Morgunblaðið - 26.11.2018, Side 14

Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Eins og Morgunblaðið greindi stutt-
lega frá á laugardag hafa Loftleiðir
Icelandic, dótturfélag Icelandair
Group, gert bindandi kauptilboð í
51% hlut í ríkisflugfélagi Græn-
höfðaeyja, Cabo Verde Airlines
(CVA). Um agnarsmátt alþjóðlegt
flugfélag er að ræða en CVA rekur
aðeins tvær farþegaþotur.
Erlendur Svavarsson, fram-
kvæmdastjóri sölu- og markaðs-
sviðs Loftleiða Icelandic, segir fyr-
irhugað að þriðja þotan bætist við
strax í mars á næsta ári og að
næsta sumar verði fimm flugvélar
komnar í flotann.
Ætlunin er að CVA taki upp svip-
að viðskiptamódel og Icelandair,
þar sem Grænhöfðaeyjar munu
verða tengimiðstöð fyrir farþega á
leið yfir Atlantshafið. Að sögn Er-
lends myndi flugfélagið einkum
ferja farþega frá vesturhluta Afríku
til Norður-Ameríku, og frá suðvest-
urhluta Evrópu til Suður-Ameríku.
„Stjórnvöld á Grænhöfðaeyjum
hafa rekið ríkisflugfélag um langt
skeið, bæði fyrir innanlandsflug og
millilandaflug, og hvort tveggja ver-
ið rekið með tapi árum saman,“ seg-
ir Erlendur. „Þegar núverandi rík-
isstjórn komst til
valda var ráðist í
að skoða, í sam-
vinnu við Al-
þjóðabankann,
hvernig mætti
einkavæða ýmsar
ríkiseignir og þar
á meðal flugfélag-
ið. Var flug-
rekstrinum skipt
í tvo hluta, og innanlandsflugið selt
til Binter frá Kanaríeyjum, en Loft-
leiðir Icelandic fengið til að veita
ráðgjöf og þróa áfram millilanda-
flugið.“
Stutt í Afríku og Brasilíu
Grænhöfðaeyjar samanstanda af
níu smáum eyjum u.þ.b. 500 km
vestur af vestasta odda Afríku og
aðeins um 2.800 km frá nyrsta hluta
Brasilíu, eða álíka langt og Keflavík
er frá Vínarborg og Barselóna.
„Ráðgjöf okkar leiddi í ljós að væn-
legast væri að færa starfsemi CVA
frá höfuðborginni Praia yfir til eyj-
arinnar Sal þar sem er góður al-
þjóðaflugvöllur sem nýlega er búið
að stækka og bæta, og hafa þar
tengimiðstöð,“ útskýrir Erlendur.
Er margt sem gerir Grænhöfða-
eyjar að góðum stað fyrir flugteng-
ingar og rétt eins og Icelandair
gæti CVA tengt saman áfangastaði
sem stóru alþjóðlegu flugfélögin
sinna ekki nægilega vel. „Við horf-
um t.d. til milljónaborga í Norður-
Brasilíu þar sem farþegar standa
stundum frammi fyrir því að þurfa
að hefja ferðalag til Bandaríkjanna
á löngu flugi í suðurátt til Rio de
Janeiro eða São Paulo. Þá á fólk í
vesturhluta Afríku oft erfitt með að
finna góðar tengingar til Bandaríkj-
anna, og þarf iðulega að hafa langa
viðdvöl í París eða London. Í sum-
um tilvikum ætti CVA að geta stytt
2-3 daga ferðalag niður í hálfan sól-
arhring.“
Þá gefur áhættugreining tilefni
til bjartsýni. Segir Erlendur að
flugmál á Grænhöfðaeyjum fylgi
portúgalskri fyrirmynd og CVA hafi
komið vel út úr nýlegri úttekt Al-
þjóðaflugmálastofnunarinnar. „Á
Grænhöfðaeyjum er lítil sem engin
spilling, þeir virða niðurstöður
kosninga, það rignir sjaldan og
vindurinn blæs yfirleitt úr sömu átt.
Þó að hvirfilbyljir myndist oft suð-
vestur af eyjunum þá ferðast þeir
þaðan í vesturátt yfir Atlantshafið.
Þá eru eyjaskeggjar vinveittir Ís-
lendingum og muna enn þegar við
sendum þeim skipið Feng snemma
á 9. áratugnum sem hluta af þróun-
araðstoð á sviði fiskveiða.“
Noti íslenska módelið
 Dótturfélag Icelandair hyggst kaupa meirihluta í Cabo
Verde Airlines og bjóða betri flugtengingar yfir Atlantshafið
Erlendur
Svavarson
14 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 26. NÓVEMBER 2018
Snorrabraut 56, 105 Reykjavík
Sími 588 0488 | feldur.is
BELGINGUR
mokka hanskar
6.200
DRÍFA
skinnkragi
31.900
MÓA
prjónahúfa
11.500
SKJÓL leðurhúfa
m/refaskinni
35.800
Velkomin í hlýjuna
EIR úlpa
m/refaskinni
158.000
HULDA
minnkakápa
595.000
Áhöfn frystitogarans Guðmundar í
Nesi RE-13 hefur verið sagt upp
störfum og skipið sett á söluskrá.
Þetta kemur fram í tilkynningu frá
Útgerðarfélagi Reykjavíkur (ÚR),
sem send var fjölmiðlum á sunnu-
dag. Guðmundur í Nesi var smíð-
aður árið 2000 og hefur verið í
eigu útgerðarfélagsins frá 2004.
ÚR gerði út fjóra frystitogara í
upphafi þessa árs; Brimnes, Guð-
mund í Nesi, Vigra og Kleifaberg,
en mun aðeins gera út Kleifaberg-
ið á næsta ári. Mun sjómönnum fé-
lagsins þá hafa fækkað um 136
samanlagt. Segja stjórnendur fé-
lagsins að rekstraraðstæður fyrir
frystitogara séu erfiðar og að
stjórnvöld beri þar verulega
ábyrgð með óhóflegri gjaldtöku
stimpil- og veiðigjalda, eins og það
er orðað í tilkynningu.
Vegna stimpilgjalds sé ekki
skynsamlegt að afla verkefna fyrir
skipin í erlendri lögsögu og veiði-
gjöld endurspegli ekki með réttum
hætti söluverð afurða eða kostn-
aðinn af veiðunum. Eins hafi verk-
fall sjómanna á síðasta ári og nýir
kjarasamningar gert rekstur
frystitogara erfiðari, og átt þátt í
fækkun þeirra að undanförnu.
ai@mbl.is
Setja Guðmund í Nesi á söluskrá
BAKSVIÐ
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Að mati Ingibjargar Gísladóttur
gætu íslensk fyrirtæki og stofnanir
leyst mikla krafta úr læðingi með
því að beita nýjum aðferðum á fund-
um. Ingibjörg er stofnandi ráðgjaf-
arfyrirtækisins Kaffipásan
(www.kaffipasan.is) og leiddi heims-
ráðstefnu Open Space-samtakanna
sem haldin var í Reykjavík á dög-
unum, en Open Space-fundir fara
þannig fram að dagskráin er ákveðin
í upphafi fundar og gestir virkjaðir
til þátttöku.
Við fyrstu sýn gæti aðferðafræði
Open Space hljómað eins og upp-
skrift að óskipulagi og upplausnar-
ástandi, en í reynd er útkoman ár-
angursríkari og fundir ánægjulegri.
„Upphafið má rekja til Harrison
Owen sem fyrir þremur áratugum
hafði það að starfi að leiða ráðstefn-
ur og fundi. Hann hafði veitt því eft-
irtekt að orkan hjá fundargestum
virtist oft mest í kaffipásum, og að
það var á milli funda sem umræðan
var virkust – en eins og slokknaði á
fólki þegar komið var inn í fund-
arsalinn og athyglin um leið farin út
í veður og vind. Owen var mjög
hugsi yfir þessu og vildi finna leið til
að auka orkustigið á ráðstefnum,“
útskýrir Ingibjörg. „Svo gerist það
eitt skiptið að hann er algjörlega
óundirbúinn fyrir ráðstefnu sem
hefjast átti næsta dag, og ákveður
að gera tilraun: að láta gesti sitja í
hring og að hver og einn geti lagt til
umræðu um það sem viðkomandi
þykir skipta máli.“
„Ein löng kaffipása“
Ingibjörg lýsir því þannig að
fundurinn hefjist með n.k. markaðs-
torgi þar sem tillögur að umræðu-
efnum eru hengdar upp á töflu.
Hvert umræðuefni hefur sitt svæði á
fundarstaðnum þar sem þátttakend-
ur sitja í litlum hóp, og gestir geta
valið í hvaða umræðu þeir vilja taka
þátt. „Útkoman er eins og ein löng
kaffipása og fundirnir mun árang-
ursríkari fyrir vikið.“
Þau umræðuefni sem gestir
leggja til þurfa að falla innan þess
ramma sem markaður er í yfirskrift
fundarins. Er algengt að umræðu-
efnunum sé dreift á tvær eða þrjár
lotur og er gestum frjálst að færa
sig á milli hópa ef þeim hugnast bet-
ur umræðan í öðrum hópi. „Sá sem
lagði til umræðuefnið ber ábyrgð á
því að gera n.k. skýrslu um um-
ræðuna, og getur hún t.d. verið í því
formi að rita helstu niðurstöður á
flettitöflublað sem svo er hengt upp
á fréttavegg þar sem allir geta séð
helstu niðurstöður og tillögur að
næstu skrefum. Í lok fundar eru síð-
an aðgerðir og næstu skref rædd og
ákveðin. Það má líka setja niðurstöð-
urnar inn í tölvu, og er alltaf búið til
pdf-skjal með niðurstöðum, jafnvel
bara með ljósmyndum af flettitöflu-
blöðunum. Þetta skjal liggur fyrir
þegar fundi lýkur og þannig flæðir
orkan og þekkingin áfram eftir
fundinn.“
Til að virkja fólk
og finna lausnir
Ingibjörg segir að Open Space
henti ekki endilega á öllum fundum,
t.d. á formlegum hluthafafundum
fyrirtækja eða daglegum morgun-
fundum vinnustaða. „En þegar kem-
ur að málum þar sem engin ein lausn
er fyrirséð, t.d. við stefnumótun,
vöru- og viðskiptaþróun, eða leitað
er að nýjum lausnum á hvers kyns
vandamálum, þá getur Open Space
verið góður kostur. Gæti jafnvel ver-
ið upplagt að bjóða áhugasömum
viðskiptavinum eða utanaðkomandi
sérfræðingum að taka þátt í um-
ræðunni. Fyrirkomulag fundarins er
þannig að athyglin beinist að þeim
málum sem gestum þykir mikilvæg-
ast að ræða, og gott tækifæri gefst
til að fara dýpra ofan í viðfangsefnið
því það er ekki klukkan sem stýrir
því hvenær farið er yfir í næsta
mál,“ útskýrir Ingibjörg. „Reglur
Open Space eru ósköp einfaldar:
þeir sem mæta eru rétta fólkið, það
sem gerist er það eina rétta, þegar
umræðan hefst þá er það rétti tím-
inn, og þegar umræðan er búin þá er
hún búin. Hinsvegar er skýr um-
gjörð í upphafi og lok fundar sem
tryggir árangur og eftirfylgni.“
Að mati Ingibjargar er Open
Space ekki bara til þess fallið að
gera fundi vinnustaða ánægjulegri
heldur hjálpar líka til að draga fram
þá þekkingu og innsæi sem starfs-
mannahópurinn býr yfir sem ein
heild. „Lítil virkni starfsmanna er
alvarlegt vandamál og sýna t.d.
mælingar Gallup að einungis 16%
launafólks á Íslandi segist vera virk
og áhugasöm (e. engaged) í starfi.
Open Space-fundir bjóða vettvang
fyrir starfsfólk til að hafa áhrif á
starf sitt og beina aðkomu að aukn-
um árangri fyrirtækisins.“
Geta farið aðra
leið á fundum
 Open Space-aðferðin ætti m.a. að
geta nýst vinnustöðum við stefnumótun
Slen Ingibjörg segir hefðbundna fundi geta dregið orku og áhuga úr fólki.
Morgunblaðið/Eggert