Morgunblaðið - 12.10.2018, Síða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. OKTÓBER 2018
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Kirkjugarðar landsins glíma við vax-
andi rekstrarvanda og segja for-
svarsmenn Kirkjugarðaráðs það
stafa af vanefndum ríkisins á þjón-
ustusamningi sem gerður var árið
2005. Fram kom í frétt Morgun-
blaðsins í vikunni að draga hefur
þurft úr umhirðu í kirkjugörðum og
fresta viðhaldi og framkvæmdum en
alls eru um 250 kirkjugarðar í land-
inu. Við blasi að hætta þurfi þjónustu
sem ekki er lögbundin, svo sem
rekstri líkhúsa og athafnarýma.
Að mati forsvarsmanna Kirkju-
garðaráðs hafa framlög til kirkju-
garðanna verið skorin niður um 3,4
milljarða króna að nafnvirði miðað
við samkomulagið frá 2005.
Kirkjugarðar Reykjavíkurpró-
fastsdæmis (KGRP) hafa brugðist
við skertum tekjum garðanna með
hagræðingu og niðurskurði, frestun
endurnýjunar o.fl og áætlað er að frá
og með árinu 2011 og til og með 2017
hafi rekstur KGRP verið skorinn
niður um rúmar 700 milljónir kr. að
því er fram kemur á staðreyndablaði
sem Kirkjugarðasamband Íslands
hefur sent fjárlaganefnd.
„Verði ekkert að gert þarf að
halda áfram að skera niður rekstr-
arkostnað og liggur þá beint við að
beina sjónum að þjónustu sem nú er
veitt endurgjaldslaust en er ekki
hluti af lögbundnum verkefnum
kirkjugarðanna,“ segir í umfjöllun
KGRP um næstu skref. ,,Starf-
ræksla líkhúsa og athafnarýma
vegna útfara er ekki hluti af lög-
bundinni þjónustu kirkjugarða. Lok-
un líkhúsa og athafnarýma myndi
spara um 60 milljóna króna útgjöld á
ári hjá KGRP en hallinn á rekstri
garðanna var 63,5 [milljónir kr. ] árið
2016, þrátt fyrir mikinn niðurskurð
og frestun framkvæmda.“
Forsvarsmenn fleiri kirkjugarða
hafa svipaða sögu að segja „Rekstur
Kirkjugarða Akureyrar er kominn í
ógöngur og rekstri þeirra verður
vart haldið áfram með óbreyttu
sniði,“ er haft eftir Smára Sigurðs-
syni, framkvæmdastjóra Kirkju-
garða Akureyrar. Fram kemur einn-
ig að rekstur Garðakirkjugarðs á
Álftanesi hefur verið þungur undan-
farin ár og árlegt tap á rekstrinum
5-6 milljónir króna.
Samantekt Kirkjugarðasam-
bandsins sýnir að af 20 stærstu
kirkjugörðum landsins voru allir
nema þrír reknir með tapi árið 2016.
Samanlagt tap 17 stærstu kirkju-
garða landsins nam rúmlega 90 millj-
ónum króna 2016.
Í umsögn Ragnhildar Benedikts-
dóttur, formanns Kirkjugarðaráðs,
til fjárlaganefndar kemur fram að
sumir kirkjugarðar hafa þurft að
reiða sig á aukna sjálfboðavinnu.
Guðmundur Rafn Sigurðsson,
framkvæmdastjóri Kirkjugarðaráðs,
bendir á í samtali við blaðið að sífellt
erfiðara sé að reiða sig á sjálfboðaliða
í görðunum.
Samningur ríkisins og Kirkjugarð-
aráðs frá 2005 átti að tryggja framlög
til að standa straum af heildarkostn-
aði við lögbundin verkefni kirkju-
garðanna. Byggist hann á reiknilík-
ani en eftir efnahagshrunið 2008 voru
framlög til kirkjugarða skorin niður.
Heildarframlag ríkisins á næsta ári
er skv. fjárlagafrumvarpinu tæplega
1,2 milljarðar kr. Kirkjugarðaráð tel-
ur að ef farið væri eftir gjaldalíkan-
inu ætti framlagið að verða um 1.700
milljónir.
Upptaka líkhúsgjalds
Meðal aðgerða sem forsvarsmenn
kirkjugarðaráðs benda á er að lög-
festa þurfi frumvarp sem liggi tilbúið
í ráðuneytinu þar sem lagt er til að
kirkjugarðar fái að innheimta gjald
fyrir afnot af líkhúsum og athafna-
rýmum. Færa þurfi þóknana-
greiðslur til presta vegna útfara frá
kirkjugörðunum og sú ráðstöfun
gæti, ásamt upptöku líkhúsgjalds og
gjaldtöku vegna athafnarýma
dregið úr fjárþörf garðanna um
145 milljónir kr. á ári.
„Kirkjugarðar eru fyrir alla óháð
lífsskoðunum og trúarbrögðum. Þar
er verið að veita samfélagsþjónustu,“
segir Guðmundur og minnir á að þeir
séu líka menningar- og sögustaðir,
sem dragi til sín ferðamenn.
Rekstur kirkjugarða
er kominn í ógöngur
 Segja framlög skorin niður um 3,4 milljarða frá 2005
Framlög til kirkjugarða 2005-2018
1.800
1.600
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
milljónir kr.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Heimild: Kirkjugarðaráð
Óskert samkomulag
Fjárheimildir ársins
Samtök innflytjenda hvetja stjórn-
völd til að aflétta nú þegar banni við
innflutningi á ófrystu kjöti og fleiri
búvörum. Hæstiréttur staðfesti í
gær niðurstöðu héraðsdóms um að
íslenska ríkið væri skaðabótakylt
vegna tjóns sem fyrirtæki varð fyrir
við að láta reyna á innflutning ófros-
ins kjöts frá Hollandi.
Hæstiréttur staðfesti dóm héraðs-
dóms með vísan til forsendna hans
og bætti því við að frá því hann féll
hefði EFTA-dómstóllinn komist að
þeirri nðurstöðu að Ísland hefði ekki
staðið við skuldbindingar sínar sam-
kvæmt EES-samningnum.
Samtök verslunar og þjónustu
stóð að dómsmálinu með aðildarfél-
agi sínu, Ferskum kjötvörum ehf.
Samtökin segja að dómur Hæsta-
réttar sé lokaáfangi í baráttu sem
hófst með kvörtun til Eftirlitsstofn-
unar EFTA á árinu 2011. Þau gagn-
rýna tregðu stjórnvalda til að bregð-
ast við og hvetja stjórnvöld og
Alþingi til að taka á málinu. Krafa
SVÞ er að innflutningur á fersku
kjöti frá öðrum EES-ríkjum verði
heimilaður.
Stjórnvöld viðurkenna ósigur í
málinu. Fram kemur í tilkynningu
frá atvinnuvegaráðuneytinu að frá
uppkvaðningu dóms EFTA-dóm-
stólsins hafi það verið forgangsmál
stjórnvalda að tryggja að Ísland
standi við skuldbindingar sínar. Við
þá vinnu hafi jafnframt verið lögð
áhersla á að tryggja öryggi matvæla
og vernd búfjárstofna. Í júlí sl. hafi
stjórnvöld sent umsókn til Eftirlits-
stofnunar EFTA um heimild til að
beita reglum um viðbótartrygging-
ar, eins og önnur Norðurlönd hafi
fengið. Þær muni gera stjórnvöldum
kleift að krefjast vottorða um að til-
teknar afurðir séu lausar við salmon-
ellu. Boðað er að frumvarp um
breytingar á lögum um varnir gegn
dýrasjúkdómum verði lagt fram í
vetur.
Skora á stjórnvöld
að aflétta banni
 Hæstiréttur stað-
festir dóm um ólög-
mæti frystiskyldu
Steik Innflutningur á nautakjöti
mun aukast verulega.
Annar starfsmaður sagði að þau
Sólveig Anna og Viðar hefðu fengið
harða gagnrýni á fundinum, fyrir
það að hafa í engu svarað gífur-
yrðum og hörðum árásum Gunnars
Smára Egilssonar, á starfsmann fé-
lagsins til áratuga, fjármálastjórann.
„Hver á fætur öðrum lýsti óánægju
sinni með þegjandahátt tvímenning-
anna og frómt frá sagt var fátt um
svör hjá Sólveigu Önnu og Viðari.“
Jafnframt var því haldið fram í
gær, að í kjölfar gagnrýninnar á for-
manninn og framkvæmdastjórann
gæti farið að hitna undir fleiri starfs-
mönnum og lýsingin í yfirlýsingunni
á góðum og hreinskiptnum sam-
tölum væri einfaldlega fjarri því að
fá staðist.
Í yfirlýsingunni sagði m.a.: „ Við,
formaður og framkvæmdastjóri fé-
lagsins, höfum átt góð og hrein-
skiptin samtöl um þetta á trúnaðar-
ráðsfundi og félagsfundi á
þriðjudagskvöld og síðast á starfs-
mannafundi í morgun, fimmtudag ...
Okkur þykir mjög miður að heiður
og æra starfsmannahóps Eflingar í
heild hafi verið dregin í efa á opin-
berum vettvangi. Slíkt er að ósekju.
Við berum traust til starfsfólks Efl-
ingar, sem vinnur mjög gott og
vandað starf við að vernda hagsmuni
verkafólks.“
Morgunblaðið/Hari
Fagnað Sólveig Anna Jónsdóttir fagnaði sigri í stjórnarkjöri Eflingar stétt-
arfélags í vor, og varð formaður félagsins. Innan við 10% félagsmanna kusu.
Gjörólíkar lýsingar
á sama fundinum
 Forystan var harðlega gagnrýnd
BAKSVIÐ
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður
Eflingar stéttarfélags og Viðar Þor-
steinsson, framkvæmdastjóri Efl-
ingar, héldu fund með starfs-
mönnum skrifstofu Eflingar í
gærmorgun. Tilefnið var fjölmiðla-
umfjöllun undanfarna daga um
starfsandann á skrifstofunni, og
væntanlega er þar vísað til umfjöll-
unar Morgunblaðsins um að fjár-
málastjóri Eflingar hafi verið send í
veikindafrí, vegna þess að hún neit-
aði að greiða Öldu Lóu Leifsdóttur,
eiginkonu Gunnars Smára Egils-
sonar, formanns Sósíalistaflokksins,
háan reikning nema greiðslan hefði
verið samþykkt af stjórn Eflingar.
Í kjölfar fundarins var birt yfir-
lýsing á heimasíðu Eflingar, sem
efnislega er þvert á þær lýsingar
sem blaðamaður Morgunblaðsins
fékk af fundinum í gær frá starfs-
mönnum Eflingar.
„Þetta var ótrúleg framkoma for-
manns og framkvæmdastjóra fé-
lagsins. Margir steinþögðu við reiði-
lestur þeirra, sem beindist aðallega
að Morgunblaðinu, en aðrir tóku til
máls,“ sagði starfsmaður Eflingar.
Smáralind – Sími 517 0317 – www.plusminus.is
PLUSMINUS | OPTIC
Langar þig í
ný gleraugu
Velkomin til okkar