Breiðfirðingur - 01.04.1999, Blaðsíða 43

VIÐHORF TIL SNÆFELLS- OG HNAPPADALSSÝSLU
41
síðari tímum, að minnsta kosti hvað náttúrufegurðina snertir,
en nokkuð lengra er síðan Snæfellsnes varð frægt fyrir ýmis-
leg sérkennileg og mikilfengleg náttúrufyrirbæri.
Snæfellsjökull hefur lengi skipað sérstakan sess vegna þess
hve hann sést víða að. Eggert og Bjami gengu fyrstir á Jökul-
inn, þann 1. júlí 1753. Útsýnið var hið fegursta, og „Sjá mátti
um mikinn hluta af Islandi.“50 Að öðru leyti minnast þeir ekki
á náttúrufegurð þó svo að þeir lýsi rækilega fjöllum og öðrum
náttúrufyrirbærum.
Á ferðalagi sínu sumarið 1890 kom Þorvaldur Thoroddsen að
Brúarfossi í Hítará. Þar segir hann vera 30 til 40 „skessukatla“ og
segist hann hvergi á Islandi hafa séð aðra eins á einum stað. „Þeir
em nærri eins stórgerðir og fagrir eins og hinir nafnkunnu
skessukatlar við Luzem í Sviss.“51 Skoðaður var eldgígurinn
Bamaborg og Bamaborgarhraun sem er nærri kringlótt og gígamir
í miðjunni.52 Bæimir Skógar standa undir þverhníptu Fagraskógar-
fjalli, þaðan er fagurt útsýni yfír undirlendið, hraun og mýrar, vötn
og ár.53 Við Stykkishólm em basaltklappir, holt og hamrar og út-
sýnið er fagurt yfir eyjamar á Breiðafirði og til Snæfellsnessfjall-
garðsins.54 Frá Ingjaldshóli var útsýnið gott til jökulsins55 en ekki
eins fallegur að sjá eins og að sunnan eða frá sjó, en „tignarlegur"
var hann samt.56 Lóndrangar mæna yfir hin eyðilegu hraun „hrika-
lega tröllslegir", fegurstir í fjarska, en þar eru brim „hroðaleg“.57
Staðarsveitin er með fallegustu sveitum landsins,58 og á Skógar-
strönd er útsýni til Dalanna fagurt.57 Hjá Þórhalli Bjamarsyni kem-
ur fram „að fegursf ‘ er landið í Hnappadalssýslunni,60 og þaðan og
að Stapa og Hellnum er byggðin „fögur og frjósöm“ að hans
dómi,61 og hann telur að ekki sé ofsögum sagt af því hve fagurt sé
á Búðum, húsakynnin séu yfrið nóg og góð, gróður fagur og
fágætur, „litprýðin“ í náttúmnni hafi „einhvemveginn læðst inn í
fólkið, því að gaflamir á tómthúsunum vom fagur-steindir“.62
Jón Sigurðsson í Ystafelli hefur auðsjáanlega haft næmt
auga fyrir náttúrufegurð og verið náttúruunnandi. Hann lýsir
Hnappadalssýslu þannig að þar gangi fjallhöfðar fram milli
skammra dala og lítt byggðra, en fyrir framan sé mýrlent
láglendi og fyrir framan það breiðar fjörur og útgrynni.63 í