Morgunblaðið - 11.08.2018, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2018
að við síðustu ár en hefur þó gefið
um 440 löxum minna en á sama tíma
í fyrra og hátt í þúsund löxum minna
en fyrir tveimur árum. Veiðin í Laxá
á Ásum er svipuð og fyrir tveimur
árum, og aðeins minni en í fyrra, en
hinar fornfrægu veiðiár Víðidalsá og
Vatnsdalsá sem sitja venjulega á
listanum yfir 10 til 15 gjöfulustu
árnar eru ekki nálægt því nú og eru
í 21. og 27. sætum listans. Í Víði-
dalsá höfðu veiðst á miðvikudags-
kvöldið 375 laxar, og þar af 65 í vik-
unni á átta stangir. Í Vatnsdalsá
höfðu veiðst 278 og gaf liðin vika 34
laxa á sex stangir, og 31 veiddist í
vikunni þar á undan. Veiðin þar er
nú helmingi minni en á sama tíma
síðustu ár – smálaxinn hefur lítið
skilað sér.
Rétta úr kútnum í Vopnafirði
Ekki berast margar fréttir af án-
um í Þistilfirði og á Melrakkasléttu
en talað er um að veiðin þar sé undir
meðaltali. Í Svalbarðsá höfðu veiðst
164 laxar á miðvikudagskvöldið og
er það svipað og á sama tíma í fyrra
en talsvert minna en í tvö ár þar á
undan, en 128 höfðu veiðst í Hafra-
lónsá, sem er lítið í þeirri fögru á, og
þá sögðu veiðimenn sem komu úr
Ormarsá veiðina vera dapra. Hins
vegar virðast árnar í Vopnafirði
vera að rétta úr kútnum eftir nokk-
ur frekar erfið veiðisumur. Á mið-
vikudag hafði 863 löxum verið land-
að í Selá og er það besta veiðin á
þeim tíma síðan 2013 – í liðinni viku
veiddust 157 laxar í ánni eða 3,7 að
meðaltali á dag. Þá er Hofsá aug-
sýnilega á uppleið eftir niðursveifl-
una sem segja má að hafi staðið frá
vorflóðunum miklu 2013 en þá tók
farvegurinn töluverðum breyt-
ingum, sumir veiðistaðir hurfu og
hafði það eflaust áhrif á seiðabú-
skapinn. Í Hofsá og Sunnudalsá
höfðu 444 laxar verið skráðir á mið-
vikudag, hundrað til hundrað og
fimmtíu löxum meira en á sama tíma
síðustu þrjú ár. Og unnendur Hofsár
sem veiða þar árlega og blaðamaður
hefur hitt að máli, segja augljóst að
meira sé af laxi nú en síðustu ár.
Betri dreifing í Hofsá
„Við erum að vona að áin sé hægt
og bítandi á uppleið,“ segir Jón
Magnús Sigurðarson, formaður
Veiðifélags Hofsár og Sunnudalsár,
þegar sú skoðun er borin undir
hann. „Veiðin fór að minnsta kosti
vel af stað í sumar, þótt nú sé svolítið
hik eftir að áin fór í flóð í rigning-
unum miklu í byrjun vikunnar,“ Jón
Magnús var við leiðsögn við Hofsá í
gær, eins og oft áður.
„En við þurfum að fá meiri smá-
lax, tveggja ára fiskurinn hefur hins
vegar skilað sér og borið veiðina
uppi,“ segir hann. „Smálaxinn hefur
hálfan mánuð úr þessu til að ganga,
hann gæti alveg komið inn í meira
mæli í næsta straumi. Nú er áin
mjög köld, bara átta gráður, og svo
koma Sunnudalsá og Þverá út í hana
fyrir neðan laxasvæðið og kæla vatn-
ið ennþá meira, við slíkar aðstæður
bíður laxinn bara úti.“
Jón Magnús segir betri dreifingu
á löxunum í Hofsá í sumar en síðustu
ár en þá safnaðist hann mest saman
á efsta svæðinu af sjö.
„Hér áður var takturinn þannig að
hann stoppaði á miðsvæðunum og nú
í sumar hefur svæði fimm verið al-
veg á pari við eitt, og það neðsta hef-
ur líka verið gott. Sá smálax sem
hefur komið er frekar vænn en það
vantar bara meira af honum.
Nú hafa komið þrjú mjög góð vor
og það er mikið af seiðum í ánni. Í
fyrra var yfirburða seiðaárgangur
og ef hann skilar sér ekki í ár þá von-
ar maður að hann komi sterkur á
næsta ári.“
Veiði hófst í Sunnudalsá, þverá
Hofsár, um miðjan júlímánuð, veitt
er á tvær stangir á býsna löngu
veiðisvæðinu og þar hefur gengið
mjög vel, hátt í 100 laxar þegar
veiddir. Blaðamaður hitti á veiði-
mann sem landaði, ásamt félögum,
átta á einum degi í byrjun vikunnar,
áður en áin fór í flóð, og annað holl
fékk tíu. „Já, Sunnudalsáin hefur
verið fín í sumar og það er talsvert af
fiski í henni,“ staðfestir Jón Magnús.
Meðalaldur laxaseiða hækkar
Veiðimenn velta því rétt eins og
fiskifræðingar fyrir sér hvað skýri
það að smálaxagöngur hafa augsýni-
lega verið misjafnar eftir land-
svæðum í sumar. Á meðan fínar
göngur smálaxa hafi til að mynda
verið í árnar á Vesturlandi, vanti
smálax í ár á Norður- og Austur-
landi. Ein kenningin er að seiða-
árgangurinn frá 2017 sem átti að
ganga sem smálax í sumar hafi ekki
náð nægum þroska í fremur lágum
vatnshita síðustu sumur og hafi því
lítið gengið út af honum í fyrravor.
Í samtali við Sporðaköst á Mbl.is
segist Guðni Guðbergsson sviðs-
stjóri hjá Hafrannsóknastofnun ekki
vera kominn með öll nauðsynleg
gögn í hús til að meta hlutlægt hver
ástæðan fyrir þessu kunni að vera.
„Taugakerfið segir manni þó að
seiðaárgangarnir sem voru að ganga
út í fyrra og vatnshitinn í ánum þeg-
ar þau voru að vaxa spili þarna
stærsta hlutverkið,“ segir hann.
„Meðalaldur seiða hefur verið að
hækka vegna kólnunar alveg frá
árinu 2003 til 2015. Við fengum
fremur lélega hrygningu bæði 2012
og 2014 og það skiptir máli. Í mínum
huga er stóra spurningin í þessu
hversu stór hluti seiðanna hafi náð
að fara út í fyrra eða hvort hluti
þeirra hafi ekki náð göngustærð og
því ekki farið fyrr en nú í sumar.“
Guðni vísar hér til þess hvort laxa-
seiðin sem áttu að snúa í árnar sem
smálaxar í sumar, hafi hreinlega
ekki náð þroska til að ganga til sjáv-
ar í fyrra. Þau seiði hafi þá þurft
lengri vaxtartíma. „Það getur alveg
verið að það hafi staðið þannig á að
einhver hluti seiðanna hafi ekki náð
þroska og það kann líka að skýra
þessi staðbundnu áhrif. Við vitum að
það er kaldara fyrir norðan en á
Vestur- og Suðurlandi. Að sama
skapi hefur verið mjög hlýtt á norð-
austurhorninu í sumar og þess
vegna getur orðið spennandi að sjá
hvað gerist þar næsta sumar. Þar
getur sveiflan orðið hvað mest.“
Guðni bætir við að sú mikla kólnun á
meðalvatnshita yfir sumarmán-
uðina, sem verið hefur viðvarandi frá
2003 til 2015, gerði að verkum að
seiði hafi almennt bætt við sig einu
ári í ánni áður en þau ganga til sjáv-
ar. „Eftir því sem vaxtartíminn í án-
um er lengri eru líkur til þess að af-
föll aukist sem hefur þá áhrif á fjölda
seiða. Það er líka alþekkt staðreynd
að laxaseiði í ám fyrir norðan eru ári
lengur í fersku vatni en á Vestur- og
Suðurlandi,“ segir hann.
Morgunblaðið/Einar Falur
Átök Stefán Ákason glímir við 84 cm hrygnu sem tók flugu hans í einum gjöfulasta og fegursta veiðistað Hofsár,
Fossi 2, næst efsta veiðistað árinnar. Unnendum Hofsár sýnist hún vera að rétta heldur úr kútnum eftir erfið sumur.
„Við þurfum
að fá meiri
smálax“
 Smálaxinn skilar sér illa í árnar á
Norður- og Austurlandi  Hins vegar
veiðist býsna vel víða á Vesturlandi
Aflahæstu árnar
Heimild: www.angling.is * Tölur liggja ekki fyrir
0 500 1.000 1.500 2.000
Staðan 8. ágúst 2018
Veiðivatn
Stanga-
fjöldi Veiði
9. 8.
2017
10. 8.
2016
Þverá / Kjarrá 14 2.111 1.466 1.469
Eystri-Rangá 18 2.002 1.091 2.481
Ytri-Rangá & Hólsá, vestubakki 18 1.892 2.881 4.664
Miðfjarðará 10 1.707 2.173 2.666
Norðurá 15 1.408 1.228 1.039
Haffjarðará 6 1.204 912 964
Urriðafoss í Þjórsá 4 1.095 673 *
Langá 12 1.090 1.074 875
Selá í Vopnafirði 6 863 618 600
Blanda 14 832 1.219 2.028
Elliðaárnar 6 756 705 549
Laxá í Kjós 8 713 502 301
Grímsá og Tunguá 8 703 788 *
Laxá í Dölum 4 687 247 586
Laxá í Leirársveit 6 523 365 253
STANGVEIÐI
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Laxveiðin er afgerandi betri á Vest-
urlandi en fyrir norðan og austan nú
í sumar og segja veiðimenn greini-
legt að heimtur á smálaxi séu mun
betri á Vesturlandi en á öðrum land-
svæðum, auk þess sem stærri lax-
inum, sem hefur verið tvo vetur í sjó,
fjölgar að nýju í ánum á svæðinu og
ekki nokkur vafi á að veiða-og-
sleppa á verulegan þátt í því.
Þverá – Kjarrá situr enn á toppi
listans yfir gjöfulustu ár landsins,
veiðin nálgast 2.200 laxa og er rúm-
lega fimmhundruð löxum meiri en á
sama tíma síðustu tvö ár. Og ef litið
er til Dalanna, þar sem árnar hafa
allar verið í góðu vatni á þessu rign-
ingasumri, veiddust til að mynda 125
laxar í vikunni í Laxá, á stangirnar
sem verið var að fjölga úr fjórum í
sex, eða um þrír laxar á stöng á dag.
Þar hafa veiðst 440 fleiri laxar en á
sama tíma í fyrra. Þá er veiðin í
Rangánum augsýnilega dottin í fína
sveiflu, með góðum göngum. Í ytri
ánni gaf vikan nær 350 laxa, 2,7 á
stöng að meðaltali á dag, og hún var
enn betri í Eystri-Rangá; þar veidd-
ust 632 laxar í vikunni, fimm laxar á
stöng að meðaltali. Og 147 laxar
veiddust einn daginn í vikunni.
Deyfð yfir húnvetnskum ám
Rólegheitin í húnvetnsku ánum
hafa vakið talsverða athygli. Mið-
fjarðará heldur sínu þokkalega mið-
MIKIÐ ÚRVAL AF
SÆNSKUM MORA HNÍFUM
Karl-Johan
sveppahnífur
Verð kr. 4.665
Tálguhnífar
Verð frá kr. 2.970
Skeiðarkrókar
Verð frá kr. 3.900
Spónhnífar
Verð frá kr. 4.770
Skátahnífar
Verð frá kr. 3.980
Opið
virk
a
dag
a frá
9-18
lau
frá 1
0-16
Laugavegi 29 | sími 552 4320 | www.brynja.is | verslun@brynja.is
Vinnuhnífar
Verð frá kr. 980
Flökunarhnífur
Verð kr. 4.980
Ný
vefverslun
brynja.is