtið koffort, leysa
allt í sundur og þar ætti slörið að vera.
„Á milli slifsa í kofforti á háaloftinu fannst
slörið. Það var saumað af Fríðu Proppé árið
1920 handa Alexandrínu Danadrottningu, konu
Kristjáns X, sem var amma Margrétar Dana-
drottningar. Alxeandrína sem var hávaxin
fannst slörið ekki nógu sítt. Annað sjal var
saumað fyrir hana og þegar afi frétti af því að
styttra slörið væri til sölu, keypti hann það fyrir
ömmu,“ segir Þórdís og bætir við að gullið í
skautbúningnum hafi Einar Guðmundur Ólafs-
son smíðað árið 1917. Svarta kyrtilinn hafi Elín
Andrésdóttir saumað 1922. En amma hennar
hefði verið með ljósbláan kyrtil þegar hún
skartaði búningnum fyrst árið 1918 í brúðkaupi
hjá bróður sínum Bjarna. Ekki sé vitað hver
saumaði möttulinn né hvaða ár.
„Ég hef tvisvar áður klæðst skautbúningi.
Ég var í skautbúningi með hvítum kyrtli sem
fjallkonan á Hvammstanga og í bláum kyrtli við
annað tækifæri. Sjálf á ég upphlut sem ég nota
þrisvar til fjórum sinnum á ári. Á 17. júní, í
brúðkaupum, fermingum og alltaf ef ég er við-
stödd setningu þjóðhátíðar í Vestmannaeyjum,“
segir Guðrún Helga sem fannst vel við hæfi að
skarta enn hátíðlegri búningi við biskupsvígsl-
una í Skálholti.
„Ég á alveg eftir að átta mig á því hvert
mitt hlutverk er í Skálholti en ég hef staðið með
Kristjáni í þau 29 ár sem hann hefur gegnt
prestsembætti og mun gera það áfram sem
biskupsfrú í Skálholti. Ég mun halda áfram að
sinna hlutastarfi sem fræðslufulltrúi hjá Blátt
áfram og sem leiðsögumaður í sérferðum,“ seg-
ir Guðrún Helga sem kom úr einni slíkri ferð
kvöldið fyrir vígsluna. „Ég er með sveigj-
anlegan vinnutíma þar sem búseta skiptir ekki
máli. Skálholt er vel staðsett miðað við vinnuna
mína. Við reiknum með að verða flutt þangað í
haustbyrjun þegar viðgerðum á húsnæði sem
okkur er ætlað í Skálholti er lokið,“ segir Guð-
rún og bætir við að nýja hlutverkið leggist vel í
hana en hún hafi ekki áttað sig almennilega á
raunveruleikanum fyrr en hún sá myndir af
vígslunni í fjölmiðlum.
„Hvernig sem allt hefði farið þá verð ég
ævinlega þakklát fyrir allt það fólk sem við
Kristján kynntumst á ferð okkar um allt land í
kosningabaráttunni. Það er ómetanlegt að hafa
kynnst fólki af öllu landinu. Úr stórum sem
smáum samfélögum og verða vitni að því hvern-
ig fólk er tilbúið að verja tíma og jafnvel fjár-
munum úr eigin vasa fyrir kirkjuna sína,“ segir
Guðrún Helga og bætir við að í hennar huga sé
fólkið kirkjan, en ekki húsnæðið sem heldur ut-
an um starfsemina.
Í 100 ára skautbúningi langömmu
Guðrún Helga Bjarnadóttir,
biskupsfrú í Skálholti, klæddist
skautbúningi þegar eiginmaður
hennar var vígður sem vígslu-
biskup í Skálholti. Langafi
Guðrúnar Helgu gaf langömmu
hennar búninginn árið 1917.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Skautbúningur Guðrún Helga Bjarnadóttir, biskupsfrú í Skálholti, með ættarskrautið.
Konunglegt Slörið sem saumað var fyrir Alexandrínu
Danadrottingu og fannst eftir ábendingar á miðilsfundi.
Krækjur
Möttull fylgir
skautbún-
ingnum.
Krækjurnar á
myndinni eru
notaðar til
þess að loka
honum í háls-
inn.
Spöng Gullið frá 1917 stendur enn fyrir sínu en silkið í
kyrtlinum er farið að brotna og sauma þarf nýjan kyrtil.
Gull Beltið og annað gull sem prýðir skautbúning Þór-
dísar Sigtryggsdóttur er orðið 101 árs gamalt.
Mest seldu ofnar
á Norðurlöndum
áreiðanlegur hitagjafi
10 ára ábyrgð
Draghálsi 14 - 16 · Sími 4 12 12 00 · www.isleifur.is