Morgunblaðið - 05.10.2018, Síða 20
20 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. OKTÓBER 2018
MANDUCA
BURÐARPOKINN
Manduca burðarpokinn er hannaður með
það markmið að leiðarljósi að barn geti
viðhaldið M-stellingu fóta og mjaðma.
Borgartún 3, sími 847 1660, www.bambus.is, bambus@bambus.is
bambus.is bambus.is bambus.is
Opið mánudaga og fimmtudaga frá kl. 10-14
VINNINGASKRÁ
23. útdráttur 4 október 2018
9 12213 20464 29284 40867 51192 62417 71686
152 12253 21315 29971 40953 51195 62458 72012
841 12772 21344 30829 41020 51586 62704 72683
1189 12891 21593 31117 41301 51659 62882 73094
1327 12997 21737 31170 41358 51789 63148 73109
1386 13162 21800 31488 41808 51875 63255 73401
1442 13310 22079 32156 42042 51945 63606 74065
1755 13442 22607 32776 42319 52032 63800 74105
2200 13550 22632 32777 42399 52490 63963 74128
3155 13736 22694 32834 42522 52491 64041 74226
3855 14299 22892 32911 43099 52691 64051 74469
4089 14578 23241 33159 43307 52853 64118 74581
4291 14840 23312 33710 43505 53787 64172 74687
4370 14898 23380 33754 43693 54168 64712 74752
4802 15051 23550 34072 43904 54816 65111 75245
5487 15445 23571 34354 43954 55003 65127 75343
5584 15900 23759 34976 43981 55129 65326 75585
5764 16025 23797 35012 44872 55269 65515 76210
5812 16362 23864 35885 45773 55501 65607 76241
6295 16390 24217 36490 45812 55924 65999 76421
6541 16414 24233 36526 45996 56272 66261 76876
6558 16612 24590 36766 46038 56771 66677 76891
6779 16884 24613 36838 46569 57331 66813 77390
7072 17094 25311 37509 46724 57546 67004 77642
7882 17347 25412 37513 47097 57586 67143 78399
9146 18060 26064 37808 47170 57587 67533 78512
9171 18230 26264 38410 47177 58558 67794 78737
9626 18240 26277 38840 47190 58763 68851 78987
10074 18484 26339 38873 47481 58855 68876 79060
10103 18565 26550 39015 47804 59582 69331 79208
11310 18746 26659 39400 47944 60042 69611 79444
11311 18915 27246 39470 48764 60125 70256
11504 19155 27681 39795 48865 60876 70422
11574 19220 28211 40173 49428 60945 70448
11796 19228 29059 40220 50371 61409 70895
11806 19281 29076 40315 50659 61549 70946
11961 20290 29145 40515 50796 61663 71422
105 7390 20123 32418 41095 50360 60711 72615
552 7505 21347 32706 42821 50512 62884 73926
1629 9617 21919 33178 43274 52505 64033 74786
1737 10674 22269 33565 45162 54187 64282 75956
2593 10877 23156 34359 45384 54541 64941 76970
2984 11309 24480 35655 46119 55275 66048 77611
3234 13135 24937 37247 46446 56247 66136 77983
3511 16821 25701 37826 46771 56621 66400 78304
3970 18284 25718 38293 47224 56939 66960 79892
4142 19027 26766 39045 48830 57140 68163
5416 19330 26970 40507 49686 57494 68328
5895 19511 27336 40870 49706 60395 70462
6494 19907 28969 40990 49762 60410 70637
Næstu útdrættir fara fram 11., 18., 25. okt & 1. nóv. 2018
Heimasíða: www.das.is
Vinningur
Kr. 10.000 Kr. 20.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 20.000 Kr. 40.000 (tvöfaldur)
Vinningur
Kr. 150.000 Kr. 300.000 (tvöfaldur)
3465 10218 17298 51846
Vinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
2853 14464 29301 44835 59307 75393
9962 16732 31761 48234 63448 76213
11744 18082 35252 48844 65664 76979
12948 24793 40447 54134 67943 78206
Aðalv inningur
Kr. 3.000.000 Kr. 6.000.000 (tvöfaldur)
6 8 9 3 5
Allt um sjávarútveg
Evrópusamtök aldr-
aðra, Eurac, voru
stofnuð árið 1962 og
var Gísli Sigurbjörns-
son, forstjóri Grundar,
stofnfélagi ásamt
nokkrum erlendum
starfsbræðrum.
Barnabarn hans, Gísli
Páll Pálsson, forstjóri
hefur verið félagi í
samtökunum um ára-
bil og var forseti
þeirra í nokkur ár. Samtökin héldu
stjórnarfund og síðan ráðstefnu í
Reykjavík nokkra daga í septem-
ber. Eurac hefur verið aðili að Age-
Platform Europe síðan 2009 og hef-
ur forseti þess verið ráðgefandi að-
ili Evrópuráðsins og efnahags- og
velferðarráðs Sameinuðu þjóðanna
síðan 1984.
Nú eru fulltrúar 28 Evrópulanda
aðilar að Eurac. Yfirskrift ráðstefn-
unnar var „Hvernig önnumst við
aldraða“. Fulltrúi heilbrigðisráðu-
neytisins hóf ráðstefnuna og gaf
góða yfirsýn um velferðarþjónustu
á Íslandi sem veitt er af ríki og
sveitarfélögum, og síðan fjallaði
fulltrúi Reykjavíkurborgar um
þjónustu sem veitt er eldri borg-
urum í heimahúsum.
Forseti EURAC flutti erindi sem
bar heitið „Hvers vegna og hvernig
önnumst við náungann“, og lagði
áherslu á siðfræði, mannréttindi og
grundvallarréttindi sem hann skipti
í átta meginþætti í
umönnum aldraðra,
aðstoð og meðferð.
Það er 1. rétturinn til
sjálfsákvörðunar og
aðstoðar til sjálfs-
hjálpar; 2. til líkam-
legrar og andlegrar
verndar; 3. til friðhelgi
einkalífs; 4. til umönn-
unar, lækninga og að-
stoðar; 5. til upplýs-
inga og ráðgjafar; 6.
til þátttöku í samfélag-
inu; 7. til trúariðkunar
og virðingar á lífs-
skoðunum; og ekki síst rétturinn 8.
til líknaraðstoðar og virðingar við
óskir við lífslok.
Hann sagði að þegar litið væri til
framtíðar stæðum við frammi fyrir
miklum áskorunum er varða nýja
velferðartækni og lækninga-
meðferðir sem hafa það markmið
að takast á við öra fjölgun aldraðra
í Evrópu. Þessar tækninýjungar
muni leysa af hendi fjöldamörg
verkefni daglegs lífs sem nú eru á
höndum umönnunaraðila en verða
þá unnin með tæknivæddri umönn-
un og lyfjagjöf, vélmennum stýrð-
um af gervigreind og tölvustýrðri
þjónustu. Við munum einnig standa
frammi fyrir nýjum áskorunum er
varða siðfræðilega þætti og menn-
ingarlegan fjölbreytileika og ekki
síst auknar öryggiskröfur. Nú þeg-
ar eru framleidd vélmenni sem að-
stoða við böðun í heimahúsum og
raddstýrð framreiðsla matar-
skammta í einkaeldhúsum. Sem
eldri borgarar þurfum við að taka
þátt í innleiðingu þessara sam-
félagslegu breytinga og eigum að
hafa áhrif á þróun þeirra og um-
ræðuna um áhrif þeirrar menning-
ar sem fylgir aukinni tækni- og vél-
væðingu.
Gísli Páll kynnti þjónustu við
aldraða á hjúkrunarheimilum og
lagði áherslu á að viðskiptavinurinn
hefði ávallt rétt fyrir sér, það væri
mikilvægt hér á landi að hlusta á
íbúa sem búa á hjúkrunarheimilum.
Síðan voru flutt fimm erindi frá
ýmsum löndum um þjónustu við
aldraða og þær breytingar sem
væru á stöðu aldraðra. Kynnt var
starfsemi eldri borgara í U3A í
Reykjavík og verkefni þeirra Vöru-
hús Tækifæranna sem hvetur 50
ára og eldri til sjálfshjálpar við
starfslok.
Þann 1. október var haldinn al-
þjóðlegur dagur aldraðra. Nú eru
70 ár síðan mannréttindayfirlýsing
Sameinuðu þjóðanna var staðfest
og næstu 70 daga og tíu vikur eða
til 10. desember verður vakin at-
hygli á baráttunni fyrir jöfnum
rétti aldraðra og að mannréttindi
minnka ekki við hækkandi aldur.
Fjöldi fólks 80 ára og eldri mun
þrefaldast á árunum til 2050, hóp-
urinn mun þá telja 425 milljónir
manna. Flokkun fólks miðað við
aldur leiðir til mismununar rétt-
inda, aukinnar fátæktar og ofbeldis
gagnvart öldruðum sem mun hafa
áhrif á heilsuleysi þeirra og van-
líðan. Rannsóknir sýna að fólk sem
býr við neikvæða ímynd lifir að
meðaltali 7,5 árum skemur en fólk
sem lifir við jákvæða ímynd hækk-
andi aldurs.
Á næsta ári mun Eurac halda
fund í Moskvu í boði borgaryfir-
valda. Í þeirri borg búa 1,5 millj-
ónir eldri borgara og félög eldri
borgara eru vel á annað hundrað.
Það verður í fyrsta sinn sem Rúss-
ar taka virkan þátt í starfi EURAC
samtakanna og verður áhugavert
að sjá hver staða eldri borgara
verður í því landi eftir þær breyt-
ingar á lífeyrisaldri og lífeyrisrétt-
indum sem hafa verið boðaðar.
Virðing og réttindi
aldraðra í Evrópu
Eftir Birnu
Bjarnadóttur » Sameinuðu þjóðirnar
og samtök aldraðra
í Evrópu vekja athygli
á mannréttindum allra
án tillits til aldurs á
tímum ört fjölgandi
íbúa 80 ára og eldri.
Birna
Bjarnadottir
Höfundur er áhugamaður
um málefni aldraðra.
birna.bjarnadottir@simnet.is
Sá háttur er á íslensri
orðræðu að fólk lætur
sér ekki nægja að and-
mæla skoðunum þeirra
sem ekki eru sömu
skoðunar og viðmæl-
andi – heldur sparkar í
þá í leiðinni. Þetta má
líka sjá í nýlegum dæm-
um. Birgir fyrrverandi
landlæknir – og núver-
andi aðstoðarmaður
heilbrigðisráðherra –
hefur haft í frammi sömu skoðanir
um þörf á breytingum á íslenska
heilbrigðiskerfinu og áður hafa verið
settar fram af úttektarskýrslum –
McKinsey-skýrslunni, úttektar-
skýrslu Ríkisendurskoðunar og ráð-
gjöf Alþjóðaheilbrigðismálastofn-
unarinnar WHO, hafi hún ekki
breyst í 25 ár. Árni Tómas Ragnars-
son sérfræðilæknir,
sem hagsmuna á að
gæta, gefur sína um-
sögn í grein í Morgun-
blaðinu fyrir skömmu.
Og hver er sú um-
sögn?
Sparkað
– sparkað fast
„Ég hef engan þann
lækni fundið sem
traust hefur borið til
þessa landlæknis,“
segir Árni Tómas.
Samt hefur viðkom-
andi einstaklingur unnið sér traust
til þess að stýra virtasta sjúkrahúsi
á öllum Norðurlöndum, Karolinska,
vera valinn umfram aðra umsækj-
endur til þess að taka við land-
læknisembætti á Íslandi, studdur í
því starfi af fyrrverandi ráðherra og
verið treyst til þess af núverandi
ráðherra að vera henni ráðgefandi.
Sparkað fastar
„Vil ekki láta einhvern ofstækis-
fullan, valdasjúkan og ofstopafullan
rústa því, sem gefist hefur vel,“
segir læknirinn. Var þá McKinsey-
skýrslan, skýrsla Ríkisendurskoð-
unar og álit WH ofstopafull, valda-
sjúk og ofstækisfull?
Auðvitað vænti ég þess að fá and-
mæli við þessum sjónarmiðum mín-
um ... og svo kemur sparkið. Eins og
vænta mátti.
.... og svo kemur sparkið!
Eftir Sighvat
Björgvinsson
Sighvatur
Björgvinsson
» Auðvitað vænti ég
þess að fá andmæli
við þessum sjónarmið-
um mínum ... og svo
kemur sparkið.
Höfundur er fyrrv. heil-
brigðisráðherra.