Morgunblaðið - 04.10.2018, Qupperneq 45

45
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. OKTÓBER 2018
Misjöfn eru mannanna klæði Á regnvotu síðdegi í höfuðborginni stefnir fólk í gagnstæðar áttir og virðist taka
veðurfarið misjafnlega alvarlega. Grænt ljós, afturhluti úr strætisvagni, stöðvunarmerki og ör sem vísar til
salernis auka á misklíð þessarar örhljómkviðu hversdagsins, að ótalinni margvafinni en óræðri rafmagnssnúru.
Kristinn Magnússon
Sá er þetta ritar hef-
ur lengi fylgst með pól-
itík og stjórnmála-
mönnum, kostum þeirra
og göllum. Dagur B.
Eggertsson borgar-
stjóri er einn magn-
aðasti leikari á sviði
stjórnmálanna en það
einkennilega er að það
er eins og hann sé bæði
hispurslaus og
„heyrnarlaus“. Með ró og löngu máli
svarar hann fréttamönnum og situr
þögull með fólki sem gerir athuga-
semdir við stefnu hans og borgar-
innar. Hann kallast mjög klókur
stjórnmálamaður og kænn og geng-
ur prúðbúinn og sakleysislegur í
stóru verkin. Margir hafa beðið
þeim dauðu ró í Víkurkirkjugarði en
nú ganga fram fjórir yfirburða ein-
staklingar sem allur almenningur
hlustar á,Vigdís Finnbogadóttir,
Friðrik Ólafsson, Erró og Þorgerður
Ingólfsdóttir. Þau eiga það sam-
eiginlegt að öll eru þau heiðursborg-
arar Reykjavíkur og þegar þau tala
eða koma fram sem hópur til að
biðja forráðamenn borgarinnar að
stöðva fyrirhugaða hótelbyggingu í
Víkurgarði (Fógetagarði), í gamla
kirkjugarðinum á horni Aðalstrætis
og Kirkjustrætis, finnst manni að
bænir þessa fólks séu
yfir gagnrýni hafnar.
Þau gera meira, kalla
til sín Dag B. Eggerts-
son borgastjóra og
nýjan talsmann
borgarstjórans, for-
mann borgarráðs,
Þórdísi Lóu Þórhalls-
dóttur, og leggja fram
bókaða áskorun til
borgarstjórnarinnar.
Þegar þetta
heiðursfólk tekur
höndum saman og
leggur fram bón um virðingu og auð-
mýkt þá hlýtur borgstjórinn að hug-
leiða stöðu sína og hætta við að rjúfa
helgi kirkjugarðsins. Flestum finnst
að heiðursborgararnir hafi lög að
mæla, en lengi skal Dag reyna.
Þegar Vigdís Finnbogadóttur geng-
ur fram til mótmæla setur mann
hljóðan og hún segir: „Það byggir
enginn hótel á helgum reit. Svoleiðis
gera menn ekki.“ Og hún gerir
meira, gagnrýnir í leiðinni eyðilegg-
inguna kringum stjórnarráðið og
Arnarhól. Eru menn komnir á þann
stað að engu er eirt, verður kannski
hótel byggt í Hólavallakirkjugarði
við Suðurgötu og skítt með nokkrar
grafir sem verður að rjúfa af því að
staðurinn liggur svo vel við miðborg-
inni og ferðamönnum?
Ég hef fylgst með skeytingarleysi
borgarstjórans, t.d. í flugvallarmál-
inu. Þó þriðjungur þjóðarinnar skori
á borgina og ríkið að þyrma flugvell-
inum, hann sé borginni og framtíð-
inni mikilvægur, fer borgin sínu
fram. Eins er það með gömlu mið-
borgina, hún er ofurseld gróðaöflum
byggingaæðisins og engu hlíft.
Dagur hafði áður talsmanninn
Hjálmar Sveinsson en kaus að fela
hann við síðustu kosningar enda
virðist hann horfinn og fullbrúkaður.
Og nú tekur Þórdís Lóa djörf og
hugrökk við því að svara fyrir vondu
verkin borgarstjórnarinnar og
borgarstjórans. Væri Dagur B. Egg-
ertsson sjálfstæðismaður væri hann
í vondum málum á RÚV, gengi
næstur Donald Trump forseta
Bandaríkjanna.
Eftir Guðna
Ágústsson » Verður kannski
hótel byggt í Hóla-
vallakirkjugarði við
Suðurgötu og skítt
með nokkrar grafir
sem verður að rjúfa af
því að staðurinn liggur
svo vel við miðborginni
og ferðamönnum?
Guðni Ágústsson
Höfundur er fv. alþingismaður og
ráðherra.
Er Dagur B. Eggertsson
borgarstjóri heyrnarlaus?
Hvítu varnarskild-
irnir á báðum heim-
skautunum varða okk-
ur miklu. Þeir endur-
varpa vegna litar síns
sólgeislun/varma af
yfirborðinu og lina á
þeirri hlýnun sem
m.a. stafar af auknu
magni gróðurhúsa-
lofttegunda í gufu-
hvolfinu.
Á norðurheim-
skautinu er haf (dökkleitt) undir
hafísnum. Eins og við vitum endur-
varpar flötur með þeim lit miklu
minna af inngeisluninni en sá hvíti
og hafið hitnar þar með hraðar en
ef hafís hyldi flötinn.
Þessar staðreyndir og minnkandi
hafísþekja hafa valdið áhyggjum og
það réttilega. Eftir sumarbráðnun
2018 er komið í ljós, um miðjan
september, (með gervihnattamæl-
ingum National Snow and Ice
Center í Bandaríkjunum) að ísþekj-
an, 15% hafís á fleti eða meira, er
aðeins 4,6 milljón km² að flatar-
máli. Það telst sjötta minnsta ís-
þekja sl. 12 ára. Sú minnsta mæld-
ist árið 2012: 3,4 milljón km².
Hafísþekjan í haustbyrjun hefur
meira en helmingast að meðaltali
frá því á árunum í kringum 1950.
Í þessu ljósi er atið í
kringum enn meiri
vinnslu olíu og jarð-
gass á norðurslóðum
alrangt enda er nóg af
olíu- og gaslindum
þekkt á heimsvísu, og
þar með í norðrinu, til
að mæta þörf fyrir
jarðefnaeldsneyti;
þörf sem verður að
dvína nokkuð hratt á
næstu áratugum.
Græðgi olíuvinnslu-
þjóðanna fjögurra í
norðrinu, Norðmanna, Rússa,
Bandaríkjamanna og Kanada-
manna (og Kínverja á hliðarlín-
unni) er hættuleg. Sem betur fer
var hætt við olíuleit á Jan Mayen
svæðinu en á okkur hvílir samt enn
sú ábyrgð að sjá til þess að þar
verði ekki staðið í vinnslu á olíu eða
gasi.
Hafísþekjan á
norðurskautinu
Eftir Ari Trausti
Guðmundsson
Ari Trausti
Guðmundsson
»Eftir sumarbráðn-
unina 2018 er komið
í ljós að hafísþekjan, eft-
ir gervihnattamælingar,
er aðeins 4,6 milljón km²
að flatarmáli.
Höfundur er þingmaður.
Nú haustar að. Að
þessu sinni ekki ein-
göngu út frá lögmálum
himintunglanna um
styttri daga og kaldari,
heldur hugsanlega
einnig í efnahagslífi
þjóðar. Íslendingar
hafa að mörgu leyti
náð sér vel upp úr
áföllum sem riðu yfir
við fall bankanna og
hagvöxtur hefur verið
með ágætum. Laun hafa hækkað
langt umfram það sem gerist í ná-
grannalöndunum og kaupmáttur
einnig. Það eru gleðileg tíðindi. Nú
er spurt hvort áframhald geti orðið á
og það af sama krafti og undanfarin
ár.
Það má svara spurningunni bæði
með já eða nei. Já í þeim skilningi að
með því að verja það sem áunnist
hefur verður ávinningurinn festur í
sessi, en nei, ef einhverjir telja að
sambærilegar hækkanir á launum
og kaupmætti séu í spilunum og orð-
ið hafa á umliðnum árum. Þetta er
svolítið eins og að standa með útsæði
í höndunum; ætlum við að éta það að
stórum hluta nú strax í haust, eða
geyma og gróðursetja og njóta í
framtíðinni. Þetta snýst um fyrir-
hyggju eða frumhlaup.
Á undanförnum vikum hefur mátt
sjá og heyra fréttir af lakari afkomu
útflutningsatvinnuvega landsmanna.
Þar undir falla til dæmis þrjár
stærstu stoðir íslensks efnahagslífs;
ferðaþjónusta, sjávarútvegur og út-
flutningur á málmi (áli). Sökum þess
hversu nýleg atvinnugrein ferða-
þjónusta er, má gera ráð fyrir því að
minni eftirspurn eftir ferðum til Ís-
lands komi til með að hafa víðtæk
áhrif. Mörg þúsund manns hafa lífs-
viðurværi af þjónustu við erlenda
ferðamenn og því augljóslega mikið
undir. Sjávarútvegurinn hefur lifað
tímana tvenna og hefur alla burði til
að standast góða daga og slæma, en
upp á síðkastið hefur þó verið veru-
lega að honum þrengt.
Á undanförnum dögum hafa birst
þrjár fréttir sem allar
eiga það því miður
sameiginlegt að vera
alvarlegar fyrir af-
komu fyrirtækja í sjáv-
arútvegi. Í fyrri viku
birtist greining Delo-
itte á Íslandi um af-
komu sjávarútvegs-
fyrirtækja fyrir árið
2017. Tekjurnar dróg-
ust saman um 24 millj-
arða frá árinu á undan.
Tveimur dögum síðar
veitti Alþjóðahafrann-
sóknaráðið ráð um hámarksafla í
makríl og kolmunna. Þar er lagður
til stórfelldur samdráttur í veiðum á
makríl og einnig umtalsverður sam-
dráttur í veiðum á kolmunna.
Hafrannsóknastofnun birti svo í gær
frétt á heimasíðu sinni um að loðnu-
leiðangri væri lokið og niðurstaðan
sú að ekki er unnt að mæla með upp-
hafsaflamarki fyrir komandi vertíð.
Á tímum þegar brestir (vonandi
traustabrestir) heyrast frá útflutn-
ingsatvinnugreinunum er afar mikil-
vægt að staldra við. Ástæðan er ein-
föld. Samkeppnishæfni þeirra á
alþjóðlegum markaði hefur úrslita-
áhrif áhrif á það, hvernig þeim reiðir
af og það er beint samband á milli af-
komu þeirra og þjóðarhags. Það er
eitt að segja að manni finnist að
hlutirnir eigi að vera svona og svona.
Annað mál er hins vegar hvort rök
standi til þess að þeir verði með ein-
hverjum ákveðnum hætti. Það verð-
ur að vera rökrétt samband á milli
þess sem hægt er að gera og þess
sem gert er.
Eftir Heiðrúnu Lind
Marteinsdóttur
» Sjávarútvegurinn
hefur lifað tímana
tvenna og hefur alla
burði til að standast
góða daga og slæma, en
upp á síðkastið hefur þó
verið verulega að hon-
um þrengt.
Heiðrún Lind
Marteinsdóttir
Höfundur er framkvæmdastjóri SFS.
Hugleiðing
að hausti